چطور از گیاه سانسوریا نگهداری کنیم؟ طبق سوالاتی که از ما پرسیده میشه بیشتر از 80 درصد خونه های ایرانی سانسوریا جا خشک کرده، نگهداری از سانسوریا که به نام گیاه کراواتی هم شناخته میشه کار چندان سختی نیست و با رعایت نکات خیلی کوچیک میتونید شاهد رشد فوق العاده اون باشید، راستی سانسوریا از گیاهانی که میشه گفت هم مقاوم و هم تصفیه کننده هوا هست و از خانواده ساکولنتها و جز گیاهان آپارتمانی معروف و درعین حال پرطرفدار به‌شمار می‌رود؛ در این مقاله هر آنچه که برای نگهداری این گیاه باید بدانید رو خواهم گفت، راستی آیا سانسوریا گل میده ؟ اصلا غبارپاشی نیار داره؟ برای داشتن رشد خوب چه کودهی باید به گل سانسوریا داد؟ همه این موارد و خلاصه ای از نحوه تکثیر اون رو در ادامه بررسی میکنم و بهتون میگم که در بازار چند نوع از این گیاه وجود داره پس بریم که یک مطلب کامل و جامع رو با هم داشته باشیم.
گل سانسوریا کیه و از کجا اومده؟
در مطلبی جدا در خصوص گیاهان تصفیه کننده هوا صحبت کردیم که سانسوریا هم جرو اونها هست، سانسوریا به دلیل مقاومت بالا و عمر طولانی میتونه گزینه خوبی باشه برای کسانی باشه که توی خونه نور کمی دارند و تازه نگهداری گل و گیاه رو میخوان شروع کنند. این گیاه در اکثر آپارتمان های ایرانی نگهداری میشه و به گل زبان مادرشوهر هم معروف هستش. سانسوریا هم بخاطر شکل برگهای جذابی که داره و هم بخاطر مقاومت این روزها طرفداران خیلی زیادی پیدا کرده، از سانسوریا بلند تا مینیاتوری رو میتونید در خونه ها پیدا کنید.
نام علمی این گیاه Sansevieria trifasciata هست که در انگلیسی بهش Mother in Laws Tongue میگن (زبان مادر شوهر) که از خانواده Asparagaceae هست جالب هست بدانید که جالب هست بدانید که تا سال 2017، از نظر گیاه شناسی به عنوان Sansevieria trifasciata طبقه بندی می شد، اما اشتراکات آن با گونه Dracaena بسیار زیاد بود و از آن تاریخ به بعد آن را با نام Dracaena trifasciata میشناسند. این گیاه بومی مناطق گرمسیری آفریقای جنوبی مانند نیجریه و کونگو می باشد جالب هست بدونید که بهش گیاه نامیرا هم میگن. گیاهی همیشه سبز با برگهای سبز تیره، دراز، نوک تیز و شمشیری هست که در برخی مواقع بهش گیاه شمشیری هم میگن که داری گونه های مختلفی هست. یکی از گونه های جذاب اون سانسوریا نیزه ای هست که در خیلی از مغازه ها برای جذابیت بیشتر یک حالت مخملی بهش میزنن که از نظر من خوب نیست.
| نام علمی | Dracaena trifasciata |
| نام های رایج | زبان مادر شوهر، گیاه مار، کراواتی |
| PH مناسب خاک | خاک کمی اسیدی برشا مناسب هست |
| خانواده | Asparagaceae |
| زمان گلدهی و رنگ گل | بهار بعد از سن بلوغ به رنگ سفید |
| سمی بودن | برای حیوانات خانگی (گربه و سگ) سمی است |
| بومی | غرب آفریقا |
اگر دقت کنید این گیاه رو از طریق ریزوم هم تکثیر میکنن که علت اصلی اون رشد برگها از ریزوم هست، راستی به این خاطر جزو گیاهان تصفیه کنند هوا است که میتونه به خوبی ذرات آلاینده هوا مانند نیتروژن و فرمالدهید رو جذب بکنه.
این گیاه رشد خوبی داره و به خوبی و با فراهم بودن شرایط ایده آل که در ادامه بررسی میکنیم برگهاشو تا 1 متر هم رشد بده، راستی یک گونه از گل سانسوریا هست که پاکوتاه به حساب میاد و برای کسانی که فضای بزرگی ندارن فوق العاده است.
