اگر به دنبال یک گلدان آویز فوق جذاب هستید پیشنهاد من به شما گل غوره ای هست، ساکولنت غوره ای که با نام های ساکولنت دانه تسبیحی (Senecio rowleyanus)، رشته مروارید و سنسیو غوره ای هم شناخته میشود گیاهی همیشه سبز و زیر مجموعه‌ی گیاهان گوشتی و آبدار است. دلیل نامگذاری این گیاه به رشته مروارید و دانه تسبیح ظاهر متفاوت برگ های آن می‌باشد، برگ های این گیاه بسیار شبیه دانه های نخود فرنگی است که توسط ساقه ای نازک و سبز رنگ به هم متصل شده اند.
در این مطلب چه میخوانیم؟
- مشخصات گیاه دانه غوره ای
- شرایط و مراقب های لازم در نگهداری این گیاه
- شرح امراض و مشکلات ساکولنت غوره ای
- نحوه‌ی تکثیر و تعویض گلدان
راستی ما در خصوص ساکولنت ها یک مطلب کامل داریم که خوندن اون میتونه دید خیلی خوبی از ساکولنت ها به شما بده حتما مطالعه کنید.
دانه غوره‌ای گیاهی رونده است که در شرایط محیطی مناسب ارتفاع آن به چندین متر هم می‌رسد، از این رو برای زیباسازی اماکن مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سنسیو غوره ای در گلدان های رخ مانند شبیه به گیسوانی زیبا متجلی شده و منظره‌ی فوق العاده‌‌ای را به وجود می‌آورد. از این رو در سال های اخیر کاشت این ساکولنت در چنین گلدان هایی مورد استقبال قرار گرفته است. در ادامه ضمن معرفی کامل این ساکولنت به توضیح کامل شرایط نگهداری و نحوه ی تکثیر آن می‌پردازیم.
با دانه غوره‌ای بیشتر آشنا بشیم
نام علمی دانه تسبیحی سنسیو رولیانوس ( Senecio rowleyanus ) و از خانواده Asteraceae به حساب میاد این گیاه بومی جنوب آفریقا می باشد. این گیاه جز گیاهان همیشه سبز است. رشد سریعی داشته و گلهایی سفید رنگ با رایحه ای تند و دارچینی دارد. برای نگهداری در نواحی گرم و خشک ایده آل است و مقاومت بالایی در برابر گرما و خشکی دارد. جز گیاهان آبدار و گوشتی بوده لذا رطوبت و آبیاری بالا باعث نابودی اش میشود و طریق تکثیر آن نیز بسیار آسان است.
مراقب باشید! دانه غوره ای سمی است
قبل از اینکه با چگونگی شرایط نگهداری و سایر مراقبت ها ساکولنت غوره‌ای آشنا شوید باید بدانید که تمام قسمت های این گیاه سمی است، درست هست که این گیاه خود جزو گیاهان سم زدایی منزل به حساب میاد خودش سمی هست، بنابراین در صورت داشتن اطفال و حیوانات خانگی در منزل باید بیشتر مراقب بوده و گیاه را دور از دسترس آنها قرار دهید.
- تماس شیره سفید رنگ آن با پوست خارش نسبتا شدیدی را به دنبال دارد.
- بلع آن توسط انسان موجب بروز اسهال و استفراغ میشود.
- خورده شدن آن در حیوانات نیز با علائمی مانند بی حالی، گرسنگی و اسهال خود را نشان می‌دهد.
شرایط درست نگهداری ساکولنت دانه غوره ای
اگر بخواهیم به صورت خلاصه بگیم این گیاه نیاز به نور زیاد ولی فیلتر شده، خاکی با زهکشی بالا و تا حدودی قلیایی، آبیاری کم و دمای معمول اتاق نیاز داره که در ادامه تمامی شرایط مناسب نگهداری دانه تسبیحی رو به شکل کامل مورد بررسی قرار میدم.
خاک مناسب برای ساکولنت غوره ای چیست؟
نکته‌ی مهمی که در انتخاب خاک برای ساکولنت غوره‌ای باید لحاظ کنید زهکشی بالای خاک است. خارج نشدن آب اضافی که بر اثر زهکشی نامناسب بوجود می‌آید از عوامل اصلی نابودی این سنسیو است. لذا خاک ما‌سه‌ای آب کشیده شده یا خاک باغچه با درصد بالای شن گزینه‌ی مناسبی برای این نوع ساکولنت می‌باشد.
