هیومیک اسید چیست و چه کاربردی دارد؟ همه ما در قرن بيست و يكم با فناوری های باورنكردنی و منحصر به فرد زندگی می كنيم. فناوری هايی كه زندگی ما را تحت تاثير قرار داده و كاربردهای سودمند و مفيد مواد ناشناخته را نيز به ما نمايان كرده است .اسیدهای هیومیک يكی از موادی كه پيشرفت علم و فناوری پای آن را به دنيای كشاورزی باز كرده است و اين صنعت حياتی را متحول كرده است.
دانشمندان سالهاست كه طی قرون اخیر در تلاش جهت یافتن فرمول های جایگزین و افزودن عنصر نیتروژن به کودها بودند از اين طريق بود كه هیومیک اسید از پس ماند بقايای جانوران و گياهان ديگر كشف كنند. هیومیک اسید (Humic acid) به سبب افزايش پتاسیم، فسفر و سایر املاح معدنی به خاك گياهان، به نوعی مکمل مفید و محبوب برای برخی گیاهان آپارتمانی و همينطور محصولات كشاورزی و بهبود عملكرد آنها تبديل شده است. كاربردهای ديگر اسید هیومیک در گذشته ، تحریک سیستم ایمنی و درمان آنفولانزای مرغی ، آنفولانزای خوکی و سایر عفونت های ویروسی بوده است .
در اين مقاله شما را با پديده شگفت انگيز اسيد هیومیک ماده ای با ارزش از دوران ماقبل تاریخ و يكی از تكنيك های کشاورزی به عنوان تقویت کننده خاک، مكمل كودهای طبيعی برای گياهان آپارتمانی، افزايش كارايی خاک و بازدهی کشت و زرع در محصولات كشاورزی آشنا می كنيم. همچنين به تفکیک، به سوال‌هایی كه ذهن تان را درگير كرده از قبيل هیومیک اسید چیست؟ مصرف هیومیک اسید برای گیاهان آپارتمانی، زمان مصرف هیومیک اسید، اسید هیومیک برای کاکتوس و هیومیک اسید چه کاربردی دارد و… پاسخ می دهيم.
هیومیک اسید چیست؟
اسید هیومیک مولکول های پیچیده ای از بقایای تجزیه‌شده مواد ارگانیک (آلی) هستند که به طور طبیعی در خاک، ذغال سنگ نارس، اقیانوس ها، آب های شیرین و رسوبات پيش از تاريخ وجود دارند. یکی از منابع اسیدهای هیومیک لایه های رسوبی هستند که به آنها لئوناردیت گفته می شود. این لایه‌ها در ابتدا در اعماق پوسته زمین قرار داشتند، اما طی سال‌ها به اسیدهای هیومیک با غلظت بالا تبديل شدند. به طور كلی هیومیک اسید ترکیبی از اسیدهايی كه به طور طبیعی در چرخه حیات در خاک، اقیانوس و رودها وجود دارند.
گیاهان و حیوانات، قارچ ها و حشرات از بقايای آنها در خاک تغذيه می كنند. اين بقايا بعد از خورده شدن در اثر تابش خورشيد و رطوبت طی مدت زمان طولانی تغییر شکل داده و به ماده ای مقاوم به نام «هیوموس يا گياخاك»، تبديل می شود. هیوموس اجزای با ارزشی چون هیومیک اسید، اسید فولویک و هیومین است كه برای خاك حكم طلا دارد و به بهبود سلامت خاک کمک می کند.
دليل استفاده هیومیک اسید در كشاورزی
هیومیک اسید (FA) به دليل دارا بودن ترکیبات آلی مواد طبیعی و زیستی برای باغبانی بسیار محبوب است. از مزايای هیومیک اسید افزایش جذب مواد مغذی گیاه، رشد ریشه و بهبود ساختار خاک همچنين به عنوان نرم کننده خاک استفاده می شود.