آیا سانسوریا گل میده ؟
این گیاه رو اگر خوب نگهداری کنید و کوددهی به موقع و مناسب با کودهای مخصوص انجام دهید و نور خوب فراهم کنید بعد از رسیدن به سن بلوغ گلهای زیبایی خواهد داد که کمتر کسی اون رو دیده و فوق العاده جذاب هست پس همراه من باشید تا شرایط نگهداری که نیاز دارید رو کامل بگم. گلدهی گیاه سانسوریا در بیشتر فصل ها اتفاق میوفته ولی بهار و تابستان شما بیشتر شاهد گلدهی سانسوریا خواهید بود. جالب هست بدونید گل های گیاه سانسوریا کوچک و ظریف هستند که در رنگهای صورتی تا بنفش دیده میشه.
آیا سانسوریا گیاه تصفیه کننده هواست؟
بله در مقاله ای که ناسا منتشر کرده این گیاه رو جزو گیاهان تصفیه کننده هوا دسته بنید کرده، حالا چرا در ادامه توضیحات رو براتون قرار میدم، سانسوریا به راحتی میتواند سمومی مانند فرمالدئید، زایلن و تولوئن از محیطی که قرار دارد جذب کند و همین مورد باعث بهتر شدن کیفیت هوای حل نگهداری آن خواهد شد.
نیازها و شرایط نگهداری سانسوریا در خانه
درسته که گفتیم این گیاه جزو گیاهان مقاوم هست ولی خب اگر دوست دارید که رشد خوبی داشته باشه باید براش شرایط درستی فراهم کنید بطور خلاصه باید گفت نور کامل و غیر مستقیم، آبیاری متوسط، خاک با زهکشی بالا و سبک، دمای 18 الی 25 درجه و رطوبت معمول اتاق رو برای رشد دوست دارد. راستی یکی از گیاهانی هست که باید هر چند وقت یکبار با استفاده از دستمال مرطوب برگهای اون رو تمیز کرد.
توجه داشته باشید که آبیاری نا درست و قرار دادن گیاه در مکان نا درست میتواند باعث بروز مشکلات متعدد در گیاه شما و در نتیجه مرگ آن خواهد شد.
گیاه سانسوریا رو چقدر آبیاری کنم؟
این گیاه به کم آبی مقاوم هست ولی در این شرایط فقط زنده میمونه و رشد خوبی نخواهد داشت ولی آبیاری متوسط رو دوست داره به نحوی که خاک گلدان تا عمق 2 الی 3 سانتی متری خشک بشه و سپس اقدام به آبیاری کنید. مراقب باشید که آب در زیر گلدان جمع نشه چون باعث پوسیدگی ریشه و ساقه خواهد شد. حتما چک کنید که بعد از آبیاری آب از زیر گلدان خارج بشه، مهمترین نکته ای که در نگهداری این گیاه و آبیاری اون مهم اینه که شما گیاه رو کامل سیراب کنید و تمام قسمت های خاک زمان آبیاری خیس شود.
پس هر ماه یکبار زهکشی رو چک کنید تا آب اضافی از زیر گلدان خارج بشه و آب خارج شده رو دور بریزید. البته میتونید چندتا سنگ ریزه زیر گلدان قرار بدید که حالت جزیره ای براش فراهم بشه، هیچ وقت زمان برای آبیاری سانسوریا مشخص نکنید چون بسته به نور، دما، و رطوبت محیط زمان خشک شدن خاک متفاوت است. توجه داشته باشید که قاتل اصلی سانسوریا آبیاری زیاد می باشد.
برای سانسوریا چه خاکی مناسب است؟
زمانی که صحبت از رشد گل سانسورا میشه حتما باید به خاک اون دقت کنید،اولین و مهمترین نکته در خاک سانسوریا زهکشی بالای اون است که در صورت فراهم نبودن زهکشی خوب چه در خاک و چه گلدان شاهد پوسیدگی ریشه خواهید بود، همچنین pH کمی اسیدی بین 5.5 تا 6.5 رشد گیاه و جذب مواد مغذی را بالا می برد. سعی کنید از خاکی کاملا سبک استفاده کنید، اگر تا حالا ترکیب خاک برای گیاهان خود درست نکرده اید پیشنهاد میکنم از خاک های آماده موجود در بازار برای گیاه خودتون استفاده کنید، اگر دوست داری خاک رو توی خونه تهیه کنی کمی خاک باغچه رو با خاک برگ و پرلیت مخلوط کن. ولی باز میگم اگر تجربه ندارید حتما از خاک های سبک آماده استفاده کنید.
