فتق دیسک کمر، عارضه ای‌است که باعث ایجاد دردی تیر کشنده می‌شود که بصورت، سوزش یا سرایت از ناحیه کمر، به سمت باسن و پایین پا (سیاتیک) خود را نشان می‌دهد. درمان‌های خانگی زیادی وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و برطرف کردن علائم فتق دیسک کمر کمک کند؛ البته، بهتر است که قبل از شروع هر گونه درمان خانگی با پزشک خود مشورت نمائید؛ زیرا بدون نظارت پزشک، درمان‌های خانگی ممکن است که عوارض بیماری شما را تشدید کرده و درد را افزایش دهند.
گزینه‌های درمان در خانه
در بیشتر موارد انجام آزمون و خطا در درمان‌های خانگی، تعیین می‌کند که کدام درمان خانگی و یا ترکیبی از چند درمان، به طور موثر درد را کاهش می‌دهند. درمان‌های خانگی شامل موارد زیر است، اما فقط محدود به این موارد نیست:
استراحت کردن
استراحت کردن، می‌تواند به کاهش التهاب و بهبودی فتق دیسک کمر کمک کند. با اینکه استراحت در بستر ممکن است به تسکین درد کمک نماید، اما نباید بیشتر از یک یا دو روز ادامه پیدا کند؛ زیرا استراحت بیش از حد در بستر، می‌تواند باعث سفت شدن مفاصل و ضعیف شدن عضلات شود.
متناسب کردن وضعیت بدن
هنگام نشستن و ایستادن در طول روز، وضعیت بدنی متناسبی داشته باشید. وضعیت نامناسب بدن، استرس و فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد می‌کند و منجر به افزایش درد و ناراحتی می‌گردد.
حالات بدن در هنگام خوابیدن
برخی از حالت‌های بدن در هنگام خوابیدن، باعث تشدید درد دیسک کمر در شب می‌شوند. سعی کنید از خوابیدن روی شکم خودداری نمائید؛ زیرا این کار می‌تواند منجر به افزایش درد کمر و گردن شود. به پشت بخوابید و یک بالش زیر زانو‌ها قرار دهید یا به پهلو بخوابید و یک بالش بین پاهای خود قرار دهید تا فشار وارده بر روی ستون فقرات کاهش یابد و ستون فقرات و باسن در یک راستا قرار گیرند.
گرما و سرما درمانی
گرما و یا سرما درمانی در قسمت تحتانی کمر، می‌تواند گرفتگی عضلانی را که معمولاً با فتق دیسک کمر بوجود می‌آید را کاهش دهد. گرما به کاهش سفتی عضلات، که می‌تواند موجب ایجاد اسپاسم شود؛ کمک می‌کند، جریان خون را افزایش می‌دهد و خاصیت ارتجاعی بافت پیوندی عضلات کمر را بهبود می‌بخشد. سرما دمای بافت‌ها را در محل عارضه، پائین می‌آورد و این امر، اثر ضد درد و ضد التهابی داشته و در نتیجه درد را کاهش می دهد.
- برای کاهش گرفتگی عضلانی، صبح‌ها و یا قبل از انجام حرکات کششی یا ورزش کردن؛ گرما را در ناحیه کمر خود اعمال کنید.
- می‌توانید یک پد گرم کننده یا کمپرس گرم را به صورت متناوب، در طول روز بر روی کمر خود قرار دهید. (حتما از یک دستمال یا پارچه، برای جلوگیری از آسیب حرارتی استفاده کنید).
- همین روش را می‌توان با یک کیسه یخ، پس از کشش، ورزش یا ماساژ برای تسکین درد استفاده کرد (حتما از حوله کاغذی برای جلوگیری از آسیب ناشی از سرما استفاده کنید)
- سایر روش‌های انتقال گرما، عبارتند از: برچسب‌های حرارتی (حرارت مداوم و ملایمی را در طی چند ساعت فراهم می‌کند)، حمام آب گرم و یا دوش گرفتن با آب گرم در پایان روز.
چند گزینه درمانی را امتحان کنید و ببینید چه چیزی برای شما بهتر است. نوع گرما و نحوه استفاده از آن اغلب به تمایل خود شخص بستگی دارد.
