[supsystic-tables id=35 ]
ژربرا جامزونی یا همون گل تاب یکی از گونه های گیاهان گلدار چندساله از جنس Gerbera در خانواده گلستارگان(Asteraceae) و بومی منطقه ترانسوال آفریقای جنوبی است که نام خود را از کاشف خود یعنی رابرت جیمسون گرفته که در سال 1889 کشف شده است این گیاه به صورت تجاری تجاری در پایان قرن 19 در کمبریج انگلستان و در زمان ریچارد لینچ آغاز شده لازم به ذکر است که ژربرا جزء گياهان يکپايه است كه گلهاي نر و ماده روي يك گل آذين قرار مي‌گيرند. به طور معمول ابتدا گلهاي زبانه‌اي كه در حاشيه خارجي گلاذين قرار دارند و بعد گلهاي نر داخلي باز مي‌شوند كه در نتيجه خودباروري در ژربرا با مشكل روبه‌رو مي‌شود.
جالب است بدانید که ژربرا
در حال حاضر در 25 كشور دنيا پرورش مي‌يابد كه حدود 1200ـ1100 هكتار سطح زير كشت گلخانه‌اي دارد. پنجاه درصد سطح زير كشت دنيا در كشور هلند و ايتاليا است. در هلند سالیانه بیش از 200 ميليون شاخه گل ژربرا به ارزش حدود 40 ميليون دلار به فروش می رسد. در سال 1379 سطح زيركشت ژربرا در ايران 6/15 هكتار گزارش گرديد. توليد 4 ميليون شاخه گل توسط 137 پرورش‌دهنده در بازار به فروش رسيده است.
به لحاظ اهميت اقتصادي توليد شاخه گل ژربرا از طريق كشت بافت در صدر اولويت‌هاي تحقيقاتي گياهان زينتي ايران قرار دارد. هم اكنون گياهچه‌هاي ژربرا از شركتهاي هلندي نظير Preesman، Schrurs، Terranigra، florist خريداري و به ايران وارد مي‌شود، كه اين يكي از بزرگترين موانع پيشرفت صنعت گل‌كاري در ايران محسوب مي‌شود. امروزه مي‌توان به منظور توسعه توليد گياهان زينتي و توليد ارقام جديد بازارپسند و در نتيجه افزايش صادرات گل از فنون پيشرفته ازدياد نباتات نظير كشت بافت استفاده كرد تا گام مؤثري در جهت افزايش توليد گياهان زينتي و صادرات آنها برداشته شود.
علل تمایل
علل تمایل به کشت و پرورش ژربرا عبارتند از: 1-پنجمین گل بریده جهان از نظر تولید و فروش میباشد 2-زیبایی و تنوع رنگ زیاد 3-عمر طولانی پس از برداشت 4-عملکرد زیاد 5-فاصله کوتاه بین دوره های برداشت
معرفی ژربرا
ژربرا جامزونی دارای ریشه های عمیق بوده و گل های آن بر روی ساقه ای پرزدار تشکیل میشوند و از میان برگهای طوقه ای نیزه ای شکل و با بریدگی های عمیق این گیاه ساقه گل دهنده خارج میشود.برگهای آن به طول 15 تا 45 سانتی متر است و سطح فوقانی آنها سبز تیره و سطح زیرین آن سبز کمرنگ و پوشیده از کرکهای متراکم است. گلها متشکل از گلبرگهای شعاعی زیبا به رنگهای زرد صورتی پرتقالی قرمز بنفش سفید و کرم است قطر گلها 5-12 سانتی متر و طول ساقه حدود 25-60 سانتی متر است
دمای ایده آل
این گیاهی دائمی، گرمسیری بوده و حساس به سرما میباشد و حد اقل دما برای این گل 10 درجه سانتی گراد است . دمای ایده آل آن 13 تا18 درجه سانتیگراد میباشد.
شرایط نوری
ژربرا در شرایط با شدت نور بالا بهتر گل میدهد و روز کوتاه را ترجیح میدهد به عبارتی روز کوتاه اختیاری است
خاک مناسب
خاک مناسب آن خاک لوم و یا شنی با زهکشی خوب و PH بین 6.5 تا 7 است. خاک باید سبک و غنی از مواد آلی باشد.مراقب باشید، ژربرا در خاکهایی مرطوب با زه کشی نا مناسب دچار پوسیدگی طوقه و ریشه میشود
آبیاری
بهتر است فواصل آبیاری با خشک شدن خاک سطحی گلدان باشد و از آبیاری زیاد بپرهیزید
کود مناسب
بهتر است هر دو هفته يک بار با کود مايع مخصوص گياهان خانگي ، این گیاه را تغذیه نمایید
تکثیر ژربرا
تکثیر ژربرا از طریق كاشت بذر در دمای 13 تا 18 درجه سانتیگراد در فصل پائیز و یا اول بهار و یا تقسیم گیاه در اول بهار یا تهیه قلمه در فصل تابستان امكان‌‌پذیر است و ازدياد بذري امروزه متداول نيست زيرا تغييرات ژنتيكي زيادي در بين گياهان حاصل از بذر مشاهده مي‌شود. گياهان حاصل از ازدياد غيرجنسي، شبيه گياهان مادري هستند. بنابراين خصوصيات ژنوتيپ و فنوتيپ گياهان مادري در نتايج ثابت باقي مي‌ماند. از ديار غيرجنسي ژربرا از روش‌هاي تقسيم‌بوته، قلمه، ريزقلمه، و ريزازديادي انجام مي‌شود. عمومي‌ترين سيستم براي ازدياد ژربرا ريزازديادي است. در سال 1996 بين گياهان مختلف حاصل از كشت بافت در اروپا ژربرا با 17 ميليون گياهچه در مقام اول قرار داشت.