دلیل اصلی استفاده باغبانان از هیومیک اسید کمک افزایش میکروارگانیسم ، جذب مواد مغذی و تغییر PH خاک است که باعث می شود گیاه مواد مغذی بیشتری جذب کند. همچنین به کاهش میزان نمک موجود در خاک و اثرات نامطلوب آن بر روی کودها و علف کش ها کمک می کند.
هر گياهی برای رشد نياز به کربن و اکسیژن (به ترتیب حدود 50٪ و 40٪)، هیدروژن (حدود 5%)، نیتروژن (حدود 3%) و فسفر و گوگرد (هر دو کمتر از 1%) نياز دارد كه همه اينها در هیومیک اسید وجود دارد.
مصرف هیومیک اسید برای گیاهان آپارتمانی
هیومیک اسید با جذب مواد مغذی، افزایش جوانه زنی بذر، افزایش فعالیت میکروبی مفید در خاک ، هوادهی خاک، کاهش PH خاک و حفظ مدت زمان طولانی رطوبت و مواد مغذی در ريشه گياه به سلامت و رشد گیاهان آپارتمانی کمک می‌کند. مزايای هیومیک اسید برای گیاهان آپارتمانی و رشد آنها :
حتما مطلب سفید شدن سطح خاک را مطالعه کنید.
فواید بیولوژیکی هیومیک اسید برای گیاهان آپارتمانی
استفاده از هیومیک اسید در گیاهان باعث رشد و تکثیر سلول ها، افزایش آنزیم ها و ازبین بردن آفت و بیماری های گیاهان می شود همچنین با ضخيم كردن ديواره سلولی گياهان منجر به میوه دهی بزرگتر و ریشه های سالم در انها می شود.
فواید شیمیایی هیومیک اسید برای گیاهان آپارتمانی
از نظر شیمیایی، هیومیک اسید خواص خاک را تغییر و خاصيت قلیایی و اسیدی را خنثی كرده و سطح pH آن را متعادل می كند. علاوه براين، به گیاهان کمک می کند تا آب بیشتری را برای مدت زمان طولانی حفظ کنند. یکی دیگر از مزایای شیمیایی مهم اسيد هيوميك اينكه سموم و ترکیبات مضر موجود در خاک را کاهش داده و به گیاه کمک می کند نیتروژن بیشتری جذب كه برای سلامت كياه ضروری است.
فواید فیزیکی هیومیک اسید برای گل و گیاه
يكی ديگر از مزايای فیزیکی استفاده از هیومیک اسید وجود ساختار بهتر خاک، حفظ آب بیشتر و ریشه سالم تر گياهان است.حتی رنگ فیزیکی خاک نیز در استفاده از هیومیک اسید تغییر می کند،اما مهمترين فايده فيزيكی اسيدهيوميك دسترسی آسان تر ریشه های گياهان به آب و هوا برای رشد بهتر است.
فواید هیومیک اسید در گیاهان آپارتمانی
- بهبود ساختار خاک
- افزايش فعالیت میکروبی مفید گياهان
- رشد بهتر
- افزايش جذب مواد مغذی
- تحريك رشد ریشه گياهان و سلامت آنها
- تقويت مقاومت گیاه به بیماری
- مصرف كمتر آب گياه
گیاهانی که در خاک هایی با غلظت هیومیک اسید رشد می کنند رشد قوی تری دارند، به همين دليل برای همه گیاهان از محصولات صنعتی گرفته تا گیاهان آپارتمانی مفید است. خاک حاوی هیومیک اسید با ايجاد کاهش pH، کاهش چگالی ، بهبود ظرفیت تبادل کاتیونی، افزایش حفظ رطوبت خاک و کاهش آفات (مانند عوامل بیماری زا و حشرات) برای تقویت، رشد سالم و گلدهی گیاهان آپارتمانی است و باعث شادابی گیاه مفيد است.