تمریناتی برای درمان ناراحتی دیسک کمر
بسیاری از پزشکان و فیزیوتراپ‌ها تمایل دارند که مجموعه‌ای از تمرینات کششی و ورزش‌های عمومی مانند کشش همسترینگ ایستاده و یا تمرینات شیب لگن را تجویز نمایند.
این تمرینات عمومی ممکن است که درد دیسک کمر شما را تسکین دهند و یا اثری نداشته باشند؛ اما این احتمال نیز وجود دارد که این تمرینات، به طور قابل توجهی وضعیت شما را بدتر کنند.
ورزش‌هایی مانند پیلاتس، یوگا و فعالیت‌های آبی، در صورت داشتن فتق دیسک، بی خطر و اغلب مفید هستند، اما انجام تمرینات خاصی نیز برای رفع عدم تعادل عضلانی، در جهت برطرف کردن علت اصلی درد کمر ضروری است؛ به این دلیل که تمرینات و کشش‌هایی را که انجام می‌دهید؛ باید مختص شرایط فعلی بدن شما باشد.
عضلات ما که سفت و ضعیف شده‌اند؛ در هر یک از ما متفاوت است. بنابراین قبل از اینکه بخواهید تمرینات مناسب را برای خود انتخاب نمائید، باید مشخص کنید که کدام ماهیچه‌ها در بدن شما باید مورد توجه قرار گیرند.
داروهای بدون نسخه
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند؛ با این حال، این داروها نباید بیش از ۱۰ روز مصرف شوند، مگر اینکه توسط یک متخصص، تجویز شوند. مصرف این داروها برای مدت طولانی‌تر از زمان تجویز شده؛ می‌تواند باعث ایجاد خطر مشکلات قلبی و یا خونریزی شود.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید
رژیم غذایی شما چه ربطی به کمردرد شما دارد؟
خیلی بیش از چیزی که فکر میکنید اثر دارد. یک رژیم غذایی متنوع و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، چربی‌های سالم و پروتئین‌ها، مواد مغذی مورد نیاز بدن شما را برای ترمیم فتق دیسک، جراحات و فرسودگی بدن، در اختیار شما قرار می‌دهد.
گذشته از این، خوردن میوه‌ها و سبزیجات تازه (و خام)، به قلیایی شدن محیط بدن شما کمک می‌کند، در حالی که مصرف شکر، غذاهای فرآوری شده و الکل، یک محیط اسیدی ایجاد می‌کنند (و در نتیجه تولید کننده درد و بیماری) هستند.
آیا درمان خانگی دیسک کمر موثر است؟
به طور کلی، درمان‌های خانگی می‌توانند به درمان دیسک کمر، کمک کنند. با این حال اکثر متخصصین دیسک کمر توصیه می‌نمایند که قبل از شروع هر درمانی با پزشک مشورت کنید. اگر کمردرد شما در حال افزایش است باید به پزشک مراجعه نمائید. اگر کنترل مدفوع خود را از دست داده‌اید و یا در هر دو پای خود احساس ضعف دارید؛ باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درمان‌های پزشکی مرسوم برای درمان دیسک کمر
درمان پزشکی دیسک کمر بسیار شخصی است و به شدت درد، علائم خاص و علت اولیه فتق دیسک بستگی دارد. هدف از درمان، تسکین درد و رفع سایر علائم مرتبط با فتق دیسک است. متخصص دیسک کمر، می‌تواند در انتخاب بهترین روش درمان یا ترکیبی از چند روش درمانی به شما کمک کند.
داروهای تجویزی
اگر درد زیادی دارید، پزشک می‌تواند مصرف یک دوره کوتاه مدت مسکن برای شما تجویز نماید. اگر فتق دیسک شما، باعث اسپاسم دردناک عضلانی شود، پزشک می‌تواند مصرف یک دوره کوتاه‌مدت شل‌کننده‌های عضلانی را نیز تجویز کند.