کاشت بذر ژربرا
تقسیم بوته در ماه های پائیز صورت می گیرد. توده گیاهان به بخش های کوچکتر تقسیم می شود و پیش از کاشت، ریشه ها و برگ های پاجوش ها پیرایش شده و شاخساره مرکزی متصل به آن حفظ می شود. باید مراقب بود که نقطه رشد مرکزی در زمان کاشت زیر خاک نرود. گیاهان جوان در گلخانه ۴ –۵ هفته بعد گل می دهند. گاهی تقسیم بوته در خرداد ماه انجام می شود. در این حالت تا اواخر پائیز و حتی اوایل زمستان گل می دهند.
نکته
در افزایش بذری، گرده افشانی دستی برای رسیدن به ۹۰ درصد تندش ضروری است. اگر بذرها بلافاصله پس از برداشت کشت شوند بسیار خوب تندیده و سبز می شوند ولی اگر مدت کمی بمانند، زیوایی آن ها به سرعت کاهش می یابد. تاریخ کاشت بذر تیر و مرداد است، چون جهت تندش به دمای بالا نیاز دارد. دمای لازم برای تندش بالای C°۱۶ می باشد و ۱۰ –۱۵ روز طول می کشد تا بذرها سبز شوند. دمای بهینه برای جوانه زنی ۲۰ –۲۳ درحه سانتی گراد است و در بالاتر از ۲۴ درجه تندیدن کاهش می یابد. ۳ –۴ هفته بعد نشاءها در مرحله دو برگی در گلدان های استکانی کاشت می شود و وقتی به اندازه کافی بزرگ شدند، به محل اصلی منتقل می شوند. رشد و نمو بعدی کند بوده و گل ها ۱۰ ماه پس از کاشت بذر حاصل می شوند. در ماه های زمستان می توان از رشد ژربرا جلوگیری کرد و دوباره در بهار در شرایط رشد قرار داد.
در افزایش بذری، گیاهان یکنواخت نبوده و در بیشتر آن ها گل ها هنگام شب بسته می شوند و این موضوع برای گل های بریده ژربرا صفت مناسبی نیست.
قلمه های ژربرا نیز می تواند برای افزایش آن به کار رود. گیاهان مناسب به مدت ۳ هفته بدون آبیاری نگه داشته می شود. سپس ریشه ها هرس شده و در بستری از پیت کاشته شده و دمای ۲۵ درجه رطوبت نسبی ۸۰% برای آن فراهم می شود. ج.انه های رشد کرده در محور برگ ها را جدا کرده و در بستر ریشه زایی ریشه دار می کنند که در مدت ۲ تا ۳ ماه، برای انتقال آماده می شود. به ترتیب ۴۰ تا ۵۰ گیاه می تواند در مدت ۲ –۳ ماه از هر گیاه مادری به دست آید. قلمه های ساقه جوان با استفاده از سیستم مه افشان نوبتی راحت تر و سریعتر ریشه و شاخساره تولید می کنند.
امروزه مهمترین روش افزایش ژربرا کشت بافت است.
کاشت گیاه
مشاهده شده که کاشت ژربرا از اواخر اردیبهشت تا اواخر تیر ماه، گل بریده زیادی تولید می کند اما محصول زمستانه خوبی می تواند از طریق کاشت از مهر تا اسفند در شرایط حفاظت شده حاصل شود. برای ارقام گل درشت تراکم کاشت بهینه ۸ –۱۰ گیاه در متر مربع است. این تراکم، نور کافی را برای گیاهان فراهم می کند. اما کاشت متراکم تر بعد از دو سال باعث کاهش عملکرد، کاهش اندازه گل و طول ساقه گل می شود.
در زمان کاشت طوقه گیاه باید در سطح خاک و کمی بالای آن قرار گیرد چون ژربرا به مقدار زیادی در سطح خاک منشعب می شود. کاشت خیلی عمیق باعث بیماری قارچی و کاشت سطحی باعث سست شدن سیستم ریشه ای می شود.
