معرفی و نگهداری نخل اریکا : یکی از گزینه های بسیار عالی برای زیبایی بخشیدن به محیط خانه و یا محل کار نخل اریکا می باشد. نخل اریکا از خانواده اریکاسه (ARECACEAE) می باشد. نخل اریکا و نخل شامادورا و نخل کنتیا همگی از خانواده اریکاسه می باشند و شاید خیلی از دوستان این سه نخل را با هم اشتباه بگیرند. ولی برای نخل دوستان این سه گزینه تفاوت های بسیار زیادی دارد. در ادامه به تفاوت های این سه نخل بسیاز زیبا و همچنین نحوه نگهداری و تقویت آن خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.
تفاوت های نخل اریکا و نخل شامادورا و نخل کنتیا
نخل اریکا برگ ها ی متراکم تر و روبه بالایی دارد اما نخل شامادورا و کنتیا عریض تر هستند و برگ هایشان باز تر از اریکا می باشد. ضمن اینکه برگ های اریکا و شامادورا ظریف تر و نازک تر از نخل کنتیا می باشد. نخل کنتیا دارای هیبت و بزرگی می باشد که دو نخل دیگر اینگونه نمی باشند. نخل اریکا نسبت به دو گیاه دیگر نگهداری سخت تری دارد اما با این حال گیاهی بسیار سازگار با محیط آپارتمان ها و دفاتر کار است.
گیاه اریکا بدلیل سازگاری با محیط اطراف یکی از نخل های دوست داشتنی می باشد که تا ارتفاع 6 متر در شرایط خوب رشد می کند. معمولا ۶ تا ۸ برگ روی یک دمبرگ بزرگ از بدنه ی اصلی به طرز زیبایی طاق مانند روبه بیرون و پایین بیرون زده است هر برگ اصلی از ۴۰ الی ۶۰ برگچه فرعی تشکیل شده است همچنین اسم انگلیسی آن ( Chrysalidocarpus Lutescens، Areca Lutescens و Dypsis Lutescens ) از رنگ زردطلایی دمبرگ ان گرفته شده است.
نکته بسیار مهمی که وجود دارد نخل اریکا یکی از بهترین تصفیه کننده های هوا میباشد چرا که تولوئن و هیدروکربن های مضر را از هوا تصفیه میکند همچنین این گیاه در روز بیش از ۱ لیتر آب از برگهای خود تبخیر میکند که باعث مرطوب شدن هوا می شود.
شرایط پرورش و نگهداری نخل اریکا
آبیاری نخل اریکا
نخل اریکا گیاهی است که نیاز متوسط به بالایی به آب دارد. دقت کنید که آبیاری کم این گیاه باعث سوختگی نوگ برگ ها شود. و آبیاری بیش تر از نیاز باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن کل گیاه شود. هیچ گاه نخل اریکا را تا حد خیسی و غرقابی شدن خاک آبیاری نکنید. دقت کنید تمامی شرایط زهکش خوب را آماده نمایید.
اگر گیاهی با برگ های سبز کم رنگ و برگ هایی بیحال و افتاده دارید این نشاندهنده آبیاری بیش از حد نیاز می باشد در صورتی که آبیاری را اصلاح نکنید گیاه شما زنده نخواهند ماند. همانطور که در مطالب بالا اشاره شد نخل اریکا یک مرطوب کننده هوای طبیعی می باشد. نخل اریکای 2 متری می تواند در یک روز حدودا 1 لیتر آب را از طریق سطح برگ هایش به هوا تزریق کند.
سعی کنید برای آبیاری از آب هایی که دارای املاح کمتری هستند استفاده کنید زیرا نخل اریکا به املاح آب حساسیت دارد و باعث می شود حاشیه برگ ها دچار سوختگی شوند. اگر هنگام آبیاری از آبی ولرم استفاده کنید نتایج بهتری در رشد این گیاه زیبا مشاهده می کنید.
