سنگ کلیه یک مشکل رایج در میان بسیاری از افراد است و درد دفع سنگ کلیه می تواند واقعا شدید باشد و متاسفانه کسانی که به سنگ کلیه مبتلا شده باشند، مجددا در معرض ابتلا به آن قرار دارند. سنگ کلیه چه به اندازه یک سنگریزه باشد یا به اندازه یک سکه، یک مشکل دردناک است و عوارض بسیاری را برای فرد دچار آن به همراه دارد.
چطور باید وجود سنگ کلیه را مشخص کرد؟
مجاری ادراری محل تشکیل سنگ کلیه از جنس مواد معدنی و انواع نمک و به صورت اجسام سخت، دندانه دار و یا حتی هموار است. سنگ کلیه ممکن است به دلایلی مثل کم آبی بدن، رژیم غذایی یا مشکلات پزشکی، مصرف دارو و عوامل ژنتیکی ایجاد شود. سنگ کلیه انواع مختلفی مثل کلسیم اگزالات، کلسیم فسفات، اوریک اسید و استروویت دارند. کلسیم اگزالات شایع ترین نوع سنگ کلیه است و حدود 70 درصد از موارد سنگ کلیه را تشکیل می دهد. این نوع سنگ ها و مواردی که از شیوع کمتری برخوردارند، از انواع غیرمحلول هستند. موارد بسیاری حاکی از وجود سنگ کلیه می باشند اما درد کمر، شکم یا کناره های بدن از رایج ترین نشانه های سنگ کلیه هستند که اکثر افراد در این حالت فورا به علت دردی که تحمل می کنند به پزشک مراجعه می کنند و پزشک پس از معاینات و انجام آزمایش های مخصوص وجود و علت سنگ کلیه را مشخص می کند.
درمان خانگی و گیاهی برای سنگ کلیه
روش های درمان خانگی و گیاهی برای حل کردن اکثر سنگ های گیاهی موثر نیستند، اما اگر نمی توانید سنگ کلیه را حل و دفع کنید، چه کار باید کرد؟
بهتر است روی جلوگیری از تشکیل آن کار کنید تا به کمک این روش های درمانی، احتمال تشکیل سنگهای بیشتر را کاهش دهید.
مایعات زیادی بنوشید
نوشیدن مایعات زیاد، اولین چیزی است که وقتی حرف از روشهای درمانی خانگی سنگ کلیه و پیشگیری از تشکیل آن باشد، به ذهن همه خطور می کند. مایعات باعث می شود تا مواد سازنده سنگ کلیه در ادرار، رقیق شده و حجم افزایش یافته مایعات، احتمال چسبیدن این مواد به هم را کاهش می دهد.
اما این را هم باید بدانید که تاثیر همه مایعات روی جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه یکسان نیست، برای مثال مصرف زیاد آب با پایین آمدن احتمال تشکیل سنگ کلیه مرتبط است. نوشیدنی هایی مثل قهوه، چای و آب پرتقال هم در پایین آوردن این احتمال موثرند. اما از سوی دیگر، نوشیدن زیاد نوشابه می تواند یک عامل موثر در ایجاد سنگ کلیه باشد و فرقی نمی کند که نوشابه با شکر یا توسط مواد شیرین کننده مصنوعی شیرین شده باشد. نوشیدنی های شیرین شده توسط شکر حاوی فروکتوز هستند که باعث افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اوریک اسید و ورود آنها به کلیه می شوند که خودشان از عوامل مهم و تاثیرگذار در تشکیل سنگ کلیه هستند.
برخی مطالعات نیز ارتباط میان مصرف زیاد نوشیدنی های شیرین شده با شکر یا شیرین کننده های مصنوعی و افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه به دلیل وجود فسفریک اسید را نشان داده اند.
آب لیمو و روغن زیتون بنوشید
ترکیبی از آب لیمو و روغن زیتون بنوشید؛ آب لیمو حاوی سیترات است که به شکستن سنگ ها کمک می کند و روغن زیتون هم به شستن و دفع سنگها از بدن کمک می کنند. یک چهار پیمانه از آب لیمو و روغن زیتون را با آب مخلوط کنید (فقط از آب لیموی طبیعی و روغن زیتون خالص بدون هرگونه افزودنی استفاده کنید تا مشکل بدتر نشود) و برای کاهش درد کلیه آن را هر ساعت بنوشید.
کلسیم کافی به بدنتان برسانید
یک سوء تفاهم رایج در میان کسانی که به سنگ کلیه مبتلا هستند و یا در معرض آن قرار دارند، آنست که باید برای کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه کلسیمی، میزان مصرف کلسیم خود را کاهش دهند. اما اینطور نیست و در واقع یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم، احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش می دهد. در یک مطالعه، دو مرد که قبلا به سنگ کلیه مبتلا شده بودند را تحت یک رژیم شامل مصرف 1200 میلی گرم کلسیم در روز قرار دادیم. بعلاوه در این رژیم، نمک و پروتئین های جانوری کمی هم وجود داشت.
