آکنه چیست؟ و یا آکنه صورت چیست ؟ علت های به وجود آمدن و شروع این بیماری چیست؟ راههای درمان آکنه شدید ؟ کم هزینه ترین راه درمان آکنه چیه؟ چه داروهایی وجود داره، لایه برداری جواب میده یا نه؟ آسا قرص های رکوتان عوارض دارن یا نه را میخواهیم در این مطلب مورد بررسی قرار بدیم.
آکنه چیست؟
به جوش‌های سرسفید، جوش‌های سرسیاه و برآمدگی‌های زیرپوستی چرکی میتوان اشکال مختلفی از آکنه گفت. که مردم آن را با عنوان جوش‌های ناشی از جوانی می‌شناسند یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی و شایع‌ترین علت مراجعه بیماران به پزشکان متخصص پوست است. چربی ترشح شده در پوست به مجرای فولیکول مو می‌ریزد تا بتواند خود را به سطح پوست برساند و در سطح پوست پخش شود، اگر به هر دلیلی این مجرا مسدود شود ،( عمدتا به دلیل انباشت سلول‌های مرده‌ی پوست) این چربی ها زیر پوست جمع میشوند و با عفونت باکتریایی همراه می‌شود و به شکل آکنه روی پوست دیده می‌شود.
توجه داشته باشید که پوست های چرب خیلی بیشتر مستعد هستند برای آکنه زدن.
شروع بیماری
این بیماری معمولاً هم‌زمان با بلوغ شروع می‌شود. در تقسیم‌بندی بیماری‌های پوستی، آکنه جزو یکی از بیماری‌های زائده‌های پوست یعنی مو است. ریشه مو در فضای کانال مانندی به اسم فولیکولِ مو قرار گرفته و رشد می‌کند. از طرف دیگر، غدد چربی به عنوان یکی دیگر از زوائد پوستی، ترشحات خود را داخل فولیکول مو تخلیه میکنند که به سمت بالا حرکت کرده و روی سطح پوست پخش میشوند. (همان مطلبی که در بالا به صورت کامل توضیح داده شد)
علل مختلف ایجاد آکنه
علت های مختلفی برای بروز آکنه وجود دارد که بلوغ مهمترین عامل آغازکننده آکنه است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن می‌باشد. طبق مطالعات متعددی به اثبات رسیده که هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست می‌شود. سایر عوامل شروع‌کننده آکنه صورت چیست:
- حاملگی
- تغییرات هورمونی
- مواد پاک‌کننده پوست
- رطوبت بیش از حد
- تعریق زیاد
- وراثت
- استفاده از هورمون‌های آنابولیک (فراگَشتی)(که مورد استفاده بدن‌سازان قرار می‌گیرد)
- تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت
- تجمع سلول‌های مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو
- استرس با مکانیزم افزایش هورمون‌های فوق کلیوی که آندروژن‌ها هم در آن وجود دارند
- داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتورات‌ها و غیره
- غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند
- غذاهای حاوی قند و چربی زیاد
- غذاهای حاوی پروتئین کم
- کاهش مصرف ویتامین E و ویتامین A.
پیشگیری آکنه
برای پیشگیری آکنه و درمان راههای فراوانی وجود دارد که ما در این مطلب به چند مورد اشاره میکنیم و سعی خواهیم کرد که در مطالب بعدی به بررسی بیشتر این موضوع بپردازیم.
شستشوی به موقع و مدام پوست
برای کاهش رشد باکتریها و همچنین پاک کردن آلودگی و چربی های پوست سعی کنید شستشویی مدام و صحیحی روی پوست خود انجام دهید. در مطالب قبل برای جوان ماندن پوست به این نکته اشاره کردیم که هیچوقت با آرایش به رختخواب نروید! چون کرم پودر برای زمان های طولانی مدت باعث گرفته شدن منافذ پوست میشه و پوست شما رو مستعد بروز آکنه میکنه. از شوینده هایی با ph خنثی و بدون الکل برای شست و شوی پوست خودتون استفاده کنید. تا جای ممکن از صابون برای شستشویی پوست خودتون استفاده نکنید و اگر مجبوذ به استفاده شدید از تونر برای متعادل رن ph پوستتون استفاده کنید.
روبالشی را بشورید
آیا میدانستید که رخت خواب یک فضای و محیط ایدال برای پرورش و تکثیر باکتری هست؟ بالشت شما و به خصوص روبالشی شما در کل طول شب به صورت مستقیم در تماس با پوست شما است و توصیه میشه که به صورت مرتبط شسته شود. این یکی از راه های پیشگیری از بروز آکنه است.
