کلم، از سبزیجات برگدار یا از گیاهان دو ساله سفید است. این گیاه که نام علمی آن Brassica oleracea است، هر سال رشد می‌کند. کلم دارای ظاهری گرد یا بیضی، همراه با برگ‌های نرم و سبک است. البته برگ‌های داخلی برخی از انواع کلم‌ها، به رنگ سفید متمایل است و برگ‌های بیرونی آن سفت‌تر و سبزتر هستند. کلم انواع مختلفی دارد که شامل کلم قرمز، کلم چوی‌سام (Choy sum)، کلم بوک‌چوی (Bok choy)، کلم پیچ، کلم چینی، کلم کانن‌بال (Cannonball) و کلم جنیوری‌کینگ می باشد. خاستگاه این گیاه مدیترانه شرقی و آسیای صغیر است. کلم خواص و فواید زیادی برای بدن دارد که در این مطلب با گوشه ای از خواص کلم آشنا می شویم.
کلم همانند دیگر سبزیجات منبع غنی ویتامین ها و مواد معدنی از جمله ویتامین K، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین B6، ویتامین E، فولات، کلسیم، پتاسیم، منگنز، فیبر رژیمی و منیزیم است. همچنین کلم سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی چون فلاونوئید، زآگزانتین، لوتئین، کولین و بتاکاروتن است.
خواص کلم:
ضد سرطان
کلم دارای موادی است که با سلول‌های عامل سرطان مبارزه می‌کنند. این مواد شامل دی‌ایندول‌متان (DIM)، سینیگرین، لوپئول، سولفرافان و، ایندول-۳-کاربینول است. ترکیب‌های سولفرافان و ایندول-۳-کاربینول به افزایش تاثیرات ضدسرطانی معروفند.
کلم دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کلم به مقابله با رادیکال‌های آزاد بدن می پردازند. رادیکال‌های آزاد دشمن سلامتی هستند و به‌ویژه در بروز سرطان و بیماری‌های قلبی نقش دارند. همچنین کلم حاوی گلوکوزینولات است که می‌تواند به ترکیبات ایزوتیوسیانات تبدیل شود و در پیشگیری از سرطان‌های مختلفی مثل سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان مثانه و سرطان روده‌ی بزرگ مؤثر واقع شود.
کلم قرمز هم دارای تعدادی ترکیبات ضد سرطانی است مانند لوپئول، سینیگرین و سولفورافین که موجب تحریک ترشح آنزیم‌هایی می‌شوند که رشد تومور‌هایی که می‌توانند تبدیل به سرطان شوند را متوقف می‌کند. بر اساس پژوهشی که بر روی زنان چینی انجام شد مشخص شد مصرف منظم سبزیجاتی مانند کلم با کاهش معنادار ابتلا به سرطان سینه در ارتباط است.
دستگاه گوارش
کلم سرشار از فیبر است. بدین ترتیب به حفظ آب بدن کمک کند و با حجیم کردن توده‌ی غذا در دستگاه گوارش موجب تسهیل حرکت آن در لوله‌ی گوارشی شود. به همین خاطر کلم درمان خوبی برای یبوست و سایر مشکلات مرتبط با دستگاه گوارشی است.
کمبود فیبر خوراکی در غذا باعث یبوست می‌شود که خودش ریشه‌ی بسیاری از کسالت‌ها و مشکلات دیگر ازجمله زخم معده، سردرد، سرطان‌های دستگاه گوارش، سوءهاضمه و کاهش اشتها است. خطر کمبود فیبر حتی ممکن است منجر به مشکلات گسترده‌تری نظیر بیماری‌های پوستی، اگزما، پیری زودرس و صد‌ها عارضه‌ی خفیف و شدید دیگر هم بشود.
قلب و کلسترول خون
بر اساس بررسی‌های محققان لهستانی، کلم منبعی عالی از پلی‌فنول‌هاست که این مواد با کاهش مقدار کلسترول بد خون از ابتلا به فشار خون و همچنین ایجاد پلاکت در خون پیشگیری می‌کنند و فرد را از خطر بیماری‌های قلبی-عروقی دور نگه می‌دارند. همچنین کلم موجب تولید اسیدهای صفراوی بیشتری می‌شود و بدین ترتیب از مقدار کلسترول بد خون، می‌کاهد.
علاوه بر این گنجاندن کلم چینی در رژیم غذایی خود می‌تواند برای قلب خیلی مفید باشد. در واقع این سبزیجات سرشار از دو ماده معدنی بسیار مهم یعنی کلسیم و پتاسیم هستند که می‌توانند سطح فشارخون را تنظیم‌‌کنند. میزان سدیم موجود در این نوع کلم نیز کم است که برای حفظ سلامت سیستم قلبی خوب است.
دیابت
همانطور که گفته شد کلم حاوی پتاسیم است. پتاسیم موجود در کلم چینی نه‌تنها به درمان فشارخون بالا کمک‌می‌کند بلکه در کنترل سطح قند خون نیز نقش‌دارد. این ماده معدنی می‌تواند سلامت ذهنی را نیز ازطریق کاهش تشنج، استرس و اضطراب، افزایش‌دهد.
مراقبت از پوست
ازآنجاکه کلم نوعی سبزی چلیپایی است، غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی چون ویتامین C، آنتوسیانین و سولفور است. آنتی‌اکسیدان‌ها، نقش مهمی در سلامت پوست و به‌طور کلی رنگ پوست دارند و سلامت بدن را در برابر فرایند پیری تضمین می‌کنند. در واقع رادیکال‌های آزاد بدن باعث ایجاد چین‌وچروک و بی‌رنگی پوست، لک و دیگر مشکلات پوستی می شوند. بدین ترتیب با مصرف کلم و دریافت آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن می توان فرایند پیری را کند کرد و احساس شادابی و جوانی کرد. همچنین کلم در پیشگیری از ابتلا به آکنه مؤثر است.
کاهش وزن
کلم یک ماده غذایی مفید برای افرادی است که می خواهند وزن خود را کم کنند. در واقع کلم حاوی ویتامین‌های مفید، مواد معدنی و دیگر مغذی‌هاست، بنابراین ماده غذایی مناسبی برای این افراد محسوب می‌شود. همچنین کلم به‌دلیل اینکه سرشار از فیبر است، موجب حجیم شدن مدفوع در روده‌ها می‌شود و یبوست را بهبود می‌بخشد. به علاوه به علت داشتن فیبر بالا موجب احساس سیری در فرد شده و حجم غذا را افزایش می‌دهد.
درضمن کلم کالری کمی دارد. یک فنجان کلم پخته، فقط ۳۳ کالری دارد. بنابراین افرادی که رژیم لاغری دارند، می‌توانند به‌راحتی و بدون نگرانی از چاق شدن، به رژیم غذایی خود، سوپ کلم اضافه کنند و هر قدر مایل‌اند از این سوپ بخورند.
پیشگیری از آب‌مروارید
کلم سرشار از بتا کاروتین است بنابراین بسیاری از افراد به‌ویژه آنان که پا به سن گذاشته‌اند کلم را به خاطر توانایی‌اش در پیشگیری از تاری دید و بهبود بینایی و جلوگیری از تحلیل ماکولا و تأخیر انداختن در شکل‌گیری آب‌مروارید مصرف می‌کنند.
عوارض جانبی کلم:
کلم علی رغم خواص و فواید فوق العاده ای که برای بدن دارد، ممکن است عوارض جانبی هم داشته باشد. ازجمله : نفخ، مسمومیت غذایی، گواتر، جذب بیش‌ازحد ید، اسهال، کاهش شدید قند خون و قولنج.