اسيد هيوميك از آن جهت برای تمامی گیاهان آپارتمانی، کاکتوس ها و ساکولنت ها مفيد است كه منجر به افزایش و نگهداری آب در خاک، افزایش رشد و متابولیسم ریشه گیاه و همچنین افزایش جوانه زنی بذر در آنها می شود.
مرتبط : نحوه اسیدی کردن خاک گلدان
هیومیک اسید چه کاربردی دارد؟
برخی از كاربردهای رایج اسيد هيوميك که باعث شده طرفداران زیادی به خودش جذب کنه :
به راحتی و بدون درسر میشه ازش استفاده کرد
هیومیک اسید را می توان به عنوان اصلاح و تقويت کننده خاک هنگام کاشت یا پیوند گياهان استفاده کرد. حتی شما میتوانید آن را با کودهای مختلف ترکیب کنید و به راحتی به گیاهان بدید و اینکه در زمان آبیاری با آب ترکیب میکنید و به گیاهان خود میدید.
مقرون به صرفه
یکی از ویژگی های عالی هیومیک اسید این هست که بسیار مقرونه به صرفه است چرا؟ چون شما میتویند مقدار بسيار كم هيوميك اسيد برای فضای باغ خود استفاده کنید، اصولا یک قاشق چای خوری در یک و نیم لیتر آب حل میشود.
كاهش هزینه ها
هیومیک اسید هزینه کمتری نسبت به کمپوست كود دارد همچنین كمبود مواد معدنی کمپوست ها را جبران می كند. در كل،هیومیک اسید هزینه کمتری نسبت به خرید کمپوست آماده دارد. از نظر اقتصادی، هیومیک اسید فوق العاده مفید است. زیرا به افزایش عملکرد گیاه تا 70٪ کمک می کند و كاهش 3 درصدی خريد كودهای گران قيمت منجر می شود.
عدم وجود کربن
اغلب کمپوست ها منبع آلودگی کربنی هستند كه هنگام تجزیه،گاز CO2 در هوا آزاد می کنند. به همين دلیل هیومیک اسید بسيار بهتر از کمپوست است.در طول تاریخ، کشاورزان از هیومیک اسید برای تولید گیاهان سالم تر و بهتر استفاده می کردند و امروزه بيش از بيش ضروری شده است.
هیومیک اسید و جلوگيری از آلودگی خاك
هیومیک اسید مواد مغذی مانند آلومینیوم، مس، آهن، منگنز و روی را در خاک نگه می‌دارد و باعث جلوگیری از آلودگی خاک می شود.
افزايش طول عمر گياه از ویژگی های هیومیک اسید
یکی از مهم ترین فواید فیزیکی هیومیک اسید جذب نشدن آن توسط گیاهان است بنابراین، مدت طولانی تری در گیاه باقی می ماند و ساختار خاک را در طولانی مدت افزايش می دهد.
مزایای زیست محیطی
استفاده از هیومیک اسید برای محیط زيست مفید است زیرا از فرسایش خاک جلوگیری، میزان نیترات را کاهش و کارایی مواد مغذی در خاک كمك می كند. محتوای نمک زیاد و آمونیاک کودها نیز با استفاده از هیومیک اسید کاهش می یابد.سایر مزایای زیست محیطی نيز منجر به کاهش پوسیدگی ریشه و آلودگی کمتر گياه توسط آفت کش ها و سایر آلاینده ها می شود.
هیومیک اسید و تحريك ریشه زایی
هیومیک اسید محرک شناخته شده ریشه‌زایی است. به همین دلیل در نهالستان‌ها مقدار اندکی (کمتر از 20 گرم) از آن را در چاله کاشت نهال می‌ریزند و با خاک مخلوط میکنند.