چربی پوستتون رو کنترل کنید
بسیاری از محصولات مانند کرم پودرها و ضد آفتابها مخصوص پوسست های چرب هستند که میتونن چربی پوست شما رو کنترل کنند پس به یاد داشته باشید که اگر پوست شما چرب هست از محصولاتی استفاده کنید که برای پوست های چرب طراحی و تولید شده است.
آبرسانی به پوست
همه پوستهای اعم از خشک و چرب به آبرسانی نیاز دارند پس این تصور غلط را کنار بگذارید که آبرسانی فقط برای پوست های خشک باید انجام بشه ولی دقت کنید که حتما از آبرسانهای مخصوص پوست خودتون استفاده کنید.
از کرم پودرهای کاور بالا استفاده نکنید
همانطور که در قسمت های بالا گفتیم برخی از کرم پودرها که باعث گرفته شدن منافذ پوست میشن باعث مساعد شدن بروز آکنه میشوند که کرم پودرهای کاور بالا دقیقا به این شکل عمل میکنند.
بنا به پوست خود کرم پودرهای مناسب انتخاب کنید اگر پوست شما چرب هست پس حتما از بی بی کرم یا سی سی کرم استفاده کنید.
راه های درمان آکنه
برای درمان آکنه شما میتونید از درمان های دارویی و همچنین غیر دارویی استفاده کنید برای درمان آکنه شدید و یا خفیف در ادامه درمان ها رو ذکر میکنیم.
استفاده از ویتامین های Aو E
این دو ویتامین از گروه ویتامین‌های محلول در چربی هستند و در دوز‌های متفاوت در داروخانه‌ها موجودند . توجه داشته باشید که مصرف مکمل دارویی این ویتامین‌ها بدون نسخه پزشک کار درستی نیست و در صورت مصرف بدون برنامه ضررهای جبران ناپذیری به بدن وارد میکنند. اگر بدن شما با کمبود جدی ویتامین رو‌به‌رو نیست، بهتر است این ویتامین ها را به صورت طبیعی و از منابع موجود در سبد غذایی خود دریافت کنید. (تاثیر ویتامین e بر سلامتی در این لینک مطالعه کنید)
بازکردن سوراخ کومدون
بازکردن سوراخ کومدون با دست یا سوزن و وارد کردن فشار به آن‌ها برای تخلیه که این کار در نهایت اغلب به لک شدن پوست منجر می‌شود؛
استفاده از پماد ضدآکنه
این پمادها اکثرا باید طبق دستور پزشک مصرف شوند ؛ مثل: رزورسینول، سالیسیلیک اسید و…
محلول ها و پماد های موضعی ضدباکتری
در اکثر فیس‌واش‌ها و محصولات شست و شوی پوست ، موادی که دارای خاصیت ضد میکروبی هستند، به کار برده شده است . بنزوییل پروکساید یکی از شناخته شده ترین این مواد می‌باشد که میتوان انواع محصولاتی که برپایه‌ی این ماده مشهور ساخته شده اند را در قالب فوم، محلول،ژل و … خریداری کرد.
آیا قرص راکوتان عوارض دارد؟
راکوتان رایج‌ترین داروی درمان آکنه‌ی شدید و مقاوم به درمان است. راکوتان تنها در شرایطی تجویز می‌شود که باقی درمان‌ها پاسخ مطلوب ایجاد نمی‌کنند. مثل هر داروی دیگری این دارو نیز عوارض خاص خود را دارد که رایج ترین آن خشکی و قرمزی پوست می‌باشد. عوارضی نظیر تهوع، گیجی و خستگی در موارد کمی گزارش شده است. اساس کار راکوتان کاهش چربی پوست است . اگر به هر دلیلی اجاره‌ی مصرف این دارو را ندارید با شست و شوی صحیح و مرتب پوست، چربی پوستتان را کنترل کنید.
آیا لایه برداری(پیلینگ)در کاهش آکنه تاثیر دارد؟
لایه‌برداری به جهت زدودن سلول‌های مرده‌ی پوست، می‌تواند در کاهش بروز آکنه موثر باشد. به شرط انجام به موقع و با روش صحیح و زمان بندی متناسب با دستور پزشک.
تمام موارد ذکر شده، مراقبت‌های عمومی هستند. اگر دارای نقص فیزیولوژیک هستید (مثل بارداری) و یا آکنه‌های شما درمان نمی‌شود حتما به یک متخصص پوست مراجعه کنید و آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید. مشکلات هورمونی می‌توانند باعث بروز آکنه شدید شوند .
