انتخاب ترکیب مناسب برای خاک ارکیده: اگر شما از ارکیده نگهداری کرده باشید میدونید که این گیاه به خاکی نیاز داره که زهکشی بسیار بالایی داشته باشه و از خاک های معمولی که در بازار وجود داره نمیشه برای این گیاه استفاده کرد، در مطلب نگهداری ارکیده بخش خاک کاملا این مورد رو بررسی کردیم و گفتیم که خاک های مخصوص با ترکیبات خاص باید برای این گیاه انتخاب کرد. بجز مواردی که باید برای خاک این گیاه در نظر بگیریم نکته دیگر این است که خاک این گیاه باید کمی اسیدی باشد تا گیاه رشد خوبی داشته باشد.
به هیچ وجه نگران نباشید چون درست کردن ترکیب خاک ارکیده اصلا کار سختی نیست و میتونید در خانه این ترکیب رو درست کنید، البته اگر تجربه ترکیب خاک در خانه را ندارید حتما از خاک های آماده برای این کار استفاده کنید، پس با من همراه باشید تا تمام نکات و خاکهایی که میتوان برای ارکیده استفاده کرد رو به شما معرفی کنم.
محیط رشد گیاه اركیده چطور باید باشه؟
ارکیده ها باید در یك محیط کشت مخصوص که به طور خاص برای ارکیده ها فرموله شده است، کاشته شود. محیط های رشد ارکیده را می توان با ترکیب تعداد زیادی از مواد آلی مختلف از جمله پوست درخت صنوبر، ذغال سنگ، سرخس، زغال چوب، خزه اسفاگنوم، پرلیت، چیپس پوسته نارگیل، دیاتومیت یا هر مخلوطی كه به كیفیت خاك و حفظ رطوبت كمك می كند، استفاده كرد. این مواد معمولاً برای ارتقای هوادهی مناسب ریشه، حفظ آب و مواد مغذی و زهکشی ریشه کاربرد دارد و باعث رشد خوب گیاه خواه شد. علاوه بر این، باید ثبات، وزن، قوام و مقداری كه برای خرید مواد گلدن اركیده هزینه می كنید را در نظر بگیرید.
به عنوان مثال، باغبانان دانشگاه تنسی مخلوط گلدانی خوب برای اركیده را شامل 3 قسمت پوست درخت صنوبر، 1 قسمت پرلیت و 1 قسمت خزه اسفاگنوم می دانند. با این حال، گیاه‌شناسان معتقدند، ارکیده‌ها برای رشد نیاز به ترکیب گلدانی که 80 درصد پوست درخت صنوبر و 20 درصد ذغال سنگ نارس درشت اسفاگنوم دارند. توجع داشته باشید از آنجایی که پوست درخت و سایر مواد ارگانیک گلدان اركیده در طول زمان تجزیه می‌شوند باید هر یک تا دو سال یک‌بار تعویض شوند.
خواص گل شفابخش اركیده
ارکیده ها علاوه بر زیبایی دلایل علمی دیگری برای نگهداری و پرورش در خانه دارند. ارکیده یکی از کهن ترین و مشهور ترین گل هایی است که از آن به عنوان عرفان و رمز و راز یاد می شود. مدتهاست که توسط دانشمندان ثابت كرده اند عطر، رنگ و سایه گلها تأثیر مفیدی بر سلامت و وضعیت روانی انسان دارند. اما از میان صدها هزار نوع گل و گیاه، فقط تعداد کمی از آنها برای رشد در خانه و آرامش روح انسان و زیبایی بخشی مفید هستند.
- بهبود کیفیت هوا با جذب دی اكسید كربن از محیط و بهبود خواب
- آرامش و کاهش استرس ، بهبود خلق و خو و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سایر بیماری های مزمن از طریق گل اركیده
- اركیده در جلوگیری از بیماری های فصلی مانند گلودرد، سرفه و خشکی پوست و شیوع آنفولانزا خانه شما را ایمن نگه می دارد.
