شرایط نگهداری گل شب بود : گل شب بو با ظاهری زیبا و رایحه ای بی نظیر در مراسم عيد نوروز، دسته گل عروس، دکور و هدیه دادن استفاده می شده است. گل شب بو یک گیاه گلدار از آفریقای جنوبی و منطقه مدیترانه است كه در قرن شانزدهم، به انگلستان صادر شد و از آنجا اروپا و سایر قاره ها زادگاه اصلي آن شد. تنها راه تشخيص گل شب بو از ساير گل ها، گلبرگ های آن است و رایحه آن بيشتر شبیه دارچین یا میخک است. امروزه این گل زیبا حدود 140 گونه دارد و در رنگ های مختلف از جمله صورتی، قرمز، بنفش، آبی و سفید يافت مي شود.
با توجه به اينكه اغلب خانواده هاي ايراني تمايل بسياري براي پروش گل و گياه هاي آپارتماني از قبيل گل شمعدانی، گل بنجامین و گل شب بو دارند. شب بو گیاهی یک و چند ساله براي فصل زمستان و بهار در انواع پاکوتاه، متوسط و پابلند است كه علاوه بر كاربرد زيبايي مصارف دارویی نيز دارد و به عنوان گياه دارويي براي مفاصل استفاده مي شود. سالهاست كه به دليل زيبايي گل ها و عطر بينظيرش همچنين نگهداري آسان برای نگهداری در آپارتمان و کاشت در فضای سبز و باغچه ها بهترين گزينه است.
گل شب بو در بين گل ها معطرترين با رايحه آرامشبخش است اگر يكي از اين گل ها در خانه داشته باشيد عطر بسيار آن شما را شگفت زده مي كند. اگر ميخواهيد اين گل مقاوم و بادوام با عطر و زیبایی منحصر به فردش را در منزل خود داشته باشيد، تمام ترفندها و تكنيك هاي مورد نياز براي نحوه رشد و كاشت آن را در اين مقاله خواهيد يافت.
معرفی و تاریخچه گل شب بو
نام علمي گل شب بو Matthiola incana است، گل شب بو به انگلیسی Gillyflower / Stock ناميده مي شود. نام علمی اين گل از نام پیراندریا ماتیولا، پزشک و گیاه شناس ایتالیایی گرفته شده است. او این گل را برای خواص دارویی اش پرورش داد و معتقد بود که بوی این گل برای محافل عاشقانه مناسب است.
گل شب بو در بسیاری از فرهنگ های جهان معنای نمادین دارد و به عنوان یک گل سنتی که منشا آن دریای مدیترانه است در مناطق گرم و سرد نیز کشت می شود و به دليل تقاضاي بالاي آن بخش قابل توجهي در واردات و صادرات اغلب كشورها دارد.
چيزي كه گل شبو را از ساير گل ها متمايز مي كند، نمادهاي تاريخي اين گل است.اين گل به عنوان نشانه ای از زودیاک، نشان دهنده سعادت، عشق ابدی عمر طولانی، شانس و خوشبختی برای مراسم عروسی، تولد و سالگردهای خاص انتخاب فوق العاده اي است.
گل شب بو نماد چیست؟
گل شب بو در گذشته به عنوان نماد شادی و یادآور افکار مثبت است، علاوه بر این معانی دیگری از جمله موارد زير دارد:
- زیبایی : گل شب بو با ظاهر منحصر به فرد، زیبایی فوق العاده ای دارد که آن را از سایر گل ها جدا می کند. به همین دلیل از این گل به عنوان نماد زیبایی استفاده می شود.
- رضایت و زندگی شاد: گل شب بو نشان دهنده زیبایی، شادی و خوشبختی است. به همین دلایل می توان از این گل به عنوان نماد رضایت و زندگی شاد استفاده کرد.
- نماد پیوند : گل شب بو به دليل زيبايي اش اغلب در جشن هاي عروسي و مراسم عيد نوروز استفاده می شود.
- موفقیت: گل شب بو نشان دهنده به عنوان هدیه نشان دهنده موفقيت و شادي است.
- خلوص و فداکاری: گل شب بو به دليل دوام و مقاوم بودنش علاوه بر توصیف طبیعت ،نشان دهنده حفظ محيط زيست است.
تفاسیر رنگ گلهای گل شب بو
- سفید:سفید نماد پاکی، بی گناهی، و معنویت است. به این ترتیب، این گل به عنوان دکور برای مراسم های مختلف مانند عروسی استفاده می شود
- صورتی : گل شب بو صورتی نمادی از زنانگی و عشق مادرانه است و هدیه ای براي قدرداني از عشق مادرانه است.
- قرمز: رنگ قرمز اين گل نمادي از شور و عشق است كه برای هدیه روز ولنتاین بسیار عالی است .
- آبی: گل آبی نماد هماهنگی و اعتماد است كه به عنوان نمادی از دوستی مي باشد .
- بنفش : گل بنفش تاثير زيادي در زندگي دارد و نماد احترام به ديگران است.
