هرس گیاهان آپارتمانی یکی از اون کاراست که شاید در نگاه اول ساده به نظر بیاد ولی این کار تاثیر بسیار زیادی در رشد و شکل دهی گیاه شما خواهد داشت و اگر به شکل درست و اصولی انجام بشه نتیجه خیره کننده ای خواهد داشت و شما یک گیاه خوشگل رو شاهد خواهید بود، راستی میدونستید که بونسای هم از هرس گیاهان به دست میاد؟ با هرس کردن، ما شاخه‌ها و برگ‌های خشک و ضعیف رو حذف می‌کنیم و به گیاه کمک می‌کنیم که انرژی بیشتری رو روی رشد بهتر و شاخه‌های سالم داشته باشه. اگه هرس به درستی و در زمان مناسب انجام بشه، میتونه جلوی مشکلاتی مثل بیماری‌ها و حمله آفات رو بگیره و گیاه رو به رشد بهتر و بیشتر تشویق کنه. اما خب، زمان و روش درست هرس خیلی مهمه و اگه بی‌دقت باشیم، ممکنه به جای کمک، به گیاه آسیب بزنیم.
باید بدونیم که بهترین زمان هرس گیاهان آپارتمانی چه وقتیه و چطور میشه این کار رو به درستی انجام داد؟ همچنین، استفاده از ابزار مناسب، نکات مهم زمان هرس و مشکلات احتمالی بعد از هرس از جمله مواردی هست که توی این مقاله بهاونها پرداخیتم. پس اگه شما هم جزو اون دسته از افرادی هستید که می‌خواید گیاهاتون همیشه سرحال و سالم بمونه پیشنهاد میکنم که تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا یاد بگیرید چطور هرس گیاهان آپارتمانی رو به بهترین شکل انجام بدید.
بهترین زمان برای هرس گیاهان آپارتمانی
بهترین زمان برای هرس گیاهان آپارتمانی معمولاً اواخر زمستون یا اوایل بهار میتونه باشه (البته این بستگی به نوع گیاه شما و اینکه ایا در شرایط گلخانه ای هست یا خیر). حالا چرا میگیم این زمان بهترین زمان هست؟ چون تو این دوره، گیاه در حال استراحت زمستانی خودش هست و هنوز شروع به رشد زیاد خودش نکرده. با هرس در این زمان، شما به گیاه اجازه می‌دید که تمام انرژی خودش رو روی رشد برگ و شاخه های جدید در فصل‌های گرم‌تر متمرکز بکنه. (البته هر زمان که دیدید گیاهتون شاخه های اضافی داره و شکل ظاهری اون بهم ریخته حتی تو فصل بهار و تابستونه میتونید هرس گیاه رو انجام بدید) این یعنی شاخه‌ها و برگ‌های تازه و سالم‌تر به سرعت جایگزین شاخه‌های خشک و ضعیف قدیمی میشوند.
همچنین به یاد داشته باشید که هرس در این زمان از گیاه محافظت میکنه و مانع از گسترش بیماری‌ها در گیاه شما میشه که ممکنه در زمستون به خاطر سرما و رطوبت بالا به وجود بیان. اما اگه گیاهتون از اون دسته گیاهانیه که گلدهی فصلی دارن، باید صبر کنید تا دوره گلدهی بگذره و بعد از پایان دوره گلدهی شروع به هرس کردن گیاه بکنید. چون اگه قبل از گلدهی هرس بشه، ممکنه باعث بشه گیاه گل نده یا گل‌هاش کم بشن. پس برای گیاهایی مثل یاس یا بنفشه آفریقایی، بهتره هرس رو بزارید برای بعد از گلدهی.
پس نمیشه خیلی دقیق و کامل یک زمان مشخص رو برای هرس گیاهان آپارتمانی مشخص کرد و شما باید حتما گیاه خودتون و شرایط نگهداری رو بسنجید و بعد اقدام به هرس کنید. همچنین حواستون باشه که نباید توی فصل‌های خیلی سرد یا گرم هرس کنید، چون گیاه توی این دوره‌ها به شرایط استرس‌زا حساس‌تره و هرس ممکنه بهش آسیب بزنه.