- خاصیت شفابخشی و بهبودی پس از جراحی یا بیماری
- بهبود تمرکز و بهره وری در محل كار
پس از چه خاکی برای گل ارکیده استفاده کنیم؟
اگر به تازگی شروع به نگهداری گل و گیاه آپارتمانی کردید و یا بعد از مدتها میخواهید ارکیده رو برای نگهداری انتخاب کنید طبق آنچه که در ابتدای این مطلب گفتیم باید بدونید که خاک این گیاه با گونه های دیگر گیاهان آپارتمانی متفاوت است. خیلی از ارکیده ها می توانند در یک محیط تک جزئی رشد کنند و برخی از گونه ها به مواد خاصی برای رشد نیاز دارند. در زیر لیت مختصری از خاک هایی که میشه ارکیده رو داخل اون کاشت لیست کردم و در ادامه تک تک مواد رو توضیح میدم.
- پوست درخت صنوبر
- خزه اسفاگنوم
- پیت ماس
- سنگ های گدازه
- پرلیت
- زغال چوبی
- سنگریزه های رسی سرخس درختی
- فیبر نارگیل
- سنگ ها
از موادی که در بالا گفته شد میتونید برای ترکیب خاک گلدان ارکیده استفاده کنید. در ضمن تمام مواردی که گفته شده رو میشه با هم ترکیب کرد و یک خاک ایده آل برای ارکیده ایجاد کرد. در ادامه انواع خاک ارکیده و بعد از معرفی نحوه درست ترکیب کردن رو بهتون خواهم گفت.
کوکوپیت یا الیافت نارگیل
یکی از ترکیباتی که میتوان برای خاک ارکیده استفاده کرد کوکوپیت است (حتما تعریف کوکوپیت رو از سایت مطالعه کنید) این ترکیب خاطر جاذب آب بودن و همچنین بالا بردن زهکشی خاک و همچنین سبک کردن خاک برای ارکیده بسیارعالی است. استفاده از کوکوپیت باعث میشه که میزان قابل توجهی ها بین ریشه در جریان باشه و ارکیده خودش رو در محیط طبیعی حس کنه، اگر از الیافت پوست میوه نارگیل استفاده میکنید حتما اون رو بشورید تا میزان قابل توجهی نمک که در اون هست خارج بشه، البته میتونید از بسته های آماده کوکوپیت هم استفاده کنید.
شما میتونید کف گلدان رو سنگریزه بریزد و سپس کوکوپیت رو روی اون قرار بدید و سپس گیاه رو کاشته و باز کوکوپیت اضافه کنید.
پوست درخت خرد شده اصلی ترین ترکیب خاک ارکیده
پوست خرد شده درختانی مانند صنوبر، سرو یکی از رایج ترین مواد برای گلدان های ارکیده به حساب میره که بیشتر گل فروشی های از اون استفاده میکنند، این ترکیب به مرور با پوسیده شدن خاک رو اسیدی میکنند که میتونه برای رشد گیاه عالی باشه، بعد از معرفی ترکیبات دیگه در خصوص این مورد بیتشر بحث میکنم.
استفاده از آجر و سنگ برای خاک ارکیده
شما میتونید از چند تکه آجر ریز برای ارکیده استفاده کنید، اجر ها تا حدودی آب رو در خودشون نگهداری میکنند و به مرور گیاه میتونه رطوبت مورد نیاز خودش رو از اون جذب بکنه، برای کف گلدان هم میتونید از سنگریزه استفاده کنید که استحکام گیاه رو بالا میبره، و اجازه میده گیاه بتونه رشد عمودی داشته باشد.
استفاده از لیکا برای ترکیب خاک ارکیده
خاک لیکا (خاک رس منبسط شده) که قبلا در خصوص اون مطلب قرار دادیم یکی دیگر از خاک هایی است که برای گیاهان آپارتمانی که نیاز به فضای زیاد برای ریشه دهی و تنفس ریشه ها دارند استفاده میشود، برای خاک ارکیده باید از لیکاهایی استفاده کنید که نه اسیدی و نه قلیایی باشد. شما میتونید به راحتی فقط از این خاک برای اریده استفاده کنید و نیازی به ترکیب اون با سایر خاک های و ترکیبات رو نداره و میتونه به راحتی رطوبت رو در خودش برای مدت طولانی نگهداری کند.