نخل اریکا رطوبت دوست می باشد پس هفته ای یک بار عمل غبارپاشی را انجام دهید. ولی دقت کنید غبارپاشی در ساعاتی انجام شود که نور روی گیاه شما وجود ندارد والا موجب سوختگی برگ ها می شود. همچنین می توانید از جزیره نیز استفاده کنید. سطح یک زیر گلدانی را پر از سنگریزه کنید و تا نیمه آن آب بریزید گلدان را روی سنگ ریزه ها قرار دهید به طوری که کف گلدان به هیچ عنوان با آب تماس نداشته باشد. به مرور آب داخل زیر گلدانی تبخیر شده و رطوبت مورد نیاز گیاه تامین می شود.
دمای مناسب نخل اریکا :
نخل اریکا گیاهی هست که دمای 18-28 درجه سانتیگراد را تحمل می کند. دوستان عزیز دقت کنید که گیاه ممکن است در دمای های بالاتر و یا پایین تر هم زنده بماند یعنی تلاش کند که فقط زنده بماند ولی دقت کنید که گیاه در این دما دچار آسیب می شود.
مثلا نخل اریکا دمای صفر درجه را مدت زمان کمی تحمل می کند ولی باعث سیاه شدن تعدادی از برگ های آن نیز می شود. و برعکس در دمای بالا مثلا 30-35 درجه باعث زردی برگ ها بخصوص نوک برگ می شود. اگر محیط شما گرم می باشد حتما آبیاری گیاه را با دقت بیشتری انجام دهید. به هیچ عنوان این گیاه را در نزدیکی شوفاژ قرار ندهید چرا که باعث نابودی این گیاه خواهد شد.
نور مورد نیاز نخل اریکا
نخل اریکا مکانی پر نور را دوست دارد ولی از تابش نور مستقیم آفتاب باید جلوگیری کنید. اگر گیاه خود را مستقیم پشت شیشه قرار داده اید و حاشیه برگ ها دارای سوختگی می باشند حتما گیاه خود را مکانی کمی دورتر انتقال دهید.
نخل اریکا در سسایه نیز امکان رشد دارد ولی سایه باعث رنگ پریدگی و افتادن برگ های این گیاه می شود. اگر دوست دارید نخل اریکای شاداب با برگ هایی به رنگ سبز زیبا داشته باشید حتما مکان نگهداری را پر از نور انتخاب کنید.
خاک مناسب پرورش نخل اریکا :
خاک با زهکش خوب مناسب نخل اریکا می باشد. برای این کار می توانید از خاک های سبک موجود در بازار نیز استفاده کنید. ولی اگر اهل درست کردن خاک مناسب گیاهان هستند ترکیبی از یک قسمت شن + یک قسمت پیت موس + یک قسمت خاک برگ + دو قسمت خاک خوب باغچه برای نخل اریکا می تواند به گیاه شما جان دوباره ای ببخشد.
کود دهی به نخل اریکا
برای نخل اریکا می تواند از کودهای محلول مخصوص گیاهان زینتی استفاده کنید. کوددهی بیش از حد باعث شوری و پر املاح شدن خاک می شود که با توجه به مطالبی که ذکر شود باعث اربین رفتن گیاه شما می شود. پس در کود دهی نخل اریکا باید دقت زیادی انجام دهید.
گلدهی نخل اریکا
اگر تمامی شرایط نوری و تغذیه ای و آبیاری گیاه شما تامین باشد و در اواخر بهار و اوایل تابستان شروع به گلدهی می کند. گل های نخل اریکا به رنگ زرد روشن و بسیار کوچک در زیر برگ ها نمایان می شود. پس از گذشت چند ماه از رنگ زرد به رنگ سبز و سپس به رنگ نارنجی تغییر رنگ می دهند.
یادتان باشد این میوه های خوش رنگ خوراکی نیستند.
تعویض گلدان نخل اریکا :
نخل اریکا گیاهی سریع رشد است و اغلب به صورت دسته ای در یک گلدان به فروش می رسد. بعد از گذشت مدتی از رشد نخل، خودش هم دسته ای دیگر تشکیل می دهد. در اکثر موارد گلدان آن را یک سال در میان، یا بیشتر، تعویض کنید و این نکته را هم بدانید که نخل اریکا، در صورتی که گلدان اندکی برایش اندکی کوچک باشد، رشد بهتری دارد.
