رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان

رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان
رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان با تمام زیبایی ها و فوایدی که برای افراد سالم دارد، ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مشکل ساز شود. بنابراین بیماران دیابتی قبل از تصمیم گیری برای روزه گرفتن باید معاینه شوند و از دکترخود اجازه ی روزه گرفتن را بگیرند. بیشتر بیماران دیابتی از روزه گرفتن منع می شوند و آن دسته هم که می توانند روزه بگیرند باید زیر نظر باشند و نکاتی را رعایت کنند. در این مطلب با رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان آشنا می شویم.

 

معمولا افراد دیابتی که می خواهند روزه بگیرند نزد پزشک خود می روند تا دکتر داروها و نحوه ی استفاده از آنها را عوض کند. افراد دیابتی باید توصیه های لازم برای حفظ سلامتی را از پزشک دریافت کنند. همچنین چند روز پس از شروع ماه رمضان بهتر است دوباره به مطب پزشک مراجعه کنند تا پس از معاینه دوز داروهای دریافتی آنها دوباره بررسی شود. به علاوه به بیماران دیابتی که روزه می گیرند توصیه می شود، پس از افطار کمی ورزش کنند. پیاده روی یکی از ساده ترین و تاثیر گذارترین ورزش ها است. توصیه می شود برای تنظیم برنامۀ غذایی سالم و منطبق با داروی مصرفی، قبل از شروع ماه مبارک رمضان حتما به کارشناس تغذیه مراجعه نمایید.

 

رژیم غذایی مناسب برای وعدۀ افطار برای بیماران دیابتی:

– بهتر است افطار را با مایعات گرم مثل شیر ولرم، چای کمرنگ و یا آب جوش شروع کنید. برای تامین قندخون مورد نیاز بدن خود از قندهای طبیعی مانند (۳-۱) عدد خرما استفاده نمایید، بدین صورت از زیادشدن ناگهانی قندخون خود پیشگیری کنید. از طرفی اشتها نیز کنترل خواهد شد.

بنر گل من و تو

– هرگز افطار را با نوشیدن آشامیدن آب سرد (حتی اگر بسیار تشنه اید) شروع نکنید. زیرا مشکلات گوارشی را به دنبال خواهد داشت.

 – برای وعدۀ افطار از غذای سبک و کم حجم مانند نان و پنیر و سبزی، فرنی خانگی، شیربرنج استفاده کنید. برای تامین ویتامین و موادمعدنی مورد نیاز بدن خود و رفع تشنگی بهتر است از سوپ سبزیجات بدون چربی استفاده کنید.

– در ساعات ابتدایی افطار، مواد غذایی و مایعات را با عجله مصرف نکنید. زیرا با ورود ناگهانی مواد غذایی به بدن، قندخون پس از غذا به سرعت افزایش ناگهانی پیدا می کند و مشکلات گوارشی ایجاد خواهد شد.

– از مصرف هرنوع نوشیدنی صنعتی ازجمله انواع نوشابه، دوغ و آبمیوۀ صنعتی گازدار بپرهیزید. نوشیدنی های گازدار می توانند باعث بروز مشکلات معده شوند.

– برای دریافت آب مورد نیاز بدن، از آب و مایعات سالم در فاصله بین شام تا سحر استفاده کنید.

– بهتر است سبزیجات، بیشتر در افطار و میوه ها، بیشتر در سحرگاه میل شوند. غالب فیبر موجود در سبزیجات از نوع نامحلول بوده و سرعت دفع آب و موادغذایی موجود در دستگاه گوارش را افزایش می دهد. اما در مقابل فیبر غالب در میوه ها از نوع محلول است، که باعث کاهش سرعت حرکت آب و موادغذایی موجود در دستگاه گوارش می شود که نتیجۀ آن کاهش احساس تشنگی و گرسنگی در طول روز است.

رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان
رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان

 

رژیم غذایی مناسب برای وعدۀ سحری برای بیماران دیابتی: 

– هرگز خوردن سحری را فراموش نکنید.

– به منظور جلوگیری از افزایش ناگهانی قندخون توصیه می شود از پرخوری، مصرف مواد غذایی سریع الهضم مانند قندهای ساده (قند، شکر و نبات) و مواد غذایی خیلی شیرین (زولبیا و بامیه) خودداری شود.

– نوشیدن آب در حین غذا خوردن سبب بروز نفخ و اختلالات گوارشی خواهد شد، بنابراین از نوشیدن مقدار زیاد آب دربین غذا (هنگام سحر و افطار) بپرهیزید.

– به منظور کاهش احساس تشنگی در حین روزه داری، هنگام سحرگاه چند قطره آب لیموترش تازۀ حل شده در مقداری آب مصرف کنید. همچنین از میوه ها و سبزیجات غیرنشاسته ای به میزان کافی استفاده کنید. 