آیا چوب پنبه برای ارکیده خوبه؟
از چوب پنبه میشه برای بالا بردن منافذ خاک گیاه ارکیده استفاده کرد، این ماده یک عایق عالی برای آب هست و شما نمیتونید به تنهایی اون رو برای گلدان ارکیده استفاده کنید، بهتره اون رو با خزه اسفاگنوم یا پوست خرد شده درخت یا خاک های موجود در بازار ترکیب کنید تا یک خاک عاالی برای ارکیده داشته باشید.
سنگ های آتش فشانی یا گدازه
سنگ گدازه یا همون سنگ های آتش فشانی که شبیه سنگ پای قزوین هست میتونه به خوبی رطوبت رو در خودش جذب کنه و ریشه گیاه به راحتی درون اون رشد داشته باشه فقط پیشنهاد میکنم که این سنگ رو هم به تنهایی استفاده نکنید و با مواد دیگر ترکیب کنید.
میشه از پرلیت برای ترکیب خاک ارکیده استفاده کرد؟
شاید تا الان دونه های سفید در داخل خاک گیاهان آپارتمانی رو دیده باشید، به این دانه های ریز که در سه سایز به فروش میرسند پرلیت گفته میشه و میتونید برای ترکیب خاک گلدان ارکیده از اون استفاده کنید، پرلیت هم یک گونه از سنگ های آتشفشانی است که در معرض حرارت زیاد قرار گرفته است . سالهاست باغبانان از این ماده به عنوان اصلاح کلی خاک استفاده می کنند. راستی بهتر از پرلیت های درشت برای ارکیده استفاده کنید.
سنگ پومیس یا همان سنگ پا/ پوکه معدنی
یکی دیگه از سنگهای آتشفشانی که برای ارکیده استفاده میشه سنگ پومیس است. پوکه به یک محیط رشد معدنی مناسب برای ارکیده ها به وجود می آورد. این سنگ بسیار متخلخل است و تا 50 درصد وزن خود را در آب نگه می دارد.
پشم سنگ خاک مناسب ارکیده
یکی دیگر از ترکیبات مناسب خاک گلدان ارکیده پشم سنگ هست که نباید به تنهایی استفاده شود چون به شدت قلیایی هست و میتوان با پیت ماس یا پوست درخت اون رو ترکیب کرد تا یک خاک مناسب برای ارکیده تهیه کرد، پشم سنگ هرگز در مخلوط گلدان ارکیده تجزیه نمی شود و میتونه به مدت طولانی در خاک باقی بمونه
خزه اسفاگنوم ترکیب اصلی خاک گلدان ارکیده
یکی از ترکیب های خاک خوب برای ارکیده خزه اسفاگنوم هست که عاری از هر گونه بیماری است و میزان رطوبت قابل توجهی رو هم در خودش جذب میکنه و به شکل پرلیت (در بسته های فشرده) در بیرون به فروش میرسه، و شما با ترکیب اون با آب میتونید بسته رو باز کنید و برای گیاه خودتون استفاده کنید، خزه اسفاگنوم بدون علف های هرز محیطی مرطوب برای ریشه های ارکیده به وجود آورد.
بادام زمینی استایروفوم
بادام زمینی استایروفوم ساده یك محیط رشد خوب و سازگار با محیط زیست برای اركیده است. البته از این نوع ترکیب میشه برای سایر گیاهان آپارتمانی هم استفاده کرد.
ورمیکولیت برای ارکیده عالی جواب میده
این ماده رو الان به سختی میشه در گل فروشی ها پیدا کرد ولی میتونه ترکیب خوبی برای انواع خاکهای گیاهان آپارتمانی باشه، ورمیکولیت به هوادهی مخلوط گلدانی گل های اركیده کمک می کند و با تركیب با خزه اسفاگنوم محیط رشد عالی برای اركیده ها فراهم می كند. پس به تنهایی نمیشه از تون برای ارکیده استفاده کرد.