اگر تجربه ای در ساخت خاک برای گیاهان رو ندارید از خاک های آماده مخصوص کاکتوس استفاده کنید و یا اگر دوست دارید که خاک رو توی خونه درست کنید بهترین ترکیب خاک برگ + پرلیت و مقدار کمی ماسه هست. حتما در انتخاب گلدان به این نکته توجه داشته باشید که کف گلدان سراخ باشه تا آب اضافی از اون خارج بشه برای بالاتر رفتن زهکشی کف گلدان رو با سنگ ریزه پر کنید بعدش با خاک پر کنید.
همچنین خاک گیاه دانه غوره‌ای باید درصد اسیدیتیه پایینی داشته و تا حدودی قلیایی بوده و غنی از املاح و عناصر مختلف باشد.
نور مورد نیاز ساکولنت غوره ای چقدر باشه؟
دانه غوره ای به نور نسبتا زیادی نیازمند است، اما دقت کنید که این نور باید غیر مستقیم باشد، تابش مستقیم آفتاب بر این گیاه باعث ایجاد حالت چروکیدگی در برگها و سوختگی نوک رونده ساقه ها می‌گردد. (در مطلبی جدا به شما گفتیم دلیل چروک شدن ساکولنت و کاکتوس چیه)
بهترین مکان برای نگهداری غوره ای پشت پنجره آفتاب گیری است که قبلا با پرده یا حائل دیگری پوشیده شده باشد. اگر برای سکنی غوره ای و بهره بردن از زیبایی های بصری آن مکان خاصی در نظر دارید و تمایل ندارید گیاه را دائما کنار پنجره نگهداری نمایید باید حداقل ۳ یا ۴ ساعت در روز آن را در مکانی با نور زیاد منتقل کنید تا گیاه نیاز نوری خود را تامین کند.
نور مصنوعی نیز میتواند تامین کننده نیاز نوری دانه مروارید باشد اما در این صورت مدت زمان استفاده از نور مصنوعی به چند برابر استفاده از نور طبیعی افزایش خواهد یافت. یعنی برای تامین نیاز نوری دانه غوره ای توسط نور های مصنوعی زمانی بالغ بر ۱۵ ساعت لازم خواهد بود.
آبیاری ساکولنت غوره ای چگونه باید باشه؟
همانطور که قبلا نیز ذکر شد دانستیم که دانه غوره ای جز گیاهان آبدار، گوشتی و مقاوم در برابر خشکی است، این ویژگی ها سبب میشود تا گیاه در هر بار آبدهی آب مورد نیاز خود را ذخیره کرده و به آبیاری بسیار کمی احتیاج داشته باشد. لذا توصیه میشود در فصول گرم دو هفته یکبار و در فصول سرد ماهی یکبار آبیاری کنید.
همواره قبل از آبیاری میزان رطوبت خاک را محاسبه کنید اگر خاک مرطوب بود آبیاری را به تاخیر بیندازید. مسدود نبودن زهکشی جهت خارج شدن اضافات آبیاری را نیز در هر مرتبه از آبیاری چک نمایید.
دقت کنید که آبیاری کم به معنای عدم آبیاری نیست. دلیل عمده خراب شدن کاکتوس ها و ساکولنت ها یا آبیاری زیاد است یا عدم آبیاری، بسیاری از افراد می‌پندارند گیاهان گوشتی به آبیاری نیاز ندارند، بر خلاف این عقیده تمام گیاهان به آب احتیاج داشته منتهی فواصل بین آبیاری آنها با یکدیگر متفاوت است.
پهن شدن دانه های بیضی شکل ساکولنت غوره ای، توقف رشد، کوچک ماندن اندازه دانه ها، زرد شدن کل گیاه و در نهایت سبزخشک شدن آن میتواند نشانه هایی از آبیاری کم باشد.
در مطلبی کامل آب مناسب ساکولنت رو مورد بررسی قرار دادیم که چه شرایط و ویژگی هایی باید داشته باشد پیشنهاد میکنم حتما مطالعه کنید.
درجه حرارت و دمای مورد نیاز ساکولنت غوره ای چقدره؟
ساکولنت غوره ای بسیار گرما دوست بوده و از سرمای زیاد بیزار است و نگهداری این گیاه در مکان سرد تر از دمای اتاق ریزش برگ های آن را در پی دارد.
اگر تابستان ها این گیاه را در خارج از منزل نگهداری میکنید حتما با فرا رسیدن فصول سرد آن را به درون خانه منتقل کنید. ایده آل ترین دما برای رشد این ساکولنت ۲۱ الی ۳۵ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. در زمستان هم دمای بین 13 الی 16 درجه را متواند تحمل کند.
