معرفی انواع کاکتوس : کاکتوس یکی از گیاهانی است که انواع و اقسام و گونه‌های فراوانی دارد و به همین دلیل محبوبیت زیادی بین کلکسیونرها دارد. بطوریکه برخی افراد به جمع‌آوری کلکسیونی از کاکتوس پرداخته و سالها آنها را نگهداری‌کرده، قلمه و پیوند می‌زنند و حتی گونه‌های متنوعی با پیوند ایجاد می‌کنند. انواع کاکتوس در دنیا وجود داشته و همیشه مورد توجه بوده‌اند.
کاکتوس گیاهی با مقاومت بالاست، در برابر بی‌آبی و خشکی بسیار مقاوم بوده و تحمل زیادی دارد. به این دلیل که گیاهی گوشتی است، در هوای گرم و خشک و بیابانی بخوبی رشد کرده و ایستادگی می‌کند. با ریشه‌های بلندی که دارد آب را در خود ذخیره کرده و در ماه‌های گرم سال از آن استفاده می‌کند. ساقه‌های کاکتوس توسط تیغها محافظت می‌شود.
با توجه به اینکه کاکتوس انواع زیادی دارد می‌تواند طیف وسیعی از علاقمندان و سلایق مختلف را به خود جذب‌کند. این گیاه مقاوم را در منزل، باغچه، ادارات و آپارتمانها و تقریباً هر جایی که نور کافی داشته باشد می‌توان نگهداری کرد. شرط پرورش کاکتوس نور کافی است. شما هم می‌توانید با دارا بودن این شرایط کلکسیونی زیبا از کاکتوسها برای خود تهیه کنید و لذت ببرید.
کاکتوس چیست؟
کاکتوس گیاهی از تیره کاکتوسیان بوده و در دسته میخک سانان قرار دارد. این گیاه خاردار و گوشتی می‌باشد و ریشه‌های بسیار عمیقی دارد. گیاه کاکتوس ابتدا در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می‌کرد، اما امروزه در بیشتر مناطق گرم‌و‌خشک می‌توان ان را پرورش داد. برخی از کاکتوسها ساقه‌هایشان برگ نیز دارد، اما همه آنها اینطور نیستند. برخی گونه‌های کاکتوس گل می‌دهند. برخی افراد کاکتوس را با ساکولنت اشتباه‌می‌گیرند. در ادامه به تفاوت این دو گیاه می‌پردازیم.
کاکتوسها گلهایی به رنگ زرد، یاسی، قرمز، اکی، بنفش و صورتی و سفید دارند. عمر گلهای کاکتوس کوتاه است. در کاکتوس پارودیا، لابیویا، اچینوپسیس، آستروفیتوم و ربوتیا گلها با افزایش شدت نور باز می‌شوند و شب بسته می‌شوند. اما در کاکتوس سلنیسرئوس گلها بعد از هنگام غروب باز و صبح بسته می‌شوند. گلهای برخی کاکتوسها مانند هاگئوسرئوس یا ژیمنوکالیسیوم گلها دو روز دوام داشته و اندازه آنها یک سانتیمتر است.
کاکتوسهای مناسب نگهداری در منزل:
کاکتوس اپونتیا میکروداسیس نیاز به هر 3تا4 هفته یک بار آبیاری و نور متوسط دارد. گلهایی به رنگ سفید می‌دهد.
کاکتوس ملکه شب یا اپیفیلیوم اگزیپتالوم که به هفته ای یک بار آبیاری و نور متوسط نیاز دارد. گلهای این گیاه به رنگ سفید است.
کاکتوس بارل یا فرو کاکتوس هر 3 تا 4 هفته یک بار نیاز به آبیاری داشته و به نور متوسط نیاز دارد. گلهایی به رنگ زرد و قرمز دارد.