برای تعویض گلدان، ابتدا صبر کنید تا گیاه به اندازه کافی رشد کند. زمانی که به نظرتان رسید گلدان، برای رشد بیشتر گیاه فضای خالی ندارد، زمان تعویض آن فرا رسیده است. در این هنگام به کف و دیواره های گلدان چند ضربه آهسته وارد کنید و گیاه را از داخل آن در آورید.
مواظب باشید در این مرحله آسیبی به ریشه های گیاه نرسانید. همچینی دقت کنید گیاه را خیلی عمیق نکارید. گلدانی تنها یک سایز بزرگ تر از گلدان قبلی گیاه تهیه کنید و گیاه را در آن قرار دهید و سپس گلدان را با خاک تازه پر کنید. اگر گلدان چند سایز بزرگ تر از گلدان قبلی باشد، رشد گیاه با اختلال مواجه می شود.
تکثیر نخل اریکا :
تکثیر نخل اریکا به چند صورت امکان پذیر می باشد:
- تکثیر نخل اریکا با استفاده از بذر
- تکثیر نخل اریکا با استفاده از پاجوش
- تکثیر نخل اریکا به روش تقسیم ریشه
تکثیر نخل اریکا با استفاده از بذر
تکثیر با استفاده از بذر یکی از روش هایی می باشد که به صبر و حوصله بسیار نیاز دارد زیرا جوانه زدن بذر های نخل اریکا حدود 2 الی 3 ماه زمان می خواهد.
بذر های نخل اریکا دارای پوشش ضخیم می باشند پس باید قبل از کاشتن با یک چاقوی تیز پوسته ضخیم را جدا کرده و سپس بذر ها را بکارید. یک لایه نازک از خاک را روی بذر ها بپاشید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذرها 26 درجه سانتی گراد می باشند.
اگر بذرها را از گیاه مادری جدا کرده اید بدلیل تازه بودن بذرها دیگر نیازی به جدا کردن پوسته آن ها نمی باشد. زمان مناسب کاشت بذر اوخر زمستان و اوایل بهار می باشد.
تکثیر نخل اریکا با استفاده از پاجوش
اگر نخل اریکای شما دارای پاجوش می باشد می توانید با جدا کردن پاجوش یک گلدان جدید داشته باشید. هر فصلی از سال می توانید این کار را انجام دهید ولی اگر در اواخر زمستان و یا اوایل بهار جدا سازی پاجوش را انجام دهید احتمال موفقیت شما بیشتر می شود.
برای این کار بعد از خارج کردن گیاه از گلدان مادری با یک چاقوی تیز پاجوش را از گیاه مادری قطع کرده و به گلدانی متناسب با اندازه پاجوش انتقال دهید. به مدت یک هفته گیاه را در مکانی سایه و دور از نور مستقیم آفتاب در دمای 18-20 درجه قرار دهید. و غبار پاشی انجام دهید تا گیاه شما سرحال تر بماند.
این مرحله بهترین زمان برای تعویض گلدان مادری نیز می باشد. فقط دقت کنید حتما گلدان مورد نظر شما یک سایز از گلدان قبلی بزرگ تر باشد.
تکثیر نخل اریکا به روش تقسیم ریشه
نخل اریکا را می‌توان با استفاده از این روش در فصل بهار تکثیر کرد. بدین منظور از قسمت‌هایی که گیاه متراکم شده است، می‌توان گیاه مادر را به چند دسته تقسیم کرد و در گلدان جدید کاشت. باید مواظب باشید که به ریشه‌های گیاه صدمه‌ای وارد نشود.
آفات و بیماری نخل اریکا
نخل اریکا بیماری شایع زیادی ندارد. فقط در شرایط بد نگهداری ممکن است دچار کنه های عنکبوتی و یا قارچ شود.
عدم آبیاری بیش از اندازه، تهویه مناسب هوای محیط، عدم مرطوب ماندن برگسار گیاه، استفاده از بستر خاکی ضدعفونی شده از جمله راه های جلوگیری از شیوع بیماریهای قارچی است و در صورت شیوع فراگیر آن بهتر است که از سموم قارچکش استفاده شود.