نحوه تشخیص زهکشی خاک سانسوریا : گیاه خودتون رو آبیاری کنید، اگر بعد از 20 الی 30 ثانیه آب روی خاک موند یعنی خاک گلدان شما زهکشی خوبی نداره، همچنین اگر بعد از آبیاری آب از زیر گلدان خارج نشد نشون میده که گلدان شما زهکشی خوبی نداره.
نور مناسب برای رشد سانسوریا چقدر است؟
این گیاه نور کم رو هم تحمل میکنه ولی برای نگهداری سانسوریا در خانه سعی کنید نور فیلتر شده و کاملی براش فراهم کنید، فاصله حدود 1 الی 2 متر از پنجره یا قرار دادن در پنجره ای که دارای پرده میتونه مکان مناسبی بریا این گیاه باشه. برای رشد خوب سعی کنید روزانه حداقل 5 الی 8 ساعت نور فیلتر شده براش فراهم کنید. نور زیاد و مستقیم خورشید باعث سوختگی و لوله شدن برگهای سانسوریا خواهد شد.
بهترین مکان برای نگهداری سانسوریا پشت پنجره جنوبی است و اگر نور خوب درخانه ندارید نگران نباشید سانسوریا میتواند در این شرایط هم زنده بماند، ولی توجه داشته باشید که برای گونه های ابلق باید نور بیشتری فراهم کنید و در صورت تامین نشدن نور برای آن شاهد کم رنگ شدن حاشیه های گیاه خواهید بود.
اگر نور کافی برای سانسوریا ندارید و میخواهید گیاه رشد عالی داشته باشه حتما از نور مصنوعی براش استفاده کنید. پیشنهاد میکنم مقاله نور مناسب سانسوریا را مطالعه کنید.
بهترین دما برای سانسوریا چقدره؟
سانسوریا حساسیت بالایی به دما نداره و تقریبا میشه گفت در هر دمایی میتونه رشد خوبی داشته باشه ولی این گیاه تا دمای 12 الی 15 درجه رو به خوبی تحمل میکنه و دمای ایده آل برای اون 18 الی 25 درجه سانتی گراد می باشد ولی با افزایش دما دقت کنید که رطوبت و میزان آبیاری باید افزایش پیدا کند. همچنین اگر در مناطق سردسیر هستید و گیاه شما بالکن یا کنار پنجره قرار داره بهتره که گیاه رو جابجا کنید تا سرما باعث از بین رفتن گیاه نشه
رطوبت مناسب سانسوریا
این گیاه در هر رطوبتی میتونه به خوبی رشد گنه حتی اگر شما اون رو به حمام هم منتقل کنید به خوبی رشد میکنه پس نیاز به رطوبت بالا نداره و رطوبت معمول اتاق براش خوبه، غبارپاشی من پیشنهاد میکنم براش انجام ندید از حالت جزیره ای (آموزش ساخت جزیره برای گلدان) یا دستگاه های رطوبت ساز برای این کار استفاده کنید بهتره چون موجب ایجاد لکه روی برگها میشه، میتوان گفت رطوبت 50 الی 70 درصد برای نگهداری سانسوریا میتونه عالی باشه، برای پهن شدن برگها نیاز به رطوبت بیشتری دارد.
کود مناسب سانسوریا چیست؟
این گیاه هم همانند سایر گیاهان آپارتمانی نیاز به تغذیه دارد که بتونه رشد خوبی داشته باشه و در نهایت شاهد گلدهی اون باشید، سعی کنید از کودهای کامل محلول در آب در فصل رشد (بهار و تابستان) هر دو الی سه هفته یکبار استفاده کنید. پیشنهاد من به شما این است که هر سه ماه یکبار به این گیاه هیومیک اسید بدید و برای کوددهی هم از کود 10-10-10 و 105210 استفاده کنید. تا هم رشد برگی و هم ریشه گیاه تقویت بشه و شما شاهد پاجوش زدن سانسوریا باشید.
خاک مناسب سانسوریا
نکته مهم در خصوص خاک سانسوریا زهکشی و PH آن می باشد، جالب هست بدونید که سانسوریا به خوبی میتونه خاک سنگین رو تحمل کنه و داخل این نوع خاک هم رشد خوبی داشته باشه میتونید از ترکیب خاکی شن + ماسه + رس و مواد آلی برای این گیاه استفاده کنید. همچنین بهترین PH برای این گیاه 4.5 تا 7.5 است.
