معرفی و نگهداری گیاه پتوس (پوتوس): اگر دنبال گیاهی مقاوم به نور کم و نگهداری آسان هستید حتما پوتوس گزینه خوبی برای شما خواهد بود، آیا شما نیز جزو افرادی هستید که همیشه عادت به خراب کردن گلها دارید؟ بهتر است این بار گل پتوس را امتحان کنید. این گیاه برای افرادی که در گلکاری و نگهداری از گیاهان مبتدی هستند بسیار مناسب است.
گیاه پتوس را شاید همه شما دیده‌اید و در منزل نیز داشته‌اید. در اینجا به آموزش نحوه نگهداری این گیاه آپارتمانی زیبا خواهیم پرداخت. پوتوس یکی از گیاهان با دوام و مقاوم بوده که تصفیه‌کننده هوای آپارتمان و فضای شما نیز هست. با ما همراه باشید تا در مورد انواع پتوس و شیوه نگهداری، تکثیر، تقویت خاک و گونه های این گیاه زیبا بپردازیم، پس با ما همراه باشید.
آشنایی با گیاه پتوس
نام علمی این گیاه EPIPREMNUM AUREUM میباشد که بیشتر با نام Pothos شناخته میشود، پتوس، گیاهی زیبا و بومی جزایر سلیمان میباشد و جزو گیاهان رونده است، بدین شکل که می‌توانید پس از بلند شدن ساقهها و برگها، مسیری برایش تعیین نمایید تا در همان مسیر به رشد خود ادامه داده و زینت‌بخش فضای شما باشد. این گیاه به نام‌هایی مانند پوتین طلایی یا انگور نقره‌ای نیز معروف است. ولی همگان آم را با نام پوتوس یا پتوس می‌شناسند.
از آنجایی که پتوس نگهداری ساده‌ای دارد، در اکثر خانه‌ها آن را به عنوان گیاهی زینتی و آپارتمانی نگه می‌دارند. این گیاه به دلیل تصفیه‌کننده بودن مورد توجه عموم قرار دارد و سمومی چون فرمالدئید، تولوئن، زایلن و بنزن را پاک می‌کند. به همین دلیل برای اتاق‌های خوابتان بسیار مناسب است.
تفاوت پوتوس و فیلودندرون:
برخی این گیاه را با گیاه فیلودندرون اشتباه می‌گیرند، چون شباهت ظاهری زیادی به هم دارند. ولی اگر دقت کنید حتماً می‌توانید متوجه تفاوتهای آنها شوید. برگهای فیلودندرون شبیه قلب است و پایین برگها به شکلی سوزنی کشیده است. اما پوتوس برگهاش کشیده است.
نیازها و شرایط نگهداری گل پتوس در خانه
پتوس گیاهی مقاوم بوده و مراقبت ساده‌ای دارد ولی به طور خلاصه باید گفت که این گیاه به نور نسبتا خوب برای داشتن رشد عالی، آبیاری متوسط، خاک با زهکشی بالا و همچنین دمای معمول اتاق نیاز دارد ولی جالب است بدانید که این گیاه برای فضاهای باز نیز مناسب میباشد، پوتوس حتی در جنگلها هم می‌روید و به آن وحشی شیرین نیز می‌گویند.
نحوه آبیاری پوتوس:
همانوطر که گفتیم این گیاه آبیاری متوسط نیاز دارد و به هیچ وجه نباید خاک پوتوس همواره خیس باشد، چون ریشه‌ها می‌پوسند. یکی از دلایل ایجاد لک سیاه روی برگها، خیس بودن خاک است. در نتیجه بین دو آبیاری باید خاک پوتوس کاملاً خشک باشد. اما زیاد شدن فواصل آبیاری نیز به ریزش برگها و نیز خشک و قهوه‌ای شدن لبه برگها منجر میشود.
یکی دیگر از مشکلات این گیاه زرد شدن برگها می باشد که بسیار شایع است و اصلی ترین دلیل آن هم آبیاری زیلاد و یا نداشتن زهکشی مناسب برای گلدان می باشد.