حتما هر چند وقت یکبار برگ های نخل اریکا را بازبینی کنید و پشت آن ها را کاملا وارسی کنید. وجود نقاط کوچک سیاه و یا سفید و یا کنه های عنکبوتی زیر نشاندهنده این است که گیاه شما دچار آفت شده است.
سریعترین راه ترکیب یک قاشق مایع ظرفشویی و آب می باشد. این ترکیب را روی برگ های گیاه خود اسپری کنید. همچنین می توانید از یک دستمال آغشته به محلول آب و صابون نیز کمک بگیرید.
در ادامه با معرفی کنه قرمز و سموم مخصوص این آفات را مورد بررسی قرار می دهیم.
کنه قرمز تارعنکبوتی
با نام‌های کنه دو نقطه‌ای (Two-Spotted Spider) و کنه قرمز تارعنکبوتی (Red Spider Mite) شناخته می‌شود. کنه قرمز تارعنکبوتی یکی از آفات بسیار مهم و خطرناک برای گیاهان میباشد و در صورتی که به موقع با این آفت مبارزه نشود، گیاه حتماً از بین خواهد رفت. این آفت، خزنده، بدون بال، دارای شش یا هشت پا (تعداد پا بستگی به مرحله رشد کنه دارد) و بسیار ریز (حدود ۵/۰ میلی‌متر طول) میباشد.
برای مشاهده این آفت باید از ذره‌بین بزرگ و قوی استفاده کرد. این آفت از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن گیاه می‌شود. کنه قرمز تارعنکبوتی در فصل بهار پدیدار شده و با گرم شدن هوا چرخه زندگی این آفت سرعت بیشتری پیدا میکند و تا سرد شدن هوا و آغاز فصل‌های سرد امکان دارد به فعالیت خود ادامه دهد. این کنه به اندازه‌ای کوچک است که حتی می‌تواند فصل سرما را هم در لابه‌لای شیار‌های خیلی کوچک سپری کند و در فصل بهار مجدداً شروع به فعالیت کند.
آفت کش های مخصوص دفع کنه قرمز تارعنکبوتی:
الف) آبامِکتین (Abamectin)
این آفت‌کش با نام تجاری وِرتیمِک (Vertimec) و فرمولاسیون (%EC1.8) در بازار وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی و گوارشی میباشد، در آب به مقدار کم حل شده و از طریق گوارشی و تماسی اثر سمیت زیادی دارد. اثر سیستمیک ضعیفی دارد و به گونه‌ای عمل میکند که پس از اسپری کردن روی گیاه خیلی سریع به داخل برگ نفوذ کرده و به مدت چند هفته می‌تواند اثر بخش باشد.
همچنین اگر مقداری از این سم جذب گیاه نشود، سریعاً تجزیه می‌گردد. به منظور جلوگیری از بروز مقاومت در آفت، غالباً توصیه می‌شود بیشتر از دو بار در طول یک فصل سم‌پاشی صورت نگیرد و در یک دوره سم‌پاشی فاصله زمانی بار دوم نباید کمتر از هفت روز باشد. توجه داشته باشید که این سم به هیچ وجه نباید با سیستم آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. آبامِکتین با اکثر حشره‌کش‌های رایج سازگار است ولی با فرمولاسیون‌های ULV ناسازگار بوده و نمی‌توان آن را با این فرمولاسیون‌ها مخلوط کرد.
ب) مِتاسیستوکس-آر (Metasystox-R)
این آفت‌کش با نام اُکسی‌دیمتون‌متیل (Oxydemeton Methyl) و فرمولاسیون (%EC 25) در بازار وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی، گوارشی و سیستمیک بوده و دارای اثر فوری و تأثیری طولانی میباشد. این آفت‌کش پس از سم‌پاشی توسط شاخ و برگِ گیاه جذب شده و با جریان شیره نباتی به تمام قسمت‌های گیاه منتقل می‌شود. همچنین مِتاسیستوکس-آر را با اکثر آفت‌کش‌ها به استثنای ترکیبات قلیایی، می‌توان مخلوط کرد.