رطوبت مورد نیاز ساکولنت غوره ای چقدر باشه؟
برای تامین رطوبت مورد نیاز دانه غوره ای اقدام خاصی لازم نیست، این گیاه قادر است رطوبت مورد نیاز خود را از محیط اطرافش تامین کند. از این رو نیاز به ایجاد جزیره، غبارپاشی و دیگر روش های ذکر شده برای فراهم کردن رطوبت ندارد. رطوبت زیاد باعث خشک شدن این گیاه می‌گردد. لذا نگهداری آن در شهر های شرجی و مرطوب دشوار است. البته توجه داشته باشید که اگر دمای محیط خیلی بالا برود و خشکی زیاد باشد باید برای این گیاه جزیره درست کنید ولی به نسبت خیلی کم باید باشد.
میزان و نحوه‌ی کوددهی ساکولنت غوره ای
توصیه میشود چهار بار در سال و آن هم در فصول رشد گیاه به آن کود بدهید. دو بار در بهار و دو بار در تابستان. در فصول سرد احتیاجی به کوددهی نیست. برای کوددهی این ساکولنت نیز میتوانید از کودی که به سایر کاکتوس های خود می‌دهید استفاده کنید. بهترین کود برای ساکولنت و کاکتوس، کود کریستالون پتاس بالا هست مانند 36-12-12 که میتوانید از فروشگاه های معتبر خرید کنید.
بررسی مشکلات و امراض ظاهری ساکولنت غوره ای
در ادامه به بررسی برخی از رایج ترین مشکلات ساکولنت تسبیحی می پردازیم که در بین کسانی که به نگهداری این گیاه اقدام میکنند مشترک است، اگر شما سوال یا مشکلی دارید حتما در بخش دیدگاه برای ما بنویسید تا کارشناسان گل من و تو به آن پاسخ دهند.
علت پوسیدگی ریشه ساکولنت غوره ای چیست؟
دلیل اصلی این مشکل آبیاری زیاد و یا نداشتن زهکشی مناسب در گلدان است، پس حتما میزان آبیاری را کم کنید و یا زهکشی گلدان را بررسی کنید و از خارج شدن آب از زیر گلدان بعد از آبیاری اطلمینان حاصل کنید. اگر پوسیدگی خیلی شدید است حتما از گیاه قلمه تهیه کنید و به روش هایی که در زیر گفته شده اون رو تکثیر کنید چون زنده شدن گیاه اصلی شاید امکان پذیر نباشد.
علت سیاه شدن انتهای ساقه از قسمتی که متصل به خاک است چیست؟
این مشکل بیشتر بخاطر وجود بیماری قارچی در دانه تسبیحی است، که آبیاری زیاد موجب حمله قارچ به گیاه شده است برای رفع مشکل قسمت های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید. چرا از قارچ کش استفاده نمیکنیم؟ چون در این حالت بیماری پیشرفت زیادی داشته و قارچ کش تاثیر چندانی نخواهد داشت.
علت ریزش برگ ها و دانه های ساکولنت غوره ای چیست؟
همانطور که گفتیم این گیاه به سرمای زیاد حساس هست و موجب ریزش برگها و غوره ها میشود پس هرچه سریعتر گیاه را به محلی با دمای بیشتر منتقل کنید و اجازه بدید که گیاه به مرور به حالت اولیه خود برگرده، انتظار نداشته باشید که گیاه در کمترین زمان حالت عادی خود را پیدا کند.
وجود کپک خاکستری روی ساکولنت غوره ای؟
علت این مشل هم میتونه هوای سرد و و یا رطوبت بالا باشه برای رفع مشکل ابتدا از قارچ کش هایی مانند مانکوزب استفاده کنیدو هر 14 روز یکبار گیاه را سمپاشی کنید در صورت افاقه نکردن قارچ کش تعویض خاک گلدان را داشته باشید.
علت زرد شدن ساکولنت تسبیحی چیست؟
این مشکل میتونه از نامناسب بودن آبیاری و یا کمبود مواد مغذی در خاک گیاه باشه که هر کدام رو جداگانه مورد بررسی قرار میدیم. آبیاری زیاد و کم هرکدم نشانه های مختلفی دارند که باید بررسی شود مثلا از آبیاری زیاد اضافه بر زرد شدن برگهای ساقه و برگ نرم، متورم و لزج میشه ولی اگر نشانه زرد شدن دانه غوره ای همراه با پژمردگی باشه یعنی مشکل از آبیاری کم هست. پس در آبیاری گیاه دقت کافی رو داشته باشید و هر زمان خاک گلدان تا عمق 4 الی 5 سانتی متر خشک شد بهش آب بدید.