نور مورد نیاز:
درسته که گفتیم این گیاه جرو گیاهان مقاوم به نور کم هست ولی اگر میخواهید که رشد بهتر و خوبی داشته باشه در محیط باز، سایه و نیم سایه برای گیاه مناسب است و همچنین در محیط خانه نیز نور زیاد و غیر مستقیم خوب است. به هیچ وجه نور مستقیم خورشید رو دوست نداره و بهتره نور از پشت پرده یا شیشه به پوتوس برسد. البته این گیاه در شرایط نوری مختلف می‌تواند رشد کند.
هرچقدر نور خوب به گیاه برسه ابلق بودن برگها هم بیشتر خواهد بود.
رطوبت و دمای مورد نیاز:
دمای مناسب این گیاه دمای اتاق است که باید بین 18 تا 24 درجه سانتیگراد باشد. پس سعی کنید این گیاه را در دمای زیر 10 درجه نگهداری نکنید. افزایش رطوبت پوتوس سبب بزرگتر شدن برگها میشود. می‌توانید به آن بخور داده یا غبارپاشی کنید.
این گیاه رطوبت بالای 70 درجه تا 90 درجه فارنهایت را ترجیح می‌دهد ولی نداشتن رطوبت هم مانع رشد گیاه شما نخواهد بود.
خاک مناسب پوتوس:
همانند سایر گیاهان آپارتمانی خاک سبک با خاک زهکشی رو دوست داره و موجب بهتر شدن رشد گیاه خواهد شد شما میتونید از انواع خاک گلدان که در بازار هست با ترکیب درست برای این گیاه استفاده کنید، ترکیبی مانند : پرلیت و پیت ماس+ مقداری خاک باغچه + ورمی کمپوست. زهکشی کمک می‌کند تا آب درون گلدان نمانده و ریشه‌ها نپوسند. پوتوس با خاک اسیدی سازگار است.
کوددهی و تقویت
خاک گلدان پس از مدتی مواد مغذی را از دست داده و نیاز به کودرسانی دارد. در زمان رشد گیاه که اوایل بهار تا اواخر تابستان است هر دو هفته یک بار زمان مناسبی برای کوددهی است. کود گرین، سه بیست میتونه کود مناسبی برای این گیاه باشه
نحوه تکثیر پتوس (تکثیر پوتوس)
برای این کار شما میتونید از روش قلمه زدن ساقه و برگ و همچنین تقسیم بوته استفاده کنید که در ادامه هر دو روش رو به همراه ویدیو آموزشی به شما خواهیم گفت
هرس کردن پوتوس:
با بلند شدن ساقه‌های پوتوس می‌توانید آنها را هرس نمایید تا گلدانی پرپشت‌تر داشته باشید. ساقه‌های بریده شده را در آب بگذارید تا ریشه بزنند و دوباره آنها را در همان گلدان بکارید تا پرپشت شود.
تکثیر پتوس از طریق قلمه زدن
همانطور که در ویدیو زیر مشاهده میکنید میتویند خیلی راحت گیاه رو قلمه بزنید و در آب و خاک ریشه دار کنید که مراحل رو در ادامه توضیح دادم
مراحل قلمه زدن پوتوس:
مرحله اول: وسایل مورد نیاز جهت قلمه‌زنی
1.قیچی
2.آب
3.ظرف برای قلمه‌ها
4.گلدان برای قلمه‌ها
5.خاک گلدان یا باغچه
مرحله دوم: بردین ساقه‌های پوتوس
شاخه‌های بلند و مناسب را در نظر بگیرید. هر ساقه را می‌توان به چندین قلمه تبدیل کرد.
مرحله سوم: تک برگ کردن قلمه‌ها
شاید دیده باشید که اکثرا قلمه را بصورت ساقه‌ای بلند انتخاب می‌کنند و آن را در آب می‌گذارند. اما در این صورت زمان زیادی برای ریشه‌دار کردن ساقه به آن بلندی نیاز است. پس قلمه‌ها را بصورت تک برگی ببرید. بدین ترتیب زودتر ریشه می‌زنند.