شپشک آردآلود: شته‌ی پشمالو یا شپشک آردآلود حشره‌ای است که طول آن به سه میلی‌متر می‌رسد، دارای سپر محافظ بوده، پوششی پشمالو و آرد مانند داشته و به راحتی قابل تشخیص میباشد. بر روی گیاه به راحتی حرکت میکند و تمام سطح گیاه را فرا گرفته و حتی به داخل خاک و ریشه هم سرایت میکند.
در صورتی که این آفت کنترل نشود و از بین نرود گیاه حتماً از بین می‌رود. گیاهی که به این آفت بیمار شده باشد، رشدش متوقف شده و حالت چروکیده می‌گیرد. شپشک آردآلود به دلیل داشتن سپر محافظ، اثر بخشی سموم تماسی را کم کرده و در مقابل این سموم مقاومت میکند. همچنین به دلیل این که امکان دارد شپشک آردآلود در خاک هم نفوذ پیدا کند، باید از سم سیستمیک در برخورد با این آفت استفاده کرد.
آفت کش دفع شپشک آردآلود:
الف) مالاتیون (Malathion)
این آفت‌کش در بازار با نام تجاری مالتوس و فرمولاسیون (%EC57) وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی، گوارشی، تدخینی (تنفسی) و غیرسیستمیک میباشد. مالاتیون را با اکثر حشره‌کش‌ها می‌توان مخلوط کرد ولی با ترکیبات قلیایی و ترکیبات پایدار از نظر باقیمانده ناسازگار است.
این سم را می‌توان به صورت پاششی بر روی گیاه استفاده کرد، همچنین از این سم می‌توان به صورت آبیاری برای کنترل آفت در خاک و ریشه هم استفاده کرد. تکرار استفاده از این سم طبق راهنمای درج شده بر روی محصول توصیه می‌شود.
ب) فن‌پروپاترین (Fenpropathrin)
این آفت‌کش در بازار با نام تجاری دانیتول (Danitol) و فرمولاسیون (%EC10) وجود دارد. فن‌پروپاترین حشره‌کش و آفت‌کش پیریتروئیدی با خاصیت‌های غیرسیستمیک و اثر تماسی و گوارشی میباشد. این آفت‌کش خاصیت دورکنندگی حشرات را دارد و در برابر نور خورشید پایداری زیادی دارد (البته تحت تابش مستقیم اشعه ماورای بنفش تجزیه می‌شود)
ولی زمانی که به مدت طولانی در برابر نور قرار بگیرد، اکسید شده و از اثر آن کاسته می‌شود. چون خاصیت تبخیر شدن کمی دارد، دوام آن روی گیاه تا حد مناسبی (۱۰ روز) میباشد. نیمه عمر فن‌پروپاترین در آب رودخانه ۲ تا ۷ هفته و در آب مقطر ۶ هفته میباشد، همچنین دوره فعال ماندن آن در خاک ۱ تا ۵ روز و در گیاه ۴ تا ۶ روز است.
ج) دیمتوات (Dimethoate)
این آفت‌کش در بازار با نام تجاری رُکسیون (Roxion) و با فرمولاسیون (%EC40) وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی، گوارشی و خاصیت بسیار قوی سیستمیک میباشد. این ترکیب برای زنبور عسل بسیار خطرناک است. همچنین این آفت‌کش را می‌توان با اکثر حشره‌کش‌ها و کنه‌کش‌های رایج مخلوط کرد.
د) ایمیداکلوپراید (Imidacloprid)
این آفت‌کش با نام تجاری کُنفیدور (Confidor) با فرمولاسیون (%SC35) و گاچو (Gaucho) با فرمولاسیون (%WS70) در بازار وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی، گوارشی و سیستمیکِ بسیار زیاد میباشد. این ترکیب به صورت سوسپانسیون (%SC35) برای محلول‌پاشی و پودر خیس شونده (%WS70) برای ضد عفونی کردن بذر فرموله می‌شود. کُنفیدور و گاچو به مقدار توصیه شده به خوبی با گیاه سازگار است و به راحتی با سموم دیگر قابل مخلوط کردن میباشد.
مطالبی مفید:
نخل شامادورا مقاوم و تصفیه کننده هوا