برخی ديگر از کاربردهای هیومیک اسید:
- افزایش جذب مواد مغذی
- ظرفیت نگهداری آب را در خاک
- بهبود ساختار کلی خاک
- افزایش فعالیت میکروبی
- تنظیم مقدار pH خاک
- ازبین بردن سموم خاک
- بهبود سلامت گیاه
- رشد ریشه و جوانه زنی
- بهبود ساختار خاک
- ریشه‌زایی بهتر گياه
- نگهداری بیشتر آب در خاک
- به رشد سریع باکتری‌های مفید در خاک
- افزايش مقاومت به شوری گياه
- افزايش مقاومت به کم‌آبی گياه
- افزايش مقاومت گياه به سرما
- كاهش سمیّت کودها و عناصر اضافی موجود در خاک
- دوام اثر زیاد آن تا چند سال
- افزايش مقاومت گیاه در مقابل انواع بیماری‌ها و كاهش نیاز به مصرف سموم
- افزايش سرعت جوانه‌زنی بذر
- اصلاح خاک‌های قلیایی
- سازگار با طبیعت و محیط زیست
- كمك به حفظ توازن خاک
چه زمانی از هیومیک اسید در باغبانی بايد استفاده کرد؟
در این بخش مخواهیم در خصوص زمان مصرف هیومیک اسید در کشاورزی و گیاهان آپارتمانی صحت کنیم، بهترين زمان استفاده از هیومیک اسید در باغبانی، گیاهان گلدانی یا اصلاح خاک هنگام پیوند نهال است. بهار و پاییز بهترین زمان سال برای اضافه كردن هیومیک اسید به خاک و گلدان است.همچنين بهترین زمان در روز برای استفاده از هیومیک اسید، صبح زود یا عصر است که کمترین میزان تابش آفتاب مستقیم به گياه است.
هیومیک اسید یکی از بهترین و ارزان ترین تقویت کننده های خاك در بازار است، که به بهبود کیفیت خاک و سلامت گياهان کمک می کند. بهتر است از هیومیک اسید در فصل بهار، ابتدای فصل رشد گياهان استفاده کنید. اگر در محیطی زندگی می کنید که آب و هوای سردی دارد زمان اضافه كردن آن به گياه را به فصل پاييز موكول كنيد.
زمان ایده آل برای استفاده از هیومیک اسید درست پس از پخش کود و از بین بردن علف های هرز از چمن می باشد بهتر این کار را در اوایل صبح قبل از ساعت 9 صبح یا در شب انجام دهید . به طور كلی،برای بهترین نتیجه، یک یا دو بار در سال هیومیک اسید را به گياه اسپری کنید. هنگام استفاده هیومیک اسید، دستورالعمل های روی برچسب را بخوانيد و طبق آن عمل كنيد. دو قاشق غذاخوری هیومیک اسید را با یک ليتر آب ترکیب کنید. سپس روی چمن يا گياه اسپری کنید محلول را دو تا شش سانت بالاتر از سطح خاك اسپری کنید.
نکات کلیدی استفاده از هیومیک اسید برای کاکتوس ها
کاکتوس ها گیاهان بیابانی هستند که در شرایط خشک و نیمه خشک زنده می مانند. اين ويژگی باعث شده كاكتوس ها از مواد مغذی کمیتر بهره ببرند و اين تصور غلط رواج پيدا كند كه کاکتوس ها هنگام رشد در خانه نیازی به کود ندارند. اما همان طور که کاکتوس در مناطقی با مواد مغذی و آب محدود رشد می‌کند، به کود کمی نيز برای شد و پايداری نیاز دارد . همانطور كه می دانيد،کاکتوس برای نیازهای غذایی خود به ترکیبات آلی نیاز دارد هیومیک اسید با تجزيه مواد معدنی به ترکیبات آلی ساده ،مواد مغذی مورد نياز كاكتوس را در اختيارش قرار مي دهد.علاوه بر این، هیومیک اسید از جذب سموم توسط كاكتوس جلوگيری مي كند و اين مورد با توجه به اینکه کاکتوس ها عمر طولانی تری دارند مفید است.