برای هر قلمه دو برش نیاز است. اما برش از کجا باشد بهتر است؟ ابتدا یک برگ را انتخاب کنید. بالا و پایین برگ و ساقه را دو برش مورب بزنید. قسمتی از ساقه که به برگ وصل است محل رشد ریشه است. این همان گره معروف در قلمه‌زنی است. بدین ترتیب می‌توانید از ساقه بلند چندین قلمه داشته باشید.
مرحله چهارم: گذاشتن قلمه‌ها در آب
ظرفی مناسب در نظر بگیرید و قلمه‌ها را طوری در آب قرار دهید که کل قسمت برش خورده در آب قرار بگیرد. آنها را در جایی گرم و روشن بگذارید تا ریشه بزنند. آب ظرف را هر چند روز یک بار عوض نمایید تا اکسیژن کافی داشته باشد.
مرحله پنجم: آماده شدن قلمه‌ها برای کاشت در گلدان
وقتی ریشه‌ها به طول 2 سانتی متر رسیدند، آنها را از آب خارج کنید. قلمه‌های ریشه دار را زیاد در آب نگه ندارید. زیرا بعد به سختی تبدیل به گیاه خاکی می‌شوند.
مرحله ششم: کاشت قلمه‌ها در گلدان
درون گلدان کوچکی خاک تازه ریخته و قلمه‌ها را لبه گلدان بگذارید. کمی خاک ریخته و جایشان را ثابت نمایید. قلمه‌هایی نیز وسط گلدان بگذارید و خاک بریزید. حالا دیگر گلدان را به جای اصلی ببرید.
تعویض گلدان پوتوس:
پوتوس تمایل و علاقه به گلدان‌های کوچکتر دارد. اگر ریشه‌ها از گلدان بیرون بزنند، باید گلدان را بزرگتر کنید.
گلدانی بزرگتر انتخاب کنید. به گلدان حاوی گل آب دهید و آن را وارونه کنید، ته گلدان را ضربه بزنید تا گیاه با ریشه و خاک از گلدان جدا شود. خاک قبلی و همچنین ریشه‌های ضعیف را جدا کرده و در گلدان جدید خاک بریزید و گیاه را منتقل‌کنید. آن را آبیاری نموده و در محل مناسب قرار دهید.
تکثیر پتوس به روش تقسیم بوته :
یکی از روش هایی که در زمان تعویض گلدان میشه تکثیر پوتوس رو انجام داد تقسیم ریشه هست که خاک اطراف بوته را بتکانید و سپس از قسمت مناسبی از ریشه اقدام به تقسیم کردن کنید و بوته جدید را در گلدانی دیگر بکارید.
گونه های مختلف پوتوس
پوتوس را طبق رنگ و نیاز به نور به گونه‌های مختلفی می‌توان تقسیم کرد.
پوتوس مرمری یا پوتوس ملکه مرمری
این گونه از پوتوس بسیار زیباست و بیش از انواع دیگر پوتوس نیاز به نور دارد. پس باید نور کافی داشته باشید تا رشد خوبی داشته باشد.
2.پوتوس بلک یا پوتوس جدید:
این نوع پوتوس از فراوان‌ترین گونه‌های پتوس بوده و اکثر شما آن را در منزل دارید. این نمونه پوتوس در برابر نور کم مقاوم بوده و به همین دلیل برای آپارتمان بسیار مناسب است.حتی با نورهای مصنوعی قابل رشد است و زیر نور لامپ فلرورسنت رشد می‌کند.
3.پتوی نئون یا پتوس آهک:
این نوع پتوس که به پتوس زرد هم مشهور است در برابر نور کم بسیار مقاوم است و برای محیط‌های کم نور بسیار مناسب میباشد. البته به اشتباه این گیاه را پتوس طلایی می‌خوانند، ولی پتوس طلایی همان پتوس ابلق است.
4.پتوس ابلق یا پتوس طلایی:
این گونه از پتوس در خانه‌های بسیاری نگهداری میشود. برگهایی سبز دارد و روی برگها رگه‌هایی زرد وجود دارد. پتوس ابلق نیاز به نور مناسب دارد. نور کم باعث میشود رگه‌های طلایی‌اش از بین رفته و کم شود، البته در نور کم رشد می‌کند.