اگر سایر داروها نتوانند درد شما را تسکین دهند، ممکن است داروهای مخدر برای استفاده کوتاه مدت تجویز شود. به عنوان مثال می‌توان به کدئین یا ترکیب اکسی کدون-استامینوفن اشاره کرد. عوارض جانبی احتمالی مواد افیونی شامل گیجی، یبوست، حالت تهوع و بی‌حالی است.
تزریق اپیدورال
اگر داروها نتوانند درد را کاهش دهند، ممکن است تزریق اپیدورال توصیه شود. این درمان غیر جراحی دیسک کمر شامل تزریق یک کورتیکواستروئید و یک بی حس کننده موضعی، به فضای اطراف عصب نخاعی آسیب دیده، برای کاهش تورم و درد ناشی از فتق دیسک است. از تصویر برداری سی تی اسکن و یا اشعه ایکس برای مشخص کردن محل دقیق تزریق دارو استفاده می‌گردد. ممکن است بیش از یک تزریق برای کاهش التهاب و تسکین درد لازم باشد.
فیزیوتراپی
ممکن است که انجام فیزیوتراپی، برای کمک به کاهش فشار وارده از روی ریشه عصبی آسیب دیده تجویز شود. فیزیوتراپیست می‌تواند در تمرینات کششی، تمرینات هوازی، ماساژ درمانی، دما درمانی، اولتراسوند درمانی یا تحریک الکتریکی عضلات، به شما کمک کند. این عمل، به کاهش التهاب و کاهش فشار روی عصب کمک می‌نماید.
گزینه‌های جراحی
اگر سایر گزینه‌های درمانی درد را کاهش ندادند یا علائم بدتر شدند، باید با یک پزشک متخصص ستون فقرات مشورت نمائید. اگر در ایستادن و یا راه رفتن، دچار مشکل شدید و یا کنترل روده یا مثانه را از دست دادید، باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
گزینه‌های درمان جراحی شامل موارد زیر است:
- دیسککتومی که شامل برداشتن دیسک آسیب دیده برای رفع فشار از روی اعصاب است. پزشک جراح، دیسککتومی را از طریق کمر یا گردن انجام می‌دهد.
- میکرودیسککتومی یک روش کم تهاجمی است که شامل وارد کردن یک لوله نازک به فضای اطراف دیسک، از طریق یک برش کوچک است. یک دوربین به انتهای لوله متصل است تا جراح بتواند دیسک آسیب دیده را ببیند و خارج کند. در این عمل، قسمت فتق دیسک برداشته می‌شود تا فضای بیشتری برای ریشه عصب فراهم شود. این کار فشار روی ریشه عصبی را کاهش می‌دهد تا بهبودی حاصل گردد.
- جراحی دیسک کمر با لیزر نیز یک جراحی کم تهاجمی است که در آن فتق دیسک کمر، بوسیله کاهش فشار بین دیسک‌ها از طریق اشعه لیزر درمان می‌شود. در حین جراحی دیسک با لیزر، اشعه لیزر، توسط یک سوزن وارد هسته پالپوزوس (هسته داخلی دیسک) می‌گردد. این عمل تحت بی حسی موضعی و تصویربرداری فلوروسکوپی انجام می‌شود.
- لامینوتومی این عمل، شامل برداشتن جزئی یا کامل لامینا (قسمت پشتی استخوان مهره) از مهره آسیب دیده به منظور دسترسی جراح به دیسک فتق شده، است. این جراحی می‌تواند فشار بر روی عصب را کاهش داده و درد را از بین ببرد.
- همجوشی مهر‌های ستون فقرات می توان این عمل را بعد از دیسککتومی یا لامینوتومی به منظور ترکیب دو مهره در هر طرف دیسک فتق شده، انجام داد. این کار به تثبیت ستون فقرات برای جلوگیری از حرکت مهره‌ها کمک می‌کند و از درد جلوگیری می‌نماید.
- جراحی دیسک مصنوعی این عمل یک گزینه برای موارد خاص است، زیرا فقط روی دیسک‌های خاصی در قسمت پایین کمر کار می‌کند. در طی این روش، دیسک آسیب دیده با دیسک پلاستیکی یا فلزی جایگزین می‌گردد. دیسک جدید، ستون فقرات را ثابت نگه داشته و تحرک را بهبود می‌بخشد.