من خودم از ترکیب پرلیت + پیت ماس + کوکوپیت و کمی خاک باغچه برای سانسوریا های خودم استفاده میکنم که نتیجه خیلی خوبی ازش گرفتم، توجه داتشه باشید که کف گلدان سنگ ریزه بریزید که زهکشی بالا بره، توجه داشته باشید که زمان آبیاری اگر آب بیشتر از 30 الی 45 ثانیه روی خاک باقی ماند یعنی خاک زهکشی خوبی ندارد و حتما باید تعویض کنید.
حتما مقاله خاک مناسب سانسوریا را مطالعه کنید
زمان درست تعویض گلدان
هر گیاه بعد از مدتی نیاز به تعویض گلدان دارد که بهترین زمان برای این گیاه 2 الی 3 سالی میباشد، هر زمان دید که پاجوش های گیاه داره کم میشه بدونید که گلدان براش کوچیکه و باید عمل تعویض رو انجام بدید.
آیا سانسوریا سمی هست؟
حالا که با نگهداری این گیاه اشنا شدیم و خیلی ازش تعریف کردیم به این سوال که آیا سانسوریا سمی هست بپردازیم، بله این گیاه سمی هست و باید مراقب آن باشید، سمی بودن اون برای انسان بسیار کم خطر است و فقط ممکن است شما را دچار مشکلاتی چون تهوع و درد دهان کند پس مراقب باشید کودکان شما آن را گاز نزنند.
نحوه تکثیر سانسوریا در خانه
ما در مطلبی کامه به صورت تصویری به شما نحوه تکثیر سانسوریا رو آموزش دادیم که میتونید مطالعه کنید ولی در اینجا هم به صورت خلاصه برخی از نکات رو خواهیم گفت، این گیاه رو میشه به 4 روش پاجوش، کاشت بذر، قلمه و تقسیم بوته تکثیر کرد.
تکثیر از طریق کاشت بذر بسیار زمان بر و تخصصی است که پیشنهاد میکنم به هیچ وجه کابران عادی و خانگی سراغ این روش نرن
تکثیر از طریق پاجوش : یکی از رایج ترین روشها می باشد، این گیاه با فراهم شدن شرایط نگهداری که در بالا گفتیم که یکی از اونها متناسب بودن سایز گلدان با گیاه است شروع به باجوش زدن میکنه که شما میتونید با جدا کردن اون و قرار دادن در گلدان جدید گیاه خودتون رو تکثیر کنید.
روش تقیم بوته : شما میتونید در اوایل فصل بهار و زمانی که میخواهید تعویض گلدان انجام بدید بوته گیاه رو به چند قسمت تقسیم کنید و هر کدام را در گلدانی جدا بکارید، فقط دقت کنید که در زمان تقسیم بوته آسیب به ریشه وارد نشه
روش قلمه زدن : یکی دیگر از روش های رایج استفاده از قلمه است، برای این کهر برگهای سالم رو از گیاه مادری جدا کنید و داخل آب یا خاک ریشه دار کنید، اگر در آب قرار دادید حتما کف آب سنگ ریزه بریزید و متنظر باشید که از قسمت پایینی قلمه گیاه شروع به جوانه زنی کنه
نکات مهم در تکثیر گیاه سانسوریا ابلق
این سوال برای خیلی ها پیش میاد که چرا بعد از قلمه از نوع ابلق گیاه به دست اومده ابلق نمیشه؟ خب باید بدونید که در این گونه تکثیر متفاوتی داره و باید بعد از قلمه زدن به شکل 8 فارسی اون رو برش بزنید. و اگر به درستی انجام ندید. ولی بهترین راه برای تکثیر این نوع استفاده از ریزوم هست.
چیکار کنیم سانسوریا گل بده؟
اولین شرط برای گلدهی سانسوریا رسیدن گیاه به سن بلوغ خود هست ، سپس در انتخاب گلدان دقت کنید چون گلدان بزرگتر یا کوچکتر از اندازه گیاه هم مانع گلدهی میشود در کنار این موارد فراهم کردن نور کاملا و آبیاری به موقع از دیگر شرایط گلدهی است که با تغذیه درست میتونه شما رو در این کار موفق کنه.
انواع گیاه سانسوریا را بشناسید
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم این گیاه دارای تنوع زیادی می باشد که 70 گونه از آن شناساییی شده است، از جمله معروف ترین میتوان به سانسوریا نیزه ای (لوله ای)، پاکوتاه، مهتابی، گراسیلیس، کانالیکولاتا، شمشیری، پتنس، فیشری و.. اشاره کرد.