شرایط درست نگهداری از گل شب بو در خانه
این گیاه رو میشه خیلی راحت در خانه پرورش و نگهداری کرد به شرطی که بتونید نور خوب و آبیاری درست براش فراهم کنید در این صورت است که عطر فوق العاده اون شما را مست خواهد کرد، در ادامه تمام نکات ریز و درشت مورد نیاز برای نگهداری گیاه شب بو در خانه رو گفتیم.
همانطور كه گفته شد، گل شب بو یکی از معطرترین گل هاي قابل پرورش است که رایحه آن شیرین و تند می باشد. شب بو گلي کاملاً مقاوم و محکم که در هوای خنک و اوایل بهار تا تابستان شکوفا می شود. برای رشد اين گياه دمای 60 درجه فارنهایت یا کمتر نیاز است. اين گل بسته به منطقه ای که در آن کشت می شود، به صورت یک ساله، دو ساله یا چند ساله مي باشد. در مناطقی با آب و هوای سردتر، گلهای شب بو به صورت یکساله کاشت می شوند و در آب و هوای گرم، دو ساله شروع به شکوفه دادن و بذردهی مي كنند. گلهای شب بو در خاک غنی که به خوبی زهکشی شده است رشد می کنند. این گل باید بلافاصله پس از کاشت یک بار در ماه با کوددهي شود.
نور و دمای مورد نیاز گل شب بود چقدر باشه؟
گل های شب بو آفتاب دوست هستند و در مناطقی که حداقل 6 ساعت در روز آفتاب دارند رشد بالايي دارند. برخی از گونه ها در مناطق نیمه آفتابی نیز رشد می کنند.اين گياه در دماي 80 درجه فارنهایت (27 درجه سانتیگراد) ، رشد نمی کند. این گل برای کاشت به دمای ۱۵ درجه و برای رشد به دمای بالای ۱۶ درجه نیاز دارد. همينطور،شب بو برای گل دهی به روزانه ۶ ساعت دمای بالای ۱۸ درجه سانتی گراد نیاز دارد . بهترین دمای شب هنگام برای گلدهی بهتر آن 4 ـ 2 درجه سانتیگراد است. پس سعی کنید براش نور زیاد (میتونه نور مستقیم رو هم از از ابتدای فصل بهار در نور مستقیم قرار بدید رو تحمل بکنه) فراهم کنید و دمای 18 الی 22 درجه هم براش خوبه و با بالا رفتن دما میزان آبیاری رو افزایش بدید.
گل شب بو رو چقدر آبیاری کنم؟
رطوبت بايد در طول جوانه زنی گل حفظ شود به همين دليل حدود یک هفته به طور منظم هفته اي حداقل سه تا چهار بار آبیاری شود. البته توجه کنید که برای آبیاری بهتر هست سطح خاک رو چک کنید و اگر خاک تا عمق 1 الی 2 سانتی متری خشک شد بهش آب بدیدف اگر این گل رو داخل گلدان کاشتید زهکشی رو هم چک کنید چون بعد از آبیاری باید آب اضافی از زیر گلدان خارج بشه در غیر این صورت به مرور آب جمع شده در زیر گلدان باعث پوسیدگی ریشه گیاه خواهد شد.
آیا گل شب بو رو کوددهی کنیم یا خیر؟
كود کمپوست براي افزايش شكوفه ها و عطر گياه ضروري است. توجه داشته باشيد، کوددهی بیش از حد اثرات منفی بر رشد گیاه مي گذارد. توصيه مي شود فقط يك بار در ماه كوددهي انجام شود. اگر میخواهید از کود کریستالون برای این گیاه استفاده کنید پیشنهاد میکنم از کوده 121236 استفاده کنید.
بهترین خاک برای گل شب بو چیست؟
گل های شب بو در خاک هایی با زهکشی خوب که خنثی تا کمی قلیایی ( با ph7.6 تا 7.8) و نسبتاً حاصلخیزباشد رشد خوبی خواهد داشت. توصیه میشود خاک گلدان را هر سال یکبار با کودهای غنی از پتاسیم و نیتروژن مخلوط کنید. اگر گل شب بو يك ساله را در بهار كاشتيد، در اواسط بهار یا پاییز قلمه بزنید و دوسالانه ها، را در پاییز پیوند بزنید. هر گل بايد حداقل 6 تا 18 سانتی متر از هم فاصله داشته باشد.
نحوه كاشت و پرورش گل شب بو
گل شب بو را می توان هم به صورت نهال و هم بذر پرورش داد، کاشت اين گل به صورت نهال بهتر است. بهترین محل برای نگهداری گل شب بو در داخل ایوان یا بالکن منزل و در پشت پنجره اتاقهاست. در صورت نگهداری شب بو در داخل آپارتمان، دمای منزل باید خنک باشد.
نحو کاشت به صورت نهال
- سوراخ هایی را حفر کنید که برای قرار دادن نهال ها کافی باشد.
- آنها را در 2 سانتي متري زیر خاک و حداقل فاصله 15 سانتی متر از هم بکارید.