از دیگر دلایل زردی برگ ساکولنت غوره ای کمبد مواد مغذی در خاک گلدان هست که باید در فصل رشد گیاه که از فصل بهار تا اواسط پاییز هست گیاه را با استفاده از کودهای محلول در آب تغذیه کنید.
کاهش رشد گل دانه غوره ای چیست؟
این مشکل هم میتونه 2 عامل اصلی داشته باشد: 1- کمبود نور محیط 2- کمبود مواد مغذی در خاک
در اثر کمبود نور ساقه های گیاه نازک شده و فاصله بین برگهای اون زیاد خواهد شد، با مشاهده این نشانه ها و توقف رشد گیاه حتما گیاه خود را به محلی با نور زیاد منتقل کنید و یا از نورهای مخصوص رشد گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. و همانطور که در بالا گفتیم کمبود مواد مغذی میتواند مشکلاتی چون ریزش برگ و توقف رشد را به همراه داشته باشد که باید در فصل رشد گیاه تغذیه انجام شود.
علت ایجاد لکه قهوه ای رو گل غوره ای چیست؟
این مشکل بیشتر به علت قرار گرفتن گیاه در معرض نور مستقیم اتفاق می افتد، پس گیاه را به هیچ وجه به یکبار و در تابستان در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید، بهترین محل برای نگهداری آن پشت پنجره جنوبی است که با پرده یا شیشه مات پوشیده شده باشد. علاوه بر نور زیاد تغییر ناگهانی محل نگهداری میتواند از دیگر عوامل به وجود آورنده این مشکل باشد.
علت چروک شدن دانه های غوره ای چیست؟
این مشکل دلایل مختلفی از جمله هوای سرد، آبیاری کم یا نور مستقیم آفتاب دارد که باید هریک از موارد مورد بررسی قرار بگیرید و سپس متناسب با مشکل راهکاری برای رفع مشکل اتخاذ گردد.
علت سفیدک پودری چیست؟
دلیل : این مشکل بیشتر بخاطر وجود قارچ زنگ پیش می آید
راه حل : استفاده از قارچ کش – در مطلبی کامل به بررسی بیماریهای قارچی کاکتوس و ساکولنت پرداختیم که حتما مطالعه کنید.
علت مرگ ناگهانی گیاه چیست؟
دلیل : ازدحام ساقه و عدم رسیدن هوا و یا خوب نبودن تهویه در محل نگهداری گیاه
راهکار : جدا کردن جوانه ها قبل از آسیب و کاشت مجدد آنها
دلیل پهن شدن برگ چیست؟
دلیل : این مشکل هم بخاطر آبیاری کم پیش می آید.
راهکار : آبیاری را منظم و به موقع انجام دهید.
آیا ساکولنت غوره ای نیاز به تعویض گلدان دارد ؟
دانه تسبیحی گیاهی با رشد بسیار زیاد است لذا بعد از گذشت ۲ الی ۳ سال نیاز به تعویض گلدان پیدا می‌کند. عدم تعویض گلدان باعث ازدحام و حجیم شدن ساقه ها روی هم و مرگ ناگهانی گیاه می‌گردد.
بهترین فصل برای تعویض گلدان فصل بهار است، بنابراین از تعویض گلدان در سایر فصول علی الخصوص فصول سرد اجتناب کنید.
گلدانی با یک سایز بزرگتر از گلدان فعلی انتخاب کنید. عدم رعایت این نکته باعث وارد شدن شوک ناشی از بزرگ شدن بیش از حد و ناگهانی فضای گسترش ریشه ها شده و اختلال عظیمی در روند رشد گیاه بوجود می‌آورد چرا که بیشتر انرژی گیاه صرف رویش ریشه در سراسر گلدان می‌گردد.
مراقب ریشه ها باشید، ریشه های ساکولنت غوره ای بسیار ضعیف و ظریف بوده و به آسانی دچار آسیب می‌گردد لذا هنگام جابه جایی مراقب ورود صدوه به ریشها باشید .
گلدان جدید مانند گلدان سابق باید زهکشی مناسبی داشته باشد، زهکشی نادرست یا مسدود بودن انتهای گلدان مرگ گیاه را در پی خواهد داشت.
تعویض زود به زود گلدان ساکولنت غوره‌ای به دلیل ضعیف بودن بیش از حد ریشهای این ساکولنت، باعث آسیب جدی به ریشه ها شده و گیاه را به صورت کامل از بین خواهد برد.