پوست درخت صنوبر
همانطور که در بالا هم گفتم یکی از رایج ترین ترکیبات خاک ارکیده پوست درخت خرد شده است، پوست درخت صنوبر در سه سایز ریز، متوسط و درشت وجود دارد. برای هوادهی ریشه گیاه بسیار کاربرد دارد و میتونید برای تمامی ارکیده ها استفاده کنید.
آموزش سه مرحله اساسی برای تركیب مخلوط مناسب گلدان اركیده
در سه مرحله میتونید خاک ارکیده رو تهیه کنید در این این بخش من ترکیب پوست خرد شده رو بهتون میگم
مواد اولیه ترکیب خاک رو انتخاب و آماده کنید
ابتدا نوع پوست مورد استفاده خود را انتخاب کنید (صنوبر یا سرو). به یاد داشته باشید که پوست درخت جریان هوا را برای گیاه فراهم می کند. پوست درخت صنوبر داگلاس، پوست درخت قرمز یا الیاف درخت سرخس معمولا بهترین هستند. البته باید ببینید در گل فروشی نزدیک خونه شما کدوم موجود هست و حتما مواد رو ضدعفونی کنید.
ترکیب دوم یا همون تهیه رطوبت خاک ارکیده
در مرحله بعد، زمان آماده سازی موادی است که به شما در حفظ رطوبت هنگام آبیاری اركیده کمک می کند. در این مرحله باید از خزه اسفاگنوم، پرلیت، یا چیپس پوسته نارگیل استفاده کنید.
حالا مواد رو ترکیب کنیم
مواد اولیه و ثانویه گلدان را با هم مخلوط کنید. اگر از الیاف سرخس استفاده می کنید، 12 ساعت قبل باید در آب خیس کنید. این ترکیب برای ارکیده‌هایی با ریشه‌های کوچک توصیه میشود.
پوست درخت صنوبر ریز، پوست درخت سرخ یا چیپس پوسته نارگیل مرغوب یا پوست درخت قرمز، زغال ریز و پرلیت را به نسبت 4:1:1 مخلوط کنید. این ترکیب برای ارکیده های Moth، cattleyas و بیشتر ارکیده های بالغ خوب است.
اگر مطمئن نیستید بهترین ترکیب برای گونه گیاه شما کدام هست می توانید به نسبت 4:1:1 پوست درخت صنوبر متوسط ، زغال چوب متوسط و پرلیت را با هم مخلوط كنید.
نکات و ترفندها خاك گیاه اركیده
انتخاب موادی که در ترکید خاک انواع ارکیده استفاده میشه بسیار مهم هست، به عنوان مثال، هنگام پرورش ارکیده های Chinese ground orchid، همیشه به سراغ ترکیب های متراکم تر بروید. معمولا ماسه و خزه اسفاگنوم یا کوکوپیت بهترین عملکرد رو برای خاک ارکیده دارند. همچنین می توانید پوسته بادام زمینی را به مخلوط اضافه کنید، زیرا جریان هوای خوبی را فراهم می کند. برای ارکیده پروانه نیز بهترین مخلوط تركیب 80 درصد پوست درخت صنوبر به همراه 20 درصد خزه اسفاگنوم خاک گیاه بهترین نتیجه رو میده.
هنگام خرید بهترین خاک برای ارکیده چه نکاتی را باید در نظر گرفت:
زمانی که میخواهید خاک ارکیده رو خریداری کنید باید به مواد تشکیل دهنده اونها دقت کنید که آیا برای گیاه شما مناسب هستند یا خیر
ترکیبات خاک ارگانیک اركیده
این ترکیب خاک عاری از مواد شیمایی هست، که رایج تربن اونها عبارتند از:
پوست درخت (پوست درخت صنوبر، پوست سرو یا پوست درخت کاج)
پیت ماس: بیشتر ارکیده های گلدانی در پیت ماس کاشته می شوند که به آنها اجازه می دهد زهکشی شوند و رطوبت را حفظ کنند.