تفاوت اصلی گونه نیزه آفریقایی در شکل ظاهری می باشد، این گونه دارای برگهای لوله ای و نیزه ای شکل است و از انواع سانسوریا پاکوتاه مشتق شده است. در این مدل از سانسوریا تکثیر به سادگی انجام نمیشه و باید مراحلل خاصی رو انجام بدید ولی سایر گونه ها به روش که در بالا گفته شد تکثیر میشود.
عمده مشکلات نگهداری گل سانسوریا چیست؟
ما به بررسی مشکلات و بیماری های سانسوریا پرداختیم که پیشنهاد میکنم حتما مطالعه کنید ولی در ادامه به بررسی برخی ار رایج ترین اونها می پردازیم
چرا برگهای گیاه من رنگ پریده هست؟
این مشکل میتونه از کمبود مواد مغذی در خاک و نور کم باشه که با توجه به شرایط نگهداری اون رو رفع کنید.
لکه های قهوه ای روی برگها ایجاد شده : این مشکل میتونه از آبیاری زیاد باشه که حتما بین دو آبیاری اجازه بدین خاک گلدان خشک بشه
خشک شدن برگها : این مشکل از کمبود در آبیاری است و گیاه رو به صورت کامل سیراب کنید.
پوسیده شدن برگها از پایین : این مشکل نشانه این است که یا آبیاری زیاد بوده و یا گلدان شما زهکشی مناسبی ندارد پس هرچه سریعتر مشکل رو رفع کنید که در غیر این صورت موجب مرگ گیاه خواهد شد.
ایجاد لکه های سفید پنبه ای : این مشکل نشون میده که گیاه شما دچار آفت شده و باید با ساتفاده از سم های سیستماتیک گیاه رو هر هفته یکبار سمپاشی کنید.
دلیل آبکی شدن برگهای جدید چیست؟ اگر برگهای جدید دچار این مشکل شوند نشانه زیاده روی در کوددهی می باشد ولی اگر برگهای پیر و قدیمی باشد گیاه در محلی با دمای کم قرار داره به باید به جایی گرم منقل بشه
سوالات متداول گیاه سانسوریا
در ادامه برخی از سوالات متداولی که در نگهداری سانسوریا از ما پرسیده میشه رو بررسی میکنیم:
چند وقت یکبار باید گیاه سانسوریا را آبیاری کنم؟
سانسوریا نیاز به آبیاری خیلی زیاد ندارد ولی آبیاری کم هم باعث از بین رفتن گیاه شما خواهد شد، حتما بین دو آبیاری خاک را تا عمق 1/3 گلدان چک کنید و سپس اقدام به آبیاری مجدد کنید.
گیاه سانسوریا به چه نوری نیاز دارد؟
گیاهان سانسوریا در نور غیر مستقیم خورشید خوبی خواهد داشت و جزو گیاهانی است که کمبود نور رو هم به خوبی تحمل میکنه. یادتون باشه از قرار دادن گل سانسوریا در معرض نور مستقیم خورشید برای مدت طولانی خودداری کنید. چون باعث چروک شدن، سوختگی و از بین رفتن برگها میشه
آفات رایجی که گیاه سانسوریا دچار مشکل میکنه کدوماست؟
کنه عنکبوتی و شپشک آردآلود از آفات رایجی هستند که ممکن است گیاهان سانسوریا را آلوده کنند. پیشنهاد میکنم حتما به طور منظم گیاه خودتون رو بررسی کنید تا زودتر از آنکه گیاه نابود بشه یپشگیری کنید.
آیا می توانم گیاه سانسوریا را در فضای باز نگهداری کنم؟
شما بره راحتی میتونید گیاه سانسوریا رو در بالن یا حیاط نگهداری کنید، فقط یادتون باشه که نور مستقیم نباید به گیاه برسه (مگر اینکه از ابتدای بهار گیاهتون در نور مستقیم باشه که به این شرایط عادت کرده باشه) و همچین اگر در مناطقی زندگی میکنید که سرمای شدیدی داره در فصول سرد گیاهتون رو به داخل خونه منتقل کنید
جمع بندی نگهداری گیاه سانسوریا در خانه
اگر تازه کار هستید و به گل و گیاه علاقمند پیشنها میکنم حتما این گیاه رو بخرید چون نیاز به آبیاری متوسط و کم ، نور فیلتر شده(مقاوم به کم نوری هم هست) و خاک سبک میخواد که میشه در هر خونه ای براش فراهم کرد فقط توجه کنید که آبیاری رو زیاد انجام ندید و در معرض نور مستقیم قرار ندید.