کاکتوس به كودی حاوی میکروب های مفید خاک مانند میکوریزا و پروبیوتیک ها و کودی با نیتروژن بيشتر، نیاز دارد. نیتروژن باعث رنگ های روشن تر در کاکتوس و افزایش طول عمر گیاه می شود.از سوی دیگر، پتاسیم برای گلدهی ، شکوفایی بهتر و در نهایت تولید میوه و فسفر نيز برای افزايش طول عمر كاكتوس نياز است كه همه اين مواد مغذی در اسيد هيوميك وجود دارد در نتيجه برای كاكتوس امری ضروری است.
قانون کلی كوددهی همه گیاهان در ابتدای فصل رشدشان است. در مورد کاکتوس ها هم همینطور می باشد،از آنجا كه اکثر كاكتوس ها تابستانه هستند، می توان اسيد هيوميك را در اواخر بهار یا اوایل تابستان به آنها اضافه كرد. برای کاکتوس هایی که در زمستان رشد می کنند، زمان ایده آل کوددهی پاییز است.تعداد دفعاتی که اغلب کاکتوس ها به کود نیاز دارند، یک بار در سال می باشد. توجه كنيد كوددهی بيش از حد باعث مرگ گياه می شود.
حتما مطلب خاک مناسب کاکتوس را مطالعه کنید.
هیومیک اسید مایع یا پودری استفاده کنیم؟
در بازار انواع اسید هیومیک وجود دارد که نام های آنها : اسید هیومیک گرانوله ، اسید هیومیک پودری، اسید هیومیک مایع که هر کدام دارای ویژگی و کاربرد خاصی هستند که در ادامه توضیح میدم.
هیومیک اسید گرانوله
این مدل از هیومیک اسید یک نوع فراوری و غنی شده است که باید به راحتی در آب حل شود ولی در کشور ما ایران آن را به عنوان نوعی سنگ معدنی که دارای هوموس غیر قابل جذب هست میشناسند که باید کوبیده شود. این نوع از هیومیک اسید برای کشاورزی خوب نیست چون هیومیک اون یونیزه نیست (یعنی درآب حل نمی شود) پس برای گیاهان آپارتمانی هم مناسب نیست.
هیومیک اسید پودری
این مدل از اسید هیومیک به شکل رایج در بازار وجود داشته و برای کشاورزی و گیاهان آپارتمانی مناسب است که حاوی ترکیبات هیومیکی مانند لئوناردیت ، زغال ، خاک پیت می باشد. اسید هیومیک پودری فراوری شده می باشد و برای جذب گیاهان آپارتمانی بسیار راحت است. هیومیک اسید پودری را باید در آب حل کنید و به شکل آبیاری به گیاهان آپارتمانی خود بدهید، اگر بعد از حل کردن در آب ماده شما ته نشین شده یعنی میزان نا خالصی در آن وجود دارد که در بازار ایران از 30 تا 90 درصد وجود دارد.
هیومیک اسید مایع
این مدل را با استفاده از هیومیک اسید پودری تهیه میکنند، ولی با این تفاوت که در برخی موارد با مواد معدنی مانند اوره، ازت، کودهای NPK و… غنی میکنند. توجه داشته باشید که میزان خلوص هیومیک اسید مایع بسیار پایینتر از نوع پودری است.
میشه نتیجه گرفت که هیومیک اسید پودری با خلوص بالا بسایر به صرف است.با توجه به اطلاعاتی که در اختیار شما قرار گرفت اگر مایل بودید برای رشد بهتر گیاه و تقویت خاک این کود را تهیه کنید ،میتوانید با خرید هیومیک اسید از سایت گل منوتو این محصول را داشته باشید .
اگر سوال یا تجربه ای در خصوص استفاده از هیومیک اسید دارید در بخش دیدگاه مطرح کنید.