روش‌های هرس گیاهان آپارتمانی
این سوال که از چه روش هایی برای هرس گیاهان آپارتمانی باید استفاده کنیم زیاد سخت نیست و نباید حساس باشید چون کافیه شاخه های اضافی و خشک شده رو از گیاه جدا کنید. ولی اگر بخواهیم کمی تخصصی تر به این موضوع بپردازیم باید گفت که هرس گیاهان آپارتمانی به دو شکل کلی انجام میشه: هرس فرم‌دهی و هرس نگهداری.
هرس فرم‌دهی همونطور که از اسمش پیداست، برای اینه که گیاهتون شکل مرتب‌تری بگیره و شاخه‌هاش یکدست‌تر بشه انجام میشه و بهترین شکل هرس فرم دهی رو میتونید در بونسای ها ببنید. این نوع هرس بیشتر روی گیاهانی که ممکنه شاخه‌هاشون خیلی بلند بشه و ظاهر بدی به گیاه بده انجام میشه توی این روش، شاخه‌های بلند و ناهماهنگ رو از جاهای نزدیک به گره‌های برگ یا شاخه قطع می‌کنیم تا گیاه حالت مرتب‌تری پیدا کنه.
در مقابل، هرس نگهداری بیشتر برای حذف شاخه‌ها و برگ‌های خشک، زرد یا آسیب دیده انجام میشه. هدف اصلی این نوع هرس، بالا بردن سلامت عمومی گیاه و جلوگیری از گسترش بیماری ها از اهداف هرس نگهداری هست. برای این نوع هرس، بهتره هر چند وقت یکبار گیاه رو به دقت بررسی کنید و هر چیزی که خشک یا آسیب دیده است رو قطع کنید. حواستون باشه که همیشه از ابزار تیز و تمیز استفاده کنید تا هم زخم‌های کمتر و بهتری روی گیاه ایجاد بشه و هم از انتقال بیماری جلوگیری بشه.
نکات مهم در زمان هرس گیاهان
چه نکاتی رو در زمان و بعد از هرس هر گیاه باید رعایت کنیم؟ یکی از مهم‌ترین نکاتی که موقع هرس گیاهان آپارتمانی باید در نظر بگیرید، استفاده از ابزار مناسب و تمیزه یا استریل شده هست. قیچی باغبانی یا چاقوی هرس باید حتماً تیز و ضدعفونی‌شده باشه. اگه از ابزار کند استفاده کنید، شاخه‌ها و برگ‌ها به درستی قطع نمی‌شن و زخم‌هایی روی گیاه ایجاد میشه که ممکنه محل ورود بیماری‌ها و آفات بشه.
برای ضدعفونی کردن ابزار هم میتونید از الکل استفاده کنید. حتما یادتون باشه که قبل از هرس و بعد از هرس برای هر گیاه، ابزار رو تمیز کنید. یه نکته دیگه اینه که هرس رو نباید به صورت افراطی انجام بدید. اگه تعداد زیادی از شاخه‌ها یا برگ‌های سالم گیاه رو قطع کنید، ممکنه گیاه نتونه به سرعت خودشو به حالت قبل برگردونه و این خودش باعث میشه که رشدش گیاه کند بشه و شما عملا بجای بهتر کردن رشد گیاه، رشد اون رو متوقف میکنید. همیشه سعی کنید هرس رو به اندازه و با دقت انجام بدید و اولویت رو به شاخه‌ها و برگ‌های آسیب دیده بدید.
مشکلات بعد از هرس گیاهان آپارتمانی
اگر شما هرس گیاه رو به درستی و اصولی انجام بدید خیلی مشکل زیادی برای گیاه شما پیش نمیاد ولی اگر اون رو به شکل صحیح انجام ندید بعد از هرس ممکنه گیاه به‌طور موقت ضعیف بشه و کمی بی‌حال به نظر بیاد. البته باید بگیم که این طبیعی هست و گیاه نیاز به زمان داره تا خودش رو بازیابی کنه و به حالت عادی برگرده.
یکی از نشونه‌های بی‌حالی گیاه بعد از هرس، پژمردگی یا کاهش شادابی بعضی از برگ های اون هست. این مشکل معمولاً بعد از چند روز رفع میشه و گیاه دوباره به حالت شاداب خودش برمی‌گرده. اما اگه این حالت ادامه پیدا کنه، ممکنه گیاه به دلیل هرس شدید یا استفاده از ابزار آلوده دچار بیماری شده باشه و باید حتما اون رو درمان کنید.