پوسته نارگیل: اجازه می دهد آب گلدان تخلیه شود و رطوبت را در سطح خود حفظ کند.
زغال چوب: با توانایی جذب نمک و باکتری، یک افزودنی عالی به مخلوط خاک ارکیده است. خطر جذب مواد مضری که ممکن است در آب لوله کشی وجود داشته باشد را در گیاه كاهش می دهد.
پرلیت: پرلیت یک ماده آلی برای رشد اركیده است.
ترکیبات مخلوط غیر ارگانیک گلدان ارکیده
مخلوط های معدنی حاوی کودهای مصنوعی مفیدی هستند که به تقویت و رشد گیاه کمک می كنند. برخی از مواد معدنی عبارتند از:
خاك رس منبسط شده (لیکا): یکی دیگر از محصولات رسی است که آب را جذب کرده و به آرامی آزاد می کند.
زغال چوب: هنگامی که زغال چوب از مواد معدنی سوخته مانند چوب های شیمیایی تصفیه شده به دست می آید، زغال چوب غیر ارگانیك می باشد كه برای رشد اركیده مناسب است.
سنگ گدازه: این سنگ متخلخل در مخلوط خاک ارکیده باعث می شود خاک فشرده نشود و هوادهی به ریشه به خوبی انجام شود و آب اضافی را جذب می كند.
اركیده را باید در چه گلدانی و خاکی كاشت؟
گلدان های پلاستیکی معمولا برای گل های اركیده مناسب هستند زیرا زمانی كه به گلدان بزرگتر انتقال داده شوند ریشه ها را می توان راحت تر جدا کرد. برای اطمینان از زهکشی خوب، می توانید یک الی 2 سانتی متر پایین گلدان را با “پوست بادام زمینی” یا سنگریزه پر کنید و روی گلدان را با تکه های پوست درخت صنوبر، پر کنید.
نگهداری از ارکیده کار سختی هست و نگهداری اون مثل بقیه گیاهان آپارتمانی نیست. خاک ارکیده حاوی خاک واقعی نیست، در بازار خاک های آماده مخصوص ارکیده وجود داره که میتونید از اونها استفاده کنید. ارکیده ها به دلیل وجود ریشه باید در بسترهای رطوبتی حاوی موادی مانند پیت ماس، پرلیت یا پوست درخت صنوبر رشد كنند. همچنین هرگز نباید اجازه داد که گیاه به طور کامل خشک شود، بنابراین باید از مواد جاذب بیشتری مانند پرلیت، پیت ماس یا سرخس درختی به مخلوط گلدان اضافه کرد.
محیط گلدانی برای ارکیده های اپی فیتیک
برخی از رایج‌ترین ارکیده‌های اپی‌فیتی (ارکیده هایی که در بازار موجود هستند) که معمولاً به دلیل شباهت گلبرگ‌های آنها به پروانه‌ها، ارکیده‌های شب پره نامیده می‌شوند، به عنوان گیاهان چند ساله فقط در آب و هوای گرم با درجه 18 الی 25 درجه سانتی گراد رشد می کنند، این اركیده ها گیاهان آپارتمانی دوست داشتنی هستند كه با توجه به مراقبت مناسب، گلدهی آنها به مدت چهار ماه یا بیشتر صورت می گیرد.
یک مخلوط گلدان برای ارکیده های پروانه و سایر ارکیده های اپی فیتیک به طور مطلوب از اجزای درشت باید تشکیل شده باشد که به هوا اجازه دهد آزادانه در اطراف ریشه ها گردش کند و زهکشی خوبی را فراهم کند. معمولا برای رشد این گیاهان پوست انواع درختان و سنگ گدازه انتخاب های خوبی هستند.
محیط گلدان برای ارکیده های Chinese ground orchid
این گونه در ایران بسیار کم یاب است، همه ارکیده ها از محیط های گرمسیری نیستند و فقط در آب و هوای عاری از یخبندان به عنوان گیاهان چند ساله زنده می مانند. برخی از ارکیده ها، مانند ارکیده زمینی (Bletilla striata) ، گیاهان چند ساله مقاوم در برابر سرما