نگاهی به خواص ریحان

ریحان گیاهی است که به نام های نازبو، شاهسپرم و شاهسپرغم هم شناخته می شود. نام علمی این گیاه Ocimum basilicum می باشد. ریحان گیاهی یک‌ ساله از خانواده‌ی نعناعیان است. این گیاه در دو نوع ریحان سبز و ریحان بنفش یافت می شود. از ریحان بیشتر برای چاشنی و معطر کردن غذاها استفاده می‌شود. این گیاه دارای اسانس‌های روغنی فرار مملو از آنتی اکسیدان است که آب‌گریزند. یعنی در آب حل نمی‌شوند و آن‌قدر کوچک و سبک هستند که از هوا و منافذ پوست‌مان عبور می‌کنند. عطر و طعم متفاوت ریحان به‌دلیل وجود این اسانس‌های فرار است که البته خواص شفابخشی را نیز در خود دارند. ریحان فاقد چربی، پروتئین، قند یا فیبر است اما سرشار از آنتی اکسیدان، منیزیم و انواع ویتامین‌هاست. در واقع این گیاه خواص و فواید زیادی برای بدن دارد که در این مطلب با گوشه ای از خواص ریحان آشنا می شویم.

 

خواص ریحان:

لاغری و کاهش وزن

استفاده ی منظم از ریحان سبز و بنفش باعث لاغری و کاهش وزن می شود. زیرا  فیبر موجود در ریحان سبب پاک سازی روده ها شده و به بهبود متابولیسم چربی در بدن کمک می کند، در نتیجه روی کاهش وزن اثر می گذارد.

 

فشار خون

سبزی ریحان دارای مقادیر بالایی آنتی اکسیدان بوده که می تواند سبب بهبود عملکرد رگ های خونی شده و فشار خون بالا را کاهش دهد.

از طرفی بر طبق یکی از مطالعات صورت گرفته، چون ریحان سرشار از پتاسیم است، ممکن است برای تعادل و تنظیم فشار خون بالا مفید باشد. همچنین روغن‌ چرب حاصل از دانه‌های ریحان اثرات کاهندگی فشار خون دارد. ریحان اوژنول را بیرون می‌کشد/می‌شکند و روغن ریحان به شیوه‌ای متمرکز مانع از ترشح ACE (آنزیمی که باعث بالا رفتن فشار خون است) می‌شود و از این رو ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.

دیابت و قند خون

تحقیقات در هند نشان داده که ریحان یکی از بهترین گیاهان دارویی برای کاهش گلوکز موجود در خون بوده که می تواند به کاهش قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت کمک کند.

در واقع عصاره‌ی ریحان، سطح گلوکز جریان خون و التهاب را کاهش می‌دهد که ریحان را به عامل محافظی در برابر ایجاد دیابت و سایر انواع سندروم متابولیک تبدیل می-کند. علاوه بر این ریحان به کاهش سطح تری گلیسیرید و کلسترول بالای خون که در افراد مبتلا به دیابت دیده می شود، کمک می کند.

ضد سرطان

مطالعات بالینی نشان داده که مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در ریحان از جمله فنول ها و آنتوسیانین ها به طور طبیعی با افزایش تعداد گلبول های سفید خون از ابتلا به انواع سرطان های پوست، کبد، دهان و ریه و گسترش تومور های سرطانی پیشگیری می کند. ریحان قادر است فعالیت آنتی‌اکسیدان را افزایش دهد، تظاهرات ژنی را به شکلی مثبت تغییر دهد، باعث آپوپتوز سلول‌های سرطانی ( مرگ سلول‌های خطرناک) شود و از گسترش تومورهای سرطانی جلوگیری کند.

عصاره‌ی ریحان در مطالعات انجام شده بر روی حیوانات، محافظت علیه سرطان و مرگ‌ومیر را نشان داده است در حالی‌که به صورت گزینشی از بافت و سلول‌های عادی در برابر اثرات منفی درمان‌های سرطان مانند رادیوگرافی یا شیمی-درمانی محافظت می‌کند. یعنی استفاده از عصاره‌ی ریحان می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل سرطان مفید باشد، حتی وقتی که شخصی از قبل تحت اقسام درمان‌های سنتی قرار گرفته باشد.

 

روماتیسم و آرتروز

ریحان دارای مقادیر بالای اگنول، سیترونلول و لینالول است که موجب کاهش التهاب در بدن شده و برای پیشگیری و درمان روماتیسم و آرتروز مفید می باشد.

همچنین گفته شده که بتاکاریوفیلن های موجود در ریحان برای کاهش درد آرتروز مفید هستند.

چشم

مقادیر بالای بتا کاروتن موجود در برگ ریحان سبب تقویت بینایی شده و به درمان بیماری های چشمی از جمله خشکی چشم کمک می کند.

همچنین مقدار بالای ویتامین A موجود در ریحان اثر خوبی بر قدرت بینایی انسان‌ها دارد. ویتامین A برای حفظ عملکرد معمول عضلات و عدسی‌های چشم مورد نیاز است.

 

تیروئید

ریحان حاوی منگنز است که منگنز موجود در ریحان سبب بهبود عملکرد غده و تنظیم هورمون های تیروئید شده و از ابتلا به بیماری های کم کاری و پر کاری تیروئید پیشگیری می کند.

 

عوارض جانبی ریحان سبز و بنفش:

جنین، زنان باردار و زنان شیرده

اگر فردی باردار است یا می‌خواهد باردار شود یا مادری شیرده است، بهتر است از مصرف ریحان پرهیز کند، زیرا به‌طور سنتی، معلوم شده که ریحان ویژگی‌های ضدباروری دارد. ریحان به دلیل روغن های فرار موجود در آن سبب تحریک رحم در دوران بارداری شده و برای جنین و زنان باردار و همچنین زنان در دوران شیردهی مضر می باشد.

حساسیت

ریحان تازه هیچ گونه عوارض جانبی ندارد اما اسانس ریحان بیشتر برای استفاده موضعی بوده و می تواند در برخی افراد باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و حساسیت شود.

تداخل دارویی

ریحان ممکن است با دارو هایی که برای فشار خون بالا و دیابت استفاده می شوند، تداخل دارویی ایجاد کند.

لخته شدن خون

اگر اختلال خونریزی دارید، ریحان ممکن است لخته شدن خون را کاهش دهد.