نحو کاشت گل شب بو به صورت بذر
- بذر گل شب بو را در عمق 3 تا 4 سانتیمتری خاک بکارید. فاصله بین بذرها بهتر است بین 15 تا 20 سانتیمتر باشد.
- بهتر است بذر شب بو را از اواخر مرداد ماه تا اوایل شهریور در هوای آزاد بکارید و پس از آنکه بوته هاچند برگه شد و حدود 3 تا 5 سانتیمتر رشد كرد آنها را به گلدان منتقل كنيد.
- به طور مرتب بذرها را آبیاری کنید تا شروع به جوانه زدن کنند،البته زیاد آبیاری نکنید زیرا دانه ها ممكنه پوسیده شود.
- پس از جوانه زنی می توانید هفته ای دو بار گیاه را آبیاری کنید.
نكات كاشت گل شب بو
برای کاشت گل شب بو در باغچه ابتدا خاک را تا عمق 20سانتیمتری حفر كنيد .کاشتن گل شب بو آسان است زيرا در گرمای تابستان زنده نمی ماند و در بهار شکوفا می دهد. محل کاشت اين گل باید آفتابی باشد به همراه خاك حاصلخیز و دارای زهکشی مناسب همراه با مخلوط کمپوست باشد. زمان گلدهی اصلی شب بو در تهران اواخر اسفند تا اواسط فصل بهار است. براي تكثير و قلمه زدن شب بود بهترين زمان فصل تابستان است.
- هنگام کاشت ، بذرها باید در عمق بیش از ½ سانت کاشته شوند. برای اندازه کامل گیاه باید فضایی بین 12 تا 18 سانت در نظر گرفته شود همچنين برای جوانه زنی نياز به نور كافي است.
- گل را حدود دو بار در هفته آبیاری کنید. اجازه ندهید خاک کاملاً خشک شود .
- یک لایه 1 تا 2 سانتي متري کود آلی روی خاک اطراف گل براي به افزایش رطوبت خاک و محافظت از ریشه ها در برابر گرمای تابستان بماليد.
- 2 تا 3 هفته براي جوانه زدن گياه زمان نيازاست.
موارد استفاده و كاربردهاي از گل شب بو
در زمان‌های قدیم، مردم از دانه‌های اين گل به‌عنوان یک داروی مقوی، خلط آور و ادرارآور و به عنوان پادزهر برای نیش های سمی استفاده مي شده است.
گل شب بو را می توان به صورت خوراكي مصرف کرد و یک عنصر رایج در دستور العمل های سالاد است. از این گل به عنوان چاشنی دسر نیز استفاده می شود. در قرون وسطی، از گل شب بو به عنوان پول برای خرید قطعه زمین یا به عنوان پرداخت اجاره استفاده می كردند.
گل شب بو در آثار هنری متعددی به تصویر کشیده شده است. به عنوان مثال، امیل زولا، رمان نویس فرانسوی، در رمان خود از گل شب بو یاد کرده است و همچنین ویلیام شکسپیر نیز در نمایشنامه خود به نام “داستان زمستان” به این شکوفه زیبا اشاره کرد .
انواع گل شب بو
همانوطر که در ابتدای مطب گفتیم این گیاه 60 گونه مختلف دارد که این بخاطر پیوند های متعدد اون هست که گونه های جدید رو به وجود آورده است، ارتفاع این گیاه در گونه های مختلف متفاوت است چون برخی گونه ها پا کوتاه و برخی دیگر بلند قامت هستند. همچنین ریاد به اسم اون توجه نکنید که شب بو یعنی در شب بود میدهد برخی گونه ها مانند longipetala شکوفه های خود را در شب باز میکند و عطر فوق العاده زیادی نسبت به سایر گونه ها دارد.
مشکلات و بیماری های گل شب بو
بهترین راه دفاعی در برابر بیماری‌ها و آفات مختلف این گل ، پرورش آن در شرايط مناسب است. رایج ترین آفاتی که باید مراقب آنها باشید عبارتند از شته ها، سوسک های کک و کرم های سفید. سوسک کک برگ ها را می جود. برای همه این آفات، می توانید از روغن حشره کش چریش نیز استفاده کنید.با کاشت با فاصله مناسب برای بهبود گردش هوا نيز مي توانيد از آفات آن جلوگیری کنید. همچنین براي جلوگيري از هجوم‌های قارچی کوچک، بايد شاخ و برگ آسیب‌دیده را جدا و گل را ضد عفونی كرد.
علف های هرز رو همیشه از گیاه جدا کنید
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش علف‌های هرز در اطراف گل شب بو اضافه کردن یک لایه مالچ (هر ماده‌ای که به عنوان پوشش روی سطح خاک پخش یا پاشیده میشود ) است اين ماده همچنين به خنک شدن زمین و حفظ رطوبت در خاک كه براي رشد گل ضروري است،کمک می کند.پرچيده شدن علف‌های هرز کنار گل بسيار مهم است زيرا آب و مواد مغذی و گردش هوادر اطراف گياه را كاهش مي دهد.