– در هنگام سحر توصیه می شود که از موادغذایی دیر هضم و کربوهیدرات های پیچیده از جمله موارد زیر استفاده کنید:

۱- نان و غلات سبوس دار (مانند: نان سنگک، ماکارونی سبوس دار، بلغور گندم و جو و جوانۀ غلات)

۲- حبوبات و جوانۀ آن ها (شامل: عدس، لوبیا، نخود، لپه و ماش)

۳- انواع سبزیجات

۴- میوه های تازه مانند سیب و پرتقال و میوه های خشک نظیر انجیر خشک و پرهلو برای جلوگیری از یبوست

بنابراین توصیه می شود برای وعدۀ سحری از غذاهایی نظیرموارد زیر استفاده کنید:

– انواع حلیم (حاوی گندم، گوشت و شیر)

– انواع خورشت کم چرب

– درصورت تمایل به مصرف برنج ترجیحا مخلوط با حبوبات و سبزیجات

– درصورت تمایل به مصرف نان از نان های سبوس دار استفاده شود.

لازم به ذکر است، برای کنترل صحیح قند خون بیماران دیابتی، مقدار مجاز مصرف انواع مواد غذایی توصیه شده بایستی توسط کارشناس تغذیه برای بیمار دیابتی تعیین شود. 

رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان
رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان

 

 رژیم غذایی مناسب برای وعدۀ شام برای بیماران دیابتی:

– بهتر است غذای اصلی خود را در وعده شام و مدتی بعد از افطار اولیه میل نمایید. بنابراین توصیه می شود مصرف شام (۱.۵-۱) ساعت پس از وعدۀ افطار باشد.

از خوردن شام سنگین و مصرف همزمان چند نوع غذا در این وعده پرهیز کنید.

– در فاصلۀ زمانی بین افطار تا سحر از مصرف تنقلات ناسالم پرهیز کنید تا هم معده به هنگام صرف سحری آمادۀ دریافت و پذیرش موادغذایی مورد نیاز در طول روز باشد و هم از افزایش قندخون و افزایش وزن در طی ماه رمضان جلوگیری شود.

– بهترین راه تامین آب و املاح مورد نیاز بدن و کاهش احساس تشنگی در طول روزه داری، استفاده از سبزیجات و میوه های تازه، نوشیدنی های سالم نظیر آب و دوغ خانگی کم نمک و نیز مغزیجات خام به مقدار توصیه شده توسط کارشناس تغذیه، درفاصلۀ شام تا سحر می باشد.

– جهت پیشگیری از افت قندخون در طی ساعات خواب، تاکید می شود تمام بیماران دیابتی میان وعدۀ قبل از خواب که حاوی کربوهیدرات پیچیده می باشد مصرف کنند که بطور مثال می توان به یک لیوان شیر به همراه یک عدد موز یا سه عدد خرما اشاره کرد.

– بهتر است در وعدۀ غذایی شام از غذاهایی نظیر انواع خوراک کم چرب (مانند خوراک مرغ) همراه با نان سبوس دار و سبزیجات خام و پخته استفاده کنید و از مصرف موادغذایی چرب و سرخ شده خودداری کنید.

رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان
رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان

 

مصرف موادغذایی زیر در ماه مبارک رمضان برای بیماران دیابتی توصیه نمی شود:

– حتی الامکان از  مصرف مواد غذایی سریع الهضم مانند قندهای ساده (قند، نبات، شکر) و موادغذایی شیرین و متداول مانند زولبیا- بامیه، شله زرد، حلوا و … اجتناب کنید. زیرا بر خلاف تصور عموم نه تنها منجر به کاهش احساس گرسنگی و حفظ قندخون نخواهند شد، بلکه با افزایش ناگهانی قندخون منجر به تشدید عوارض دیابت خواهند شد.

– از مصرف زیاد موادغذایی حاوی کافئین مانند: نوشابه های کولا، قهوه، نسکافه و چای پر رنگ اجتناب کنید. زیرا سبب افزایش حجم ادرار، کاهش آب بدن و دفع مواد معدنی مورد نیاز در طی روز می شود.

– از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، پرنمک و پرادویه (بویژه انواع فست فود) اجتناب کنید، زیرا نه تنها سبب افزایش وزن و بالا رفتن چربی های خون شده، بلکه موجب بروز مشکلات گوارشی نظیر نفخ، سوء هاضمه، سوزش مری و همچنین افزایش احساس تشنگی خواهد شد.

– اگر چند بار در طی روز دچار افت و یا افزایش شدید قندخون می شوید، توصیه های ذکر شده را جدی بگیرید. بموقع وعده های اصلی، میان وعده های غذایی و داروها را مصرف کنید، از پرخوری و مصرف مواد حاوی قندهای ساده در فاصلۀ زمانی افطار تا شام بپرهیزید و مجددا به کارشناس تغذیه مراجعه کنید.

– از مصرف بیش از اندازۀ و زیاد چای (خصوصا پر رنگ) اجتناب کنید. زیرا سبب افزایش حجم ادرار، کاهش آب بدن و دفع مواد معدنی مورد نیاز در طی روز می شود. توصیه می شود چای کم رنگ، در استکان های کوچک و در تعداد دفعات مناسب مصرف شود.

رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی در ماه رمضان
موادغذایی که بیماران دیابتی در ماه مبارک رمضان نباید مصرف کنند.