یکی دیگه از مشکلاتی که بعد از هرس ممکنه پیش بیاد، حمله آفات به قسمت‌های بریده شده گیاه هست. این مشکل زمانی پیش میاد که شما از ابزار غیربهداشتی و استریل نشده استفاده کنید، احتمال ورود بیماری‌ها یا آفات به داخل گیاه افزایش پیدا میکنه. پس همیشه بعد از هرس، گیاه رو به دقت زیر نظر داشته باشید و در صورت مشاهده آفت یا بیماری، سریعاً اقدام به درمان کنید.
لوازم مورد نیاز و نکاتی که زمان استفاده باید دقت کنیم
بیشتر موارد رو بالا گفتیم، اگه شما از یک وسیله تیز و استریل شده برای هرس کنید همه نکات رو رعایت کردید ولی بیاید یکم در خصوص این موضوع بیشتر صحبت کنیم، برای هرس گیاهان آپارتمانی به یک سری لوازم پایه نیاز دارید که مهم‌ترینشون قیچی باغبانی، چاقوی هرس، دستکش و الکل هست. قیچی باغبانی باید تیز و ضدعفونی‌شده باشه تا موقع برش، شاخه‌ها رو به‌درستی قطع کنه و زخم‌های عمیق روی گیاه ایجاد نشه. همچنین، دستکش باغبانی به محافظت از دست‌ها و جلوگیری از تماس با گیاهان کمک میکنه (برخی از گیاهان آپارتمانی سمی هستند و اگر پوست حساس دارید میتونه آسیب جدی به شما بزنه). برای ضدعفونی ابزار هم میتونید از الکل یا مواد ضدعفونی‌کننده استفاده کنید.
باز هم تاکید میکنم هیچ وقت از قیچی‌های کُند یا خراب برای هرس استفاده نکنید. ابزارهای تیز باعث می‌شن که بریدگی‌های تمیزتری روی گیاه ایجاد بشه و گیاه سریع‌تر خودش رو ترمیم کنه. همچنین، حواستون باشه که اگر چندین گیاه مختلف رو هرس میکنید حتما بین هر گیاه ابزار رو ضدعفونی کنید تا اگر گیاهی آلودگی داشته باشه به گیاه بعدی منتقل نشه
بررسی سوالات متداول برای هرس گیاهان
آیا هر گیاهی نیاز به هرس داره؟
جواب این سوال بله است! تقریباً تمام گیاهان آپارتمانی به هرس نیاز دارن، ولی مقدار و زمانش برای هر گیاه متفاوته. بعضی از گیاهان فقط یک بار در سال نیاز به هرس دارن، ولی بعضی دیگه ممکنه چندین بار در طول سال به هرس‌های جزئی نیاز داشته باشن.
آیا هرس کردن باعث رشد بیشتر گیاه میشه؟
جواب این سوال هم بله است. هرس باعث میشه که انرژی گیاه به جای مصرف برای نگهداری شاخه‌های ضعیف و بیهوده، روی رشد شاخه‌های سالم و قوی متمرکز بشه. با هرس منظم و بموقع، گیاه به رشد بهتر و سریع‌تری دست پیدا میکنه و شکل زیباتری پیدا خواهد کرد.
جمع بندی هرس درست گیاهان آپارتمانی
هرس گیاهان آپارتمانی یکی از مهم‌ترین نکات و کارهایی است که برای نگهداری صحیح و شادابی گیاهان لازم است. با انجام هرس در زمان مناسب و با روش‌های درست، میتونید گیاهاتون رو همیشه سالم و سرحال نگه دارید. “بهترین زمان هرس گیاهان آپارتمانی” معمولاً اوایل بهار یا اواخر زمستونه هست که برای فرم‌دهی و نگهداری گیاهان انجام میشه. یادتون باشه که حتماً از ابزار تیز و ضدعفونی شده استفاده کنید و به نکات مهم بعد از هرس توجه داشته باشید تا مشکلات احتمالی رو به حداقل برسونید. اگر سوال یا مشکلی برای هرس گیاهان خودتون دارید حتما در بخش دیدگاه برای ما بنویسید.