اگر این رگه‌های طلایی از بین برود، پتوس تبدیل میشود به پتوس جید یا بلک. پس نور کافی را برایش مهیا کنید تا زیبا بماند.
5.پتوس نقره‌ای یا پتوس ساتن نقره‌ای:
پتوس ساتن نقره‌ای نیز گونه‌ی زیبا از پتوس است. برگهای ضخیمی به رنگ خاکستری و سبز دارد و به همین خاطر به این نام معروف شده است. این گیاه نور و آب کمی نیاز داشته و مقاوم است.
6.پتوس سفید یا پتوس شاد:
پتوس شاد یا سفید بسیار گونه جالب و زیبایی است. لکه‌های سفید روی برگها تکه تکه بوده و به زیبایی گیاه می‌افزاید. این گونه به نور زیاد نیاز دارد. پس اگر نور کافی در خانه دارید پتوس سفید بخرید.
آفات و بیماریهای پتوس:
این گیاه معمولاً خیلی کم دچار آفت میشود. اما ممکن است باز هم دچار حشرات شوند. در صورت دیدن حشرات و آفات از حشره‌کش‌های مخصوص برای گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. می‌توانید با پنبه و الکل هم برگها را پاک‌کنید.
اگر برگها دچار چین‌و‌چروک شوند، مشکل سردی هواست، گیاه را به جایی گرم‌تر ببرید.
علت زردشدن برگهای گیاه آپارتمانی پوتوس:
- یکی از دلایل زرد شدن برگهای پوتوس مشکلات قارچی، پوسیدگی ریشه و نقاط باکتریایی برگ‌هاست.
- قارچ‌ها اغلب به دلیل رطوبت زیاد خاک و زهکشی نامناسب ایجادمی‌شوند.
- از دیگر دلایل زرد شدن برگها، پوسیدن ریشه‌هاست، در اثر پوسیدگی ریشه گیاه سیاه و نرم میشود. ریشه‌های سفید مشکلی ندارند.
- گیاه را در جایی با نور کافی قرار‌دهید.
- اگر زیشه‌ها به دلیل قارچ دچار پوسیدگی شد، برگهای زرد را کنده و تیغه‌ها را ضد عفونی‌کنید.
- اگر بیماری به ریشه‌ها سرایت کند، شاید درمان نشود.
نکاتی ریز در مورد نگهداری پتوس:
برای پتوس یک قیم درست‌کنید تا بصورت بالارونده رشد کند. می‌توانید آن را با نخ ببندید. برای حفظ زیبایی و استحگام گیاه، از قیم‌های خزه‌دار استفاده کنید.
اگر برگهای گیاه می‌ریزند و ساقهها خم می‌شوند، گیاهتان تشنه است، جایش را عوض کرده به محیط خنک‌تر ببرید و آبش دهید.
نور کم و مواد مغذی کم می‌تواند موجب فاصله زیاد بین برگها و درازی ساقهها شود.
اگر رشد گیاه کم شده و برگ جدید جوانه نزند، محیط گیاه سرد است.
طرز تهیه قیم خزه دار:
برای درست کردن قیم قبل از ریختن خاک در گلدان، لوله‌ای در گلدان قرار‌دهید. سپس خاک را در گلدان ریخته و قسمت بیرونی لوله را با خزه بپوشانید. برای نصب خزه بطور محکم روی لوله را با نخ بافتنی بپیچید. ساقه اصلی پتوس را به خزه ببندید.
هنگام آبیاری، آب روی خزه بریزید، ساقه پوتوس در قسمت‌هایی که روی خزه قرار دارد، ریشه می‌زند.
هشدار:
برگهای پوتوس حاوی سمی است که در صورتی که جذب شود در بدن فعال میشود. اگر پوتوس در خانه نگهداری میکنید حواستان به کودکان و حیوانات خانگیتان باشد. گیاه پتوس حاوی کلسیم اوکسالتس بوده و باید احتیاط‌شود.