خطر ابتلا به سنگ کلیه در این افراد در دوره مطالعه پنج ساله در مقایسه با گروه کنترلی دیگری که یک رژیم غذایی حاول 400 میلیگرم کلسیم داشتند، 50 درصد کمتر بود. کلسیم موجود در رژیم غذایی به اگزالات می چسبد، جلوی جذب آن را می گیرد و نیاز به دفع آن توسط سیستم ادراری را از بین می برد.
محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و ماست، منابع غنی از کلسیم است و مقدار مصرف توصیه شده روزانه (RDA) برای بزرگسالان، 1000 میلی گرم است. بااینحال RDA برای زنان بالای 50 سال و همه سالمندان بالای 70 سال، 1200 میلیگرم در روز است.
مراقب مقدار سدیم مصرفی باشید
داشتن یک رژیم غذایی کم نمک (کم سدیم) با مصرف حدود 2000 تا 2300 میلی گرم در روز، یک روش بسیار موثر در پیشگیری از بروز سنگ کلیه است. مصرف زیاد نمک در رژیم غذایی یک عامل خطرزای موثر در افزایش احتمال وجود کلسیم در ادرار است.
مراقب غذایی که می خورید هم باشید؛ پیتزا، پاستا، نان، سوسیس یا به طور کلی هر غذای فرآوری شده، دارای مواد نگهدارنده و کنسروی و خیارشور، معمولا حاوی مقادیر زیاد سدیم هستند.
یکی از راههای کاهش نمک مصرفی از رژیم غذایی، خواندن برچسب مواد غذایی و فکر کردن به مقدار مصرف آنها در وعده هایتان است. توجه به اندازه موجود در هر پرس خیلی مهم است، چرا که همین موضوع می تواند تاثیر زیادی هم در جهت منفی و هم در جهت مثبت داشته باشد. گاهی روی برچسب ماده غذایی را می خوانید که در آن نوشته حاوی 100 میلی گرم سدیم، اما به تعداد پرس یا اندازه هر پرس وعده آن توجه نمی کنید، چون شاید بیش از یک پرس در بسته بندی وجود داشته باشد.
سرکه سیب بنوشید
سرکه سیب حاوی سیتریک اسید که به حل شدن سنگ کلیه کلسیمی کمک می کند. مخلوط مقدار کمی سرکه سیب در یک لیوان آب قبل از هر وعده غذایی در مواردی تا حدی موثر بوده که بعضی ها روی آن به عنوان درمان خانگی سنگ کلیه قسم می خورند.
ریحان بخورید
ریحان حاوی مقادیر زیاد استیک اسید (یک ماده موثر دیگر در حل کردن سنگ کلیه کلسیمی) است. برگ ریحان دارای خواص متعادل کننده اوریسک اسید بدن هستند و برخی نیز معتقدند که نوشیدن آب ریحان می تواند فرایند دفع سنگ کلیه را پایان بدهد.
لوبیا قرمز بخورید
لوبیا قرمز در زبان انگلیسی به اسم kidney beans یا لوبیای کلیه شناخته می شود و همانطور که از اسمش بر می آید، برای بسیاری از مشکلات کلیوی مناسب است. این ماده غذایی سرشار از منیزیم است که تاثیر بسزایی در کمک به کلیه و سنگ کلیه ایفا می کند. لوبیا را تا زمانی که نرم بشوند در آب بجوشانید و از آب آن در غذا استفاده کنید.
آیا درمان خانگی و گیاهی در درمان سنگ کلیه موثر است؟
یادتان باشد که این درمان های خانگی و گیاهی، تنها به دفع سنگ کلیه کوچک کمک می کند. اما اگر در دفع یک سنگ با مشکل مواجه هستید، احتمالا خیلی بزرگ باشد و دفع آن به راحتی ممکن نیست و به کمک یک پزشک نیاز خواهد بود. اما شاید برای بسیاری از افراد این سوال پیش بیاید که برای درمان سنگ کلیه به چه دکتر هایی باید مراجعه کرد؟ اگر سنگ کلیه دارید یا دارای علائم آن هستید باید به پزشکان متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید. اما اگر دردتان به حدی شدید شده که کنترلی روی حالت تهوع و استفراغ ندارید، تبتان به بالای 38.33 درجه سانتیگراد رسیده، با سختی تخلیه ادرار مواجه هستید و رده غلیظ خون در ادرار را مشاهده کردید باید سریعا به مراکز درمان اورژانس یا بیمارستان هایی که دارای خدمات ارولوژی هستند مراجعه نمایید.
اگر سریعا برای درمان و پیشگیری از سنگ کلیه متمرکز نشوید، به سنگ کلیه زمینه رشد و تبدیل شدن به یک مشکل جدی را می دهید. مهمترین عامل درمان سنگ کلیه، پیشگیری از تشکیل آن است و اگر سنگ بزرگ شده باشد، شاید برای دفع آن به جراحی سنگ کلیه نیاز پیدا کنید.
منبع : مقالات سایت دکتر محسن وریانی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادرار
