زانو درد مشکل شایعی است که میتواند علل مختلفی داشته باشد. به همین علت باید پس در صورت زانو درد شدید و مداوم به پزشک مراجعه کرد تا باتوجه به نوع علت آن درمان مناسب را پیشنهاد دهد. اما بسیاری از مشکلات جدید و سطحی زانو نیازی به مراجعه به پزشک ندارند و افراد میتوانند خودشان مشکلشان را درمان کنند. درمانهای خانگی نیز میتوانند به درمان بسیاری از مشکلات طولانیمدتی که باعث زانودرد میشوند، کمک کنند.
درمانهای خانگی زانودرد
درمان زانودرد تا حدودی به دلیل مشکل بستگی دارد. با این حال درمانهای سادهی زیر میتوانند در درمان انواع مختلفی از زانودرد مؤثر باشند.
1.فعالیت فیزیکی
ورزش میتواند باعث کندی پیشروی آرتروز (OA)،که یکی از رایجترین دلایل زانودرد است شود. منابع معتبر دانشکدهی روماتولوژی آمریکا (ACR) و بنیاد آرتریت (AF) افراد را برای کنترل آرتروز زانو مجبور به ورزش کردن میکنند. پیادهروی، دوچرخهسواری، شنا، تایچی و یوگا ورزشهای مناسبی هستند. فعال بودن، خواه فرد مبتلا به آرتروز (OA) باشد یا نه، باعث بهبود سلامت بافت غضروف خواهد شد.
همچنین ورزش باعث تقویت بدن برای محافظت از مفاصل خواهد شد. تقویت عضلات پا نیز برای زانو مفید خواهد بود. به همین علت افرادی که مبتلا به درد مفصل هستند، میتوانند ورزشهایی مانند ایروبیک آبی انجام دهند، چون باعث فشار کم بر زانو میشود. توجه داشته باشید که درمان فیزیکی بیش از حد میتواند باعث کندرومالاسی پاتلا که با نام نرمی غضروف زانو نیز شناخته میشود، گردد.
2.ورزشهای تقویتی
افراد میتوانند برای مشخص کردن بهترین ورزشها و برنامهها برای مشکلشان، به فیزیوتراپیست مراجعه کنند. تقویت عضلات بالای پا (عضلات چهارسر)، با ورزش میتواند باعث محافظت از مفصل زانو شود. این ماهیچهها در کنارهها و جلوی ران قرار دارند.
در اینجا به چندین راه برای تقویت عضلات اشاره میشود:
- صاف کردن و بالا آوردن پا در زمان نشستن یا دراز کشیدن.
- قرار دادن یکی از پاها روی پله و سپس پای دیگر و پایین آمدن از پله و تکرار این حرکت.
- نشستن روی صندلی و سپس ایستادن و دوباره نشستن و تکرار این حرکت به مدت یک دقیقه. این حرکت را به آرامی و کنترلشده انجام دهید و از دستهایتان کمک نگیرید.
- صندلی را بگیرید و حرکت اسکات را انجام دهید؛ به طوری که زانوها مانع دیدن انگشتان پا شوند. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
3.پوسچر (حالت بدن) و حمایت
راههایی برای کاهش فشار بر زانو عبارتند از:
- از صندلیها و مبلهای کوتاهی که باعث لم دادن میشوند استفاده نکنید.
- اگر لازم باشد برای بالا آوردن سطح نشیمنگاه از بالشت استفاده کنید.
- حواستان باشد که حالت نشستنتان مناسب و درست باشد و قوز کرده یا خمیده نباشید.
- کفشهای مناسب بپوشید و از کفشهایی که قوس شکسته دارند استفاده نکنید، زیرا میتوانند باعث فشار غیرعادی بر زانو و فرسایش زانو شوند.
- از نشستن زیاد و ساکن ماندن طولانیمدت خودداری کنید، چون مفاصل در صورت کمتحرکی خشک و دردناک خواهند شد.
4.کاهش وزن و رژیم
افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند بیشتر در خطر ابتلا به زانودرد قرار دارند.
حمل وزن اضافی باعث فشار بر مفاصل میشود. کاهش وزن به کاهش زانودرد طولانیمدت، از جمله زانودرد ناشی از آرتریت کمک خواهد کرد.
وزن زیاد بدن باعث افزایش التهاب در بدن خواهد شد و زانوها را نیز درگیر خواهد کرد.
تغذیهی مناسب باعث کنترل وزن خواهد شد.
رژیم غذایی سالم رژیم متعادلی است که:
- سرشار از میوه، سبزیجات و فیبر است.
- گوشت، چربی حیوانی و چربیهای دیگر کمی دارد.
بنیاد آرتریت توصیه میکند که رژیم مدیترانهای، که سرشار از مواد تازه است، داشته باشیم.
متخصصین افراد مبتلا به آرتروز (OA) را مجبور میکنند که اگر اضافه وزن دارند یا چاق هستند، وزنشان را کم کنند. پزشک یا متخصص تغذیه میتواند تشخیص دهد که فرد چقدر باید وزن کم کند. همچنین میتواند رژیم غذایی مناسبی برای فرد تنظیم کند.
5.دارو
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای دیگر میتوانند برای درمان زانو درد ناشی از تورم زانو مؤثر باشند. برخی از این داروها باید در مطب پزشک مصرف شوند، اما برخی از آنها را میتوان در منزل و بدون نسخه یا با نسخه استفاده کرد.
داروهایی که به کنترل درد کمک میکنند عبارتند از:
· داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) خوراکی
· کپسایسین موضعی
· تزریق استروئید به مفصل
· ترامادول
استامینوفن و دولوکستین، که نوعی داروی ضدافسردگی است، نیز میتوانند مؤثر باشند. برخی از این داروها را بدون نسخه (OTC) از داروخانهها یا به صورت اینترنتی میتوان تهیه کرد که شامل NSAIDs، ایبوپروفن و ناپروکسن است.
6.ماساژ
ماساژ، از جمله ماساژ توسط خود فرد، میتواند باعث تسکین زانودرد شود. انجمن ماساژدرمانی آمریکا (AMTA) موارد زیر را توصیه میکند.
این حرکات باید در حالت نشسته با زانوهایی قائم و کف پای چسبیده به زمین انجام شوند.
- دستها را به آرامی مشت کنید (محکم نباشد)، به قسمتهای بالا، وسط و پایین ران ضربه بزنید. با هر دو دست 10 بار این کار را انجام داده و 3 بار این کار را تکرار کنید.
- بنشینید و کف پایتان را صاف روی زمین قرار دهید و نرمی کف دست را روی قسمت بالای ران گذاشته و تا زانو دستتان را روی ران بکشید و دستتان را بردارید. 5 بار تکرار کنید و این کار را برای قسمتهای کناری و داخلی ران نیز انجام دهید.
- 4 انگشت را روی زانو قرار داده و 5 بار انگشتان را به طرف بالا و پایین زانو بکشید. برای همهی قسمتهای زانو این کار را انجام دهید.
- کف دست را روی قسمت بالای ران قرار داده و به طرف پایین تا بالای زانو بکشید و مجدداً دست را تا بالا روی قسمت خارجی ران بکشید.
ماساژ دادن عضلات ران تأثیرات مثبتی روی زانو خواهد داشت. راهنماهای موجود ماساژ را راهی برای درمان آرتروز (OA) نمیدانند، زیرا مدارکی وجود ندارد که نشان دهد ماساژ باعث کاهش علائم میشود. با این حال ماساژ میتواند مزایای دیگری از جمله کنترل استرس داشته باشد.
7.آروماتراپی (رایحه درمانی)
روغنهای ضروری میتوانند باعث کاهش درد شوند.
تحقیقی که در سال 2008 منتشر شد، نشان داد که ماساژ با روغنی که حاوی زنجبیل یا پرتقال باشد باعث بهبود درد و کارکرد زانو در افراد مبتلا به زانودرد متوسط یا شدید ناشی از آرتروز (استئوآرتریت) خواهد شد.
در یک بررسی محققین دریافتند که استفاده از پماد حاوی روغن دارچین، زنجبیل، کندر رومی و کنجد میتواند تأثیری مشابه پماد سالیسیلات بر درد، خشکی و توانایی حرکت زانو داشته باشد.
8.محافظت، استراحت، یخ، فشار و بالا گرفتن
استراحت، یخ، فشار و بالا گرفتن میتوانند زانودرد خفیف ناشی از آسیب به بافت نرم، مانند پیچخوردگی، را درمان کنند.
محافظت به معنای محافظت از زانو در برابر آسیبهای بیشتر، مانند عدم انجام فعالیتی که باعث زانودرد شده است، میباشد.
استراحت میتواند باعث کاهش خطر آسیبهای بیشتر شده و به بافت فرصت ترمیم بدهد. ب این حال بیتحرکی نیز توصیه نمیشود، چون میتواند باعث خشکی و به مرور زمان ضعیف شدن عضلات شود.
یخ هم میتواند به کاهش تورم کمک کند. باید در پارچهای پیچیده شود و چندین بار و هر بار به مدت 20 دقیقه در روز اول آسیب، روی محل قرار داده شود. هرگز یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید، زیرا این کار باعث آسیبهای بیشتر خواهد شد.
فشاری که مثلاً با کمک محافظ زانو ایجاد شود، باعث راحتی میشود. محافظ یا باند باید سفت باشند اما تنگ نباشند.
بالا گرفتن (الویشن) یا بالا نگه داشتن پا باعث بهبود گردش خون و کاهش تورم خواهد شد. بهتر است که پا بالاتر از سطح قلب قرار گیرد.
9.گرما و سرما
گرما و سرما (یخ) نیز میتوانند در تسکین درد پایین کمر مؤثر باشند و گفته میشود که میتوانند درد مفصل ناشی از آرتریت را نیز تسکین بخشند.
- گرما باعث شل شدن عضلات و روان شدن (لوبریکاسیون) و در نتیجه کاهش خشکی میشود. از بطری آب گرم یا پد گرم استفاده کنید.
- یخی که در پارچهای پیچیده شده، میتواند درد، التهاب و تورم را کاهش دهد.
برخی افراد از گرما برای بهبود توانایی حرکت در صبحها و کاهش تورم در ادامهی روز استفاده میکنند.
حتماً قبل از استفاده از گرما، مخصوصاً اگر بخواهید برای فرد مسن یا کسی که توانایی برقراری ارتباط ندارد استفاده کنید، آن را امتحان کنید.
10.آبوهوا
معمولاً آبوهوای سرد باعث تشدید درد خواهد شد.
تحقیقات این موضوع را تأیید نمیکنند، اما آبوهوای معتدل میتواند شرایط روانی برای تحمل درد را بهبود بخشد. همچنین شرایط مناسبتری برای داشتن سبک زندگی سالم فراهم خواهد کرد.
در سال 2014 محققین دریافتند که، جدا از آبوهووا، حساسیت به دمای هوا نیز میتواند در میزان درد مفصل در افراد مسن مبتلا به آرتروز نقش داشته باشد.
افرادی که در اروپای جنوبی زندگی میکنند، زنان و افرادی که اضطراب بیشتری دارند بیشتر نسبت به دمای هوا حساس خواهند بود و افراد حساستر، در هوای مرطوب، بارانی و سرد، بیشتر دردشان تشدید خواهد شد.
نتایج این تحقیق این موضوع را که درد در هوای سرد بدتر میشود را رد کرد.
تحقیقی در سال 2017در ایالات متحده از این نظریه حمایت کرد. نتایج نشان دادند که ارتباطی بین بارش باران و مراجعهی بیشتر برای درد مفصل وجود ندارد.
11.طب سوزنی یا آکوپانکچر
طبق تحقیقی در سال 2017 که شامل 570 نفر بود، نشان داده شد که طب سوزنی میتواند برای افراد مبتلا به آرتروز زانو مفید باشد.
افراد مورد بررسی، 23 جلسه طب سوزنی واقعی یا 23 جلسه طب سوزنی نمادین در طول 26 هفته یا 6 جلسه طب سوزنی در طول 12 هفته انجام دادند.
افرادی که طب سوزنی واقعی انجام داده بودند، درد و کارکردشان نسبت به بقیه بهتر شده بود.
12.تایچی
تایچی نوعی ورزش ذهنی است و مزایای ورزش در بالا ذکر شد.
تحقیق یک سالهای که روی 204 نفر که مبتلا به آرتروز زانو بودند انجام شد، نشان داد که تایچی اثراتی مشابه و حتی بهتر از فیزیوتراپی استاندارد دارد. میانگین سنی شرکتکنندگان 60 سال بود. بهبود در هر دو گروه بعد از 12 هفته رخ داد و تا انتهای تحقیق ادامه داشت.
علاوه بر این، افرادی که تاچی انجام دادند در مقایسه با افرادی که تحت درمان با فیزیوتراپی استاندارد قرار گرفتند، شاهد بهبود علائم افسردگی و بهبود جنبههای فیزیکی کیفیت زندگی نیز بودند.
ACR و AF تایچی را به عنوان ورزشی برای افراد مبتلا به آرتروز (OA) بسیار توصیه میکنند.
13.تزریقات درمانی
هنگامی که داروهای خوراکی، ورزشها و دیگر درمانها برای تسکین و درمان زانودرد موثر واقع نشوند، پزشکان درمانهایی مانند تزریق استروئیدها یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت برای تسکین زانودرد را پیشنهاد میکنند. این روش درمانی برای افرادی که مبتلا به سرطان، بیماریهای عفونی، فلج مغزی و… هستند پیشنهاد نمیشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شما میتوانید بسیاری از دلایل مختلف زانودرد را در خانه درمان کنید، اما برخی از آنها نیازمند مراجعه به پزشک هستند.
در صورت مشاهدهی هریک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید و تورم زانو
- دفورمیتی (بدشکلی) یا کبودی
- علائمی در قسمتهای دیگر بدن
- علائمی که بعد از چند روز برطرف نمیشوند و یا به جای بهتر شدن بدتر میشوند
- مشکلات دیگری که میتواند روند بهبودی را مختل کند
- علائم عفونت مانند تب
پزشک معاینهی فیزیکی انجام خواهد داد. درخواست انجام آزمایشاتی مانند آزمایش خون یا اشعهی ایکس نیز خواهد داشت.
اگر مشکلی دارید که به کمک پزشک نیاز دارد، هرچه زودتر معاینه شوید و درمان را شروع کنید، نتیجهی بهتری خواهید گرفت.
درمانهای پزشکی برای زانودرد عبارتند از: داروهای تجویزی، پیآرپی زانو، تزریق استروئید و جراحی.
ارسال پاسخ