لکه یا لک نه تنها یک عارضه شایع پوستی است بلکه در بسیاری از موارد به سختی می توان آن را درمان کرد و در زنان و مردان از تمامی نژاد ها و قومیت ها وجود دارد. لک در ناحیه ای از پوست که تیره تر است و بیشتر، در افراد میان سال مشاهده می شود.
لکه ها به طور مستقیم توسط سلول های تولید کننده ملانوسیت یا سلول های تولید کننده ملانین ( رنگدانه پوستی ) ایجاد می گردند و یا با تکثیر خود ملانوسیت ها ایجاد می گردند.
به این ترتیب این شرایط نیاز به توجه جدی از سمت بیمار و معالجه کننده دارد. باید ابتدا پوست و عامل ایجاد آن به درستی تحلیل گردد و نیاز به اعمال روش های درمانی خلاق دارد.
علل ایجاد لکه ها
سه نوع اصلی از لکه ها وجود دارند که بر اساس عوامل بوجود آورنده آنها نامگذاری شده اند.
1 – لکه های بعد از التهاب پوستی ( PIH ) :
مثل لکه های به جا مانده از جوش صورت ، سوختگی سطحی. این نوع لکه ها به مرور زمان با ترمیم خود پوست کمرنگ می شوند و به راحتی قابل درمان می باشند.
2-کک مک ها (Lentigines) :
این لکه ها به علائم پیری زودرس (freckles یا premature aging ) نیز معروف هستند. معمولا در افراد با پوست روشن بعد از 60 سالگی نمایان می شود و در عموم افراد در مجاورت خورشید ( UV ) ایجاد می گردد. ولی در پوست های بسیار روشن در سنین جوانی نیز در اثر قرار گرفتن در مجاورت خورشید ایجاد می گردد.
3- لکه های هورمونی :
لکه هایی که در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می گردد. مثل لکه های دوران بارداری، یا لکه های کم کاری تیروئید یا استفاده از قرص های ضد بارداری یا استفاده از قرص های هورمونی
شیوه درمان لک صورت
دو دسته از روش های درمان وجود دارد:
1 – از بین بردن لک به روش فیزیکی مثل ( لیزر ) یا جراحی پوست ( لیزر برای لک های سطحی مناسب است و در مورد لک های عمیق مناسب نیست و خود باعث ایجاد لک خواهد شد )
2 – از بین بردن لک ها با استفاده از کرم ها یا داروهای موضعی
آنالیز پوست
برای افزایش شانس موفقیت شیوه درمان، جزئیات آنالیز پوست حیاتی است و عوامل بوجود آورنده باید به درستی تعیین گردد ، مثل میزان قرار گرفتن در مقابل نور خورشید، شرایط پزشکی کنونی و گذشته و یا میزان استفاده از قرص های ضد بارداری.
در کرم های موضعی ضد لک ، مواد تشکیل دهنده در فرمولاسیون این کرم ها، با تاثیر بر روی تیروزیناز Tyrosinase ( آنزیم تولید کننده رنگدانه پوست ) ، لکه ها را از بین می برند و در بعضی موارد سرعت تولید رنگدانه را تنظیم می کنند.
در اغلب کرم های موضعی یکی از پنج ماده موثر اصلی ، Hydroquinone ، Azelaic Acid ، Kojic Acid ، Mandelic Acid ،Niacinamide یا Arbutin وجود دارد.
بهترین کرم موضعی باید چندین کار را به طور همزمان انجام دهد ، از تولید زیاد رنگدانه جلوگیری کند، از تجمع رنگدانه های تولید شده بر روی سطح پوست جلوگیری کند، از انتقال رنگدانه تولید شده از لایه اپیدرمیس به سطح پوست جلوگیری کند و باید باعث افزایش حلالیت رنگدانه تولید شده در محیط آبی گردد
تمامی موارد فوق باعث شفافیت و پاکیزگی پوست شده و از تشکیل لک جلوگیری می کنند.
بهترین روش درمان لکه های پوستی
تنظیم تولید ملانین بهترین شیوه درمان است و همزمان با استفاده از این کرم های موضعی باید چهار مرحله نگهداری پوست شامل پاک کردن پوست با ژل شستشوی صورت، لایه برداری پوست ، مرطوب کردن و محافظت از پوست با استفاده از کرم ویتامین سی و استفاده از ضد آفتاب به صورت مرتب ، انجام گیرد. علاوه بر چهار مرحله فوق ممکن است شخص به کرم ضد چروک و جوان کننده برای پیشگیری از چروک نیاز داشته باشد.
