یکی از پرخاصیت‌ترین میوه‌های موجود در طبیعت انگور است و کشت آن در همه مناطق مختلف دنیا رایج است و انواع زیادی از درختان انگور وجود دارد. در ایران نیز درخت انگور به صورت وسیع کشت می شود. این درخت از دسته گیاهان پیچشی و رونده بوده در جایی که کاشته می شود رشد می کند و به دور اشیا سر راهش می پیچد.کاشت این درخت زیبا و مفید مراحل مختلفی داشته و به سه روش کاشت بذر، پیوند زدن و قلمه زدن انگور تکثیر میگردد.
قلمه زدن انگور از مهمترین شیوه‌های تکثیر درخت انگور بوده، عبارت است از کاشتن بخشی از ساقه و یا شاخه‌های یکساله مو که کاملاً خشبی (چوبی) شده اند.
زمان برداشت این قلمه‌ها بعد از برگ ریزان و قبل از سبزشدن جوانه‌های گیاه مادری در زمستان و از شاخه‌های فصل جاری گرفته می‌شود ولی این کار نباید دیرتر از وسط زمستان انجام گیرد. در حالیکه قلمه زنی زودتر انجام گیرد، بخاطر وجود خواب در جوانه‌ها مخصوصا در مورد گیاهان مناطق سردسیری و معتدله امکان جوانه زنی و ریشه زایی وجود نخواهد داشت. قلمه‌های خشبی بطول 50 سانتیمتر گرفته می‌شوند و پس از ضدعفونی با قارچ کشها در کیسه‌های نایلونی نسبتا ضخیم با چند سوراخ در زیر ماسه شسته نگه داری می‌شوند. مانند قلمه گیری انگور.
نحوه قلمه زدن انگور
مراحل قلمه گیری از درخت انگور به شرح زیر می باشد:
انتخاب قلمه مناسب انگور
قلمه ها را در پاییز یا اواخر زمستان از پایه مادر قطع کنید.
قلمه های انگور باید خصوصیاتی داشته باشند که در زیر به آن اشاره شده است.
شاخه هایی که به منظور قلمه انتخاب شده و مورد استفاده قرار می گیرند باید کاملاً رسیده، سالم، بدون آفت و خشبی باشند.
در طول رشد و میوه دهی تغذیه خوبی کرده باشند. شاخه نباید ضعیف باشد.
فواصل بین گره های قلمه می بایستی متوسط باشد زیرا فاصله های کم بین گره ها نشانه نامساعد رشد شاخه‌ها و یا آلوده بودن پایه های مادری به بیماری و آفات است . همچنین لازم است بدانید، فاصله زیاد بین گره‌ها ، از نشانه های رشد سریع و نداشتن موادغذایی کافی شاخه انگور می باشد.
پوست شاخه انتخابی برای قلمه زدن انگور، می بایستی شفاف بوده و فاقد لکه های تیره یا سیاه رنگی باشد که نشانه بیماریهای قارچی مانند سفیدک است.همچنین قسمت زیر پوست قلمه می بایستی کاملاً سبزرنگ و آبدار و قسمت مغز قمله باید نسبتاً نازک و به رنگ روشن باشد.
توجه داشته باشید مقطع قلمه مورد نظر بهتر است گرد باشد و کاشت قلمه هایی که دارای مقطع پهن و بیضی و یا گوشه دار هستند، باید خودداری شود.
قطر قلمه بهتر است در انتهای بالایی شاخه، بین 8 تا 12 میلیمتر وطول قلمه ، معمولاً باید بین 25 تا 45 سانتی متر در نظر گرفته شود.
روش قلمه زدن انگور
پس از آن که شاخه‌های مورد نظر برای تهیه قلمه، انتخاب و از درخت انگور جدا شدند می بایستی آنها را بر طبق مشخصاتی که در بالا گفته شد به قطعاتی کوچکتر برای کاشت تقسیم کرد.
قطع و برش قلمه انگور در بالا و پایین شاخه متفاوت بوده، بطور کلی، مقطع بالایی قلمه‌ها را که از 3 تا 4 گره تشکیل شده است باید، از 1 سانتی متری بالای آخرین گره بالایی شاخه و به شکل اریب قطع کرد، اما مقطع قسمت پایین، یعنی انتهای زیرین قلمه باید بطور افقی قطع شود.
پس از تهیة قلمه ها،چنانچه تعداد قلمه ها زیاد است، هر 100 تا 200 عدد قلمه انگور را در یک جهت قرار داده و دسته کنید.
محل نگهداری دسته‌های قلمه بایستی دارای دمای 2 تا 5 درجه سانتیگراد باشد،
قلمه‌ها را زیر مقداری ماسه و یا خاک اره مرطوب قرار داده و برای اواخر زمستان و اوایل بهار که هنگام کاشت آنها در خزانه و یا محل اصلی می باشد، نگهداری نمایید.
مرحله سرمادهی قلمه انگور
یکی دیگر از مراحل قلمه زدن انگور، سرمادهی است. سرمادهی عبارت است از کاشتن قلمه در ماسه مرطوب و در شرایطی مناسب برای ریشه دار شدن ، برای این کار ، درون جعبه هایی چوبی ، لایه ای به ضخامت 15 سانتیمتر ماسه شسته شده بریزید و روی آن را با یک ردیف قلمه بپوشانید .
این کار را تا پرشدن پرشدن جعبه ها چندین بار تکرار کنید، سپس آنها را تا مدتی در محلی نسبتاً سرد قرار دهید. سرما، باعث کاهش تدریجی از میزان هورمون اسید آبسایزیک (که باعث خواب رفتگی گیاه می شود) شده و بر میزان هورمون جبیرالین (که باعث بیداری گیاه می شود) میگردد.
کاشت قلمه انگور
قلمه های تهیه شده در پاییز را، اواخر فصل زمستان و یا اوایل بهار بسته به نوع رقم انگور در خزانه یا محل اصلی می‌کارند. همچنین برای کاشت در خت انگور در باغچه منزل یا گلدان نیز میتوانید قلمه هایی به همین روش گفته شده تهیه کنید.