نحوه تکثیر ساکولنت غوره ای
برای تکثیر ساکولنت غوره ای از دو راه میتوانید استفاده کنید:
- کاشت مستقیم در خاک
- ریشه دار کردن در آب
در هر دو روش فوق ابتدا می‌بایست قلمه ای تهیه کنید
نکاتی که در تهیه قلمه باید رعایت شود به شرح ذیل است :
- بهترین طول برای هر قلمه ۱۰ الی ۲۰ سانتی‌متر است.
- قلمه را از شاخه های بلند و بالغ انتخاب کنید، شاخه های بالغ زودتر ریشه زایی میکنند .
- شاخه های آسیب دیده با دانه های چروکیده برای برش قلمه مناسب نمی‌باشند، چرا که احتمال نابودی این قلمه ها بالاست.
- برای برش از ابزاری ضدعفونی شده استفاده کنید بکارگیری از ابزار آلوده گیاه مادر و قلمه را مستعد بیماری می‌کند.
- چند دانه ابتدای هر قلمه را جدا کنید تا فضای مناسب برای تشکیل ریشه و قرار گرفتن در خاک ایجاد شود.
- قبل از گذاشتن قلمه در خاک یا آب اجازه دهید محل بریده شده پینه ببندد. این کار مانع نفوذ مایعات لزج و شیره های داخلی گیاه به درون خاک و آب شده و از پوسیدگی ها و بیماری های احتمالی بعدی جلوگیری می‌کند.
روش اول تکثیر غوره ای : کاشت مستقیم در خاک
گلدانی با سایز مناسب انتخاب کنید، سایز گلدان در هر مورد با لحاظ تعداد قلمه ها ممکن است متفاوت باشد. بهتر است از گلدانی عمیق استفاده نشود، در این موارد گلدان با سطح بالاتر و عمق کمتر مرجح است.
گلدان را از خاک مناسب پر کنید ، خاک مناسب برای تکثیر، همانند کاشت گیاه بالغ است یعنی خاک ماسه ای یا نسبت سه به یک از شن و خاک باغچه. باز بودن زهکشی خاک از اهم نکاتی است که باید رعایت شود.
قلمه ها را از سمت بریده شده در خاک وارد کنید، البته میتوانید قلمه ها را روی خاک نیز فیکس کنید تا از محل تلاقی هر گره با ساقه شاهد رویش ریشها باشد. روش دوم به دلیل احتمال بیشتر ریشه زایی ترجیح داده میشود.
تا قبل از رویش ریشه ها سطح خاک را مرطوب نگه دارید و به محض مشاهده ریشه، آبیاری را به روال عادی و مطابق آنچه در فوق ذکر شد برگردانید.
از قرار دادن قلمه ها در مکان سایه و همچنین نور مستقیم آفتاب خودداری کنید. نور مورد نیاز نوری زیاد اما غیرمستقیم است.
درضمن در مطلبی نحوه تکثیر ساکولنت از طریق برگ را هم آموزش دادیم که مشاهده اون خالی از لطف نیست.
روش دوم تکثیر غوره ای : ریشه دار کردن در آب
بعد از تهیه قلمه ای مناسب مطابق نکات فوق‌الذکر آن را در آب قرار دهید.
بهتر است از آب تصفیه شده و بدون کلر استفاده کنید مثلا آب جوشیده کتری یا سمار.
ظرف آب باید تمیز باشد آلوده بودن ظرف آب قلمه را دچار پوسیدگی می‌کند.
نیازی به تعویض مکرر آب وجود ندارد . تنها در صورت ورود شیره ی گیاه به آب به تعویض آن اقدام نمایید.
ریشه دار شدن قلمه ها ۲ الی ۴ هفته زمان خواهد برد. بعد از گذشت مدتی از ریشه دار شدن خاک را آماده کرده و قلمه ها را که دارای حداقل ۱۰ سانت ریشه هستند مطابق روش اول در خاک بکارید.
اگر دوست دارید که ساکولنت ها را در آب تکثیر کنید آموزش تکثیر ساکولنت در آب را به هیچ وجه از دست ندید.
حال که با گل دانه غوره ای (گل دانه تسبیحی) اشنا شدید و نحوه نگهداری، تکثیر و مشکلات آن را مطالعه کردید چقدر دوست دارید در خانه یک گلدان زیبا از این گیاه را داشته باشید؟ حتما نظر و تجربه شخصی خود را در نگهداری این گیاه در بخش دیدگاه برای ما بنویسید. درضمن اگر در نگهداری این گیاه مشکلی دارید حتما در بخش دیدگاه بنویسید تا کارشناسان گل من و تو در کمترین زمان پاسخ شما را ارسال کنند.
مطالب مرتبط :
- معرفی و نگهداری اچوریا
- کاشت ساکولنت در گلدان
- تکثیر کراسولا خرفه