کاکتوس چین یا جیمنو کالیسیوم که نیازبه هفته‌ای یک بار آبیاری و نور متوسط دارد. این گیاه گلهایی با رنگهای متفاوت از قبیل سفید، زرد، صورتی و قرمز دارد.
کاکتوس زن پیر یا مامیلاریا هانیانا که نیاز به هفته ای یک بار آبیاری و نوری زیاد و مستقیم دارد. گلهای این گیاه صورتی است.
کاکتوس آفوربی تریگونا با درخت شیر آفریقایی که هر هفته یک بار نیاز به آبیاری و نور زیاد و غیر مستقیم دارد.
سایر انواع کاکتوس و نگهداری د خانه
کاکتوس ماه یا ژمینو پیوندی هر 3 تا 4 هفته یک بار نیاز به آبیاری داشته و نوری متوسط نیاز دارد.
کاکتوس کریسمس که نیاز به هر 3 تا 4 هفته یک بار آبیاری و نوری متوسط دارد. گلهای گیاه قرمز است.
کاکتوس سیلندرپونتیا یا چولا که هر یک ماه نیاز به آب داشته و نور زیاد و مستقیم احتیاج دارد. این گیاه گلهایی به رنگ نارنجی و آبی دارد.
کاکتوس قطب توتم یا یاخی سرئوس مانسترئوس ماهی یک بار آب و نوری متوسط نیاز دارد.
کاکتوس آستروفیتوم یا ستاره به ماهی یک بار آب و نور زیاد و غیر مستقیم نیاز دارد. گلهای این گیاه به رنگ زرد است. رنگ گلهای این گیاه زرد است.
کاکتوس شکرگزاری هر 3 تا 4 هفته یک بار نیاز به آبیاری و نور متوسط دارد. گلهایی به رنگ صورتی دارد.
کاکتوس ساگوارو یا کارنژیا که نیاز به ماهی یک بار آبیاری داشته و به نور زیاد و غیر مستقیم احتیاج دارد. گلهای این گیاه سفید است.
گوش خرگوشی یا اپونتیا نیاز به هر 3 تا 4 هفته یک بار آبیاری و نور زیاد و غیر مستقیم دارد. گلهای این گیاه به رنگ زرد، آبی و قرمز است.
ویژگیهای کاکتوسهای گوشتی:
کاکتوسها دارای ویژگیهای زیرند:
1.آرئول یا بالشتک خار دارند.
2.چند ساله هستند.
3.میوه آنها سته تک خانه است.
4.همه کاکتوسها دو لپه هستند.
5.گلبرگهای گل در بالای تخمدان ظاهر می‌شوند.
دسته بندی تیره کاکتوسیان:
1.پرسکیه (Pereskia): این گیاه درخت مانند برگهایی پهن داشته و گلها دمگلهایی کوتاه دارند. گلها دسته‌ای بوده و از لحاظ ظاهر شبیه گل نسترن وحشی هستند. این گونه از قدیمی‌ترین کاکتوسها بوده و به درختان جنگلی شباهت دارند. گیاهانی بوته مانند داشته و برگهایی پهن و شبیه به درخت مرکبات دارند. گلها دمگلی کوتاه داشته و به صورت دسته‌ای و شبیه گل نسترن هستند. بوته‌هایی تیغ دار داشته، اما تیغهایشان شبیه کاکتوسهای دیگر نیست.
2.اوپانسیه سا همان اوپنسیه (Opuntia): این کاکتوس فاقد برگ، دمگل بوده و گلهایی شبیه چرخ دنده دارد. تیغ‌هایش به راحتی کنده می‌شوند. این گیاه ساقه‌هایی آبدار و گوشتی داشته، ساقه‌ها بند بند و در قسمت گره شکننده هستند. تیغهایی نرم و کوتاه داشته که راحت کنده می‌شوند.
3.سرئه یا سریوس : این کاکتوس ستونی، فاقد برگ و دمگل و برخی از آنها حتی فاقد تیغ هستند.کاکتوسهای کشیده و مخروطی در زیر خانواده سریوس قرار دارند
کاکتوس با ساکولنت چه فرقی دارد؟
در واقع کاکتوسها زیر مجموعه‌ای از گروه بزرگ ساکولنتها می‌باشند. اما طرز نگهداری برخی کاکتوسها و ساکولنتها کاملاً متفاوت است. تفاوت این دو گیاه به قرار زیر است:
1.تفاوت در آرئول میان کاکتوس و ساکولنت:
آرئول یا بالشتک خار قسمت برآمده بالای کاکتوس است. از این برآمدگی، تیغ، گل یا ساقه‌های فرعی گیاه شروع به رشد‌می‌کنند. پس یکی از تفاوتهای اصلی و ظاهری این دو گیاه این است که کاکتوس آرئول دارد، اما ساکولنت خیر.
2.تفاوت در تیغ کاکتوس و ساکولنت:
قسمت آرئول در کاکتوس تیغهای فراوانی دارد که در سر گیاه بیشترند، اما بیشتر ساکولنتها تیغ ندارند یا اگر داشته باشند تیغها منظم روی گیاه درمی‌آیند.
3.تفاوت در برگ:
کاکتوسها جز در موارد نادری برگ ندارند. پس اگر گیاهی برگ داشت می‌توانید پی ببرید یک ساکولنت است.
4.تفاوت در گل کاکتوس و ساکولنت:
هر دو گیاه گل می‌دهند. اما گلهای کاکتوس بزرگتر و خاص تر و پیچیده‌تر است. در نتیجه تشخیص یک کاکتوس و یک ساکولنت از روی گلها آسان است.
نگهداری انواع کاکتوس در منزل :
اگر تصور میکنید طرز نگهداری تمام گونه‌های کاکتوس شبیه به هم است، سخت در اشتباهید. کاکتوسها با وجود هم خانواده بودن طرز نگهداری متفاوتی دارند. برخی فکر می‌کنند کاکتوس گیاهی است که به آب و نور کمی احتیاج دارد، اما در واقع برخی گونه‌ها این طور نیستند و به آب و نور بیشتری از گونه‌های دیگر نیازمندند.
پس در ادامه ابتدا به شرایط مشابه و مشترک نگهداری کاکتوسها پرداخته و سپس نگهداری گونه‌های خاص را بیان می‌کنیم.
خاک پرورش کاکتوس باید چطور باشد؟
خاک کاکتوس بستگی به نوع آب‌و‌هوای محل پرورش دارد. در واقع اگر آب‌و‌هوای جایی که نکهداری می‌شود گرم است، باید خاک گیاه بافتی سبک و قابل نفوذ داشته‌باشد. اما در هوای سردتر باید از خاکی سنگین‌تر استفاده کرد. خاک کاکتوس باید PH هفت یا کمتر از آن داشته باشد.
ترکیب خاک کاکتوس باید شامل یک قسمت خاک لوم یا لوم شنی، یک قسمت کود گاوی پوسیده، دو قسمت خاک برگ پوسیده با اندازه متوسط، یک قسمت شن و مقدار کمی پودر استخوان باشد که برای رشد اغلب گونه‌ها مناسب است. به این ترکیب، مقداری آفت‌کش جهت دور کردن مورچه‌ها و دیگر حشرات علاقه‌مند به ریشه اضافه می‌شوند.
کاکتوس زیاد نیازی به کود ندارد، زیرا کود زیاد گیاه را آبکی کرده و آنها را می‌پوشاند. کاکتوس بیشتر در فصل تابستان نیاز به کود دارد، که باید کود پتاسیم و فسفر به آنها داده شود. کودهای مخلوط نظیر نیتروفسکا نیز که بصورت محلول رقیق باید به گیاه داده شود مؤثرند. کودهای دامی نیز عالی بوده اما بهتر است بصورت مایع داده شوند. غلظت کود نباید زیاد باشد.
سعی کنید از کودهای مخصوص کاکتوس استفاده کنید.
گلدان مناسب برای کاشت کاکتوس:
بهتر است بجای گلدان لعابی یا پلاستیکی، از گلدان سفالی برای کاکتوستان استفاده‌کنید. گلدانی با اندازه مناسب استفاده‌کنید. گلدان بزرگ رطوبت زیادی در خود نگه داشته که برای کاکتوس ضرر دارد. و گلدانهای کوچک نیز باعث می‌شوند رشد کاکتوس متوقف شود.
آبیاری کاکتوس:
شرایط این گیاه به گونه ای است که نیاز به آب زیاد نداشته و آبیاری زیاد می‌تواند آن را نابود کند. اما کم آبی فقط رشد گیاه را کم می‌کند. اگر گیاههتان در گلدان است نسبت به گیاهی که در باغچه است نیاز به آب بیشتر دارد. همیشه چک کنید ببینید خاک گیاه خشک است یا نه و قبل از خشک شدن به آن آب ندهید.
یک راه خوب برای تشخیص اینکه ببینید گلدان خشک است یا مرطوب این است که با چکشی چوبی به گلدان ضربه بزنید. اگر صدای زیر داد خشک و اگر صدایی بم داد خاکش مرطوب است.
میزان آبیاری در فصل پاییز و زمستان را کمتر کنید. ماهی یک بار در زمستان کافیست و در بهار دوباره ابیاری را آغاز کنید.
زمان و روش گشت و تعویض گلدان:
اگر فردی ماهر هستید می‌توانید در هر فصلی از سال این کار را انجام‌دهید. اما در غیر این صورت بهتر است زمانی که رشد گیاه کم می‌شود این کار را انجام دهید. راقب باشید خارها را از بین نبرید، چون خارها دوباره رشد نمی‌کنند. بذر یا گیاه را در کناره گلدان بکارید و نه در مرکز، بدین ترتیب رشد بهتری خواهد داشت.
بهترین دمای نگهداری کاکتوس:
بهترین دمای نگهداری کاکتوس بین 18 تا 32درجه است. در زمستان شرایط نگهداری و دما کمی متفاوت است. معمولاً در این فصل دمای بین 10 تا 14درجه مناسب است. کاکتوسهای تاردار را حداقل در دمای 16درجه نگه دارید. کاکتوس همچنین باید تهویه خوبی داشته باشد.
رطوبت مورد نیاز و مناسب برای کاکتوس:
گیاه کاکتوس بومی مناطق خشک و گرم است، لذا رطوبت زیادی احتیاج ندارد.
هوای مناسب برای کاکتوس:
کاکتوسها در آب و هوای گرم و کوهستانی بخوبی رشد ور پرورش می‌یابند.
نور مناسب برای کاکتوس:
کاکتوس به نور زیادی احتایج دارد. در این بین برخی به نور بیشتری نیاز دارند. لذا برای پرورش این گیاه باید ببینید آیا محیطتان نور کافی دارد یا خیر. نور کم باعث‌می‌شود طراوت کاکتوس کم شود. نور کافی در شکل ظاهر گیاه، گلها و تعداد آنها، و ساقه‌ها تأثیرگذار است. در صورتی که نور کم باشد، گلدهی گیاه کاهش می‌یابد.
روش تکثیر کاکتوس:
کاکتوس را به سه روش زیر می‌توان تکثیر نمود:
- بذر
- قلمه
- پیوند
در ائامه به توضیح هر روش تکثیر خواهیم پرداخت.
روش تکثیر کاکتوس با استفاده از بذر:
برخی گونه‌های کاکتوس را می‌توان از طریق بذر کاشت. مثلاً ژیمنوکالیسیوم، کاکتوسهای فرو کاکتوس، و میوه اژدها جزو آن دسته کاکتوسهایی هستند که می‌توان از روش بذر آنها راتکثیر نمود. بذر کاکتوس بین یک هفته تا یک ماه جوانه می‌زند.
محیطی که بذر می‌کارید باید گرم باشد و اگر سرد بود از بخاری یا وسایل گرمایشی استفاده‌کرده و محیط را گرم نگه‌دارید. بهترین زمان تکثیر از طریق بذر فروردین ماه تا مهر است.
تکثیر کاکتوس از طریق قلمه زدن:
تکثیر کاکتوس از این روش در کاکتوسها مشابه یکدیگر می‌باشد. بدین ترتیب که قسمتی از گیاه که حداقل یک سال دارد را انتخاب میکنید. با یک چاقوی تیز این قسمت را برش می‌دهید. بهتر است قبل از این کار گیاه را آبیاری کرده باشید، تا آب درون بافت قلمه ذخیره‌شود و مقاومت آن بیشتر گردد.
این قلمه را در هوای خنگ بگذارید تا سطحی که برش خورده به اصطلاح پینه ببندد. اگر این کار را نکنید، قارچهای موجود رد خاک از سطح برش دار وارد قلمه شده و آن را از بین می‌برند. این مرحله بین 3 تا 15 روز طول‌می‌کشد.
بعد از اینکه قلمه پینه بست، آن را در خاک بگذارید. بهتر است خاک را با قارچ کش ضد عفونی کنید. بین 1تا 3 سانتیمتر از قلمه باید داخل خاک قرار گیرد. در این مرحله تا زمانی که گیاه ریشه بزند باید آن را در جایی خنک و به دور از آفتاب نگداری کنید، تا آفتاب آن را خشک نکند. و نکته‌ای که لازم است بدانید این است که قلمه را به هیچ عنوان آبیاری نکنید. زیرا هنوز قلمه ریشه‌ای ندارد تا آب را به خود جذب کند و آبیاری باعث می‌شود آب درون خاک و گلدان مانده و قلمه بگندد.
اوایل به میزان کمی گیاه را آبیاری کنیدف بعد از سه هفته و ریشه دادن گیاه آبیاری را به حد معمول برسانید.
تکثیر کاکتوس از طریق پیوند زدن:
شاید بخواهید بدانید چرا کاکتوس را پیوند می‌زنیم و چه فایده‌ای دارد. کاکتوس بعد از 4 تا 5 سال گل می‌دهد و پیوند زدن باعث می‌شود، دوره گلدهی به مدت 3 تا 4 ماه پایین آید. همچنین با پیوند زدن می‌توان گونه‌هایی جدید و منحصربفرد از کاکتوس پدید آورد.
طرز پیوند زدن انواع کاکتوس:
طرز پیوند زدن کاکتوس را در عکس می‌توانید ببینید:
کاکتوس پایخ به کاکتوسی گفته می‌شود که درون گلدان قرار می‌گیرد. قبل از پیوند کاکتوس پایه را آبیاری نکنید. زمانی که پایه آب نخورده باشد پیوند بهتری صورت می‌گیرد. بعد از زدن پیوند حالا گیاه را آبیاری کنید. اگر بعد از پیوند زدن گیاه را آبیاری نکنید، چون پایه تشنه است، آب موجود در گیاه بالایی را به خود کشیده و آن خشک می‌شود.
بهتر است گلدان را در ظرفی آب بگذارید تا سیراب شود، اما به طریق معمول نیز می‌توان به گیاه آب داد.
در اینجا سعی می‌کنیم انواع کاکتوسهای خانگی را به شما معرفی کنیم.
در این مطلب با انواع کاکتوس و نحوه نگهداری آن آشنا شدیم ولی برای اطلاع از نحوه نگهداری هر گونه حتما به بخش معرفی آن در سایت گل من و تو مراجعه کنید تا اطلاعات کامل و تکمیلی را دریافت کنید.
مطالب مرتبط با کاکتوس
چرا کاکتوس من از بین میره؟ دلیل مرگ کاکتوس ها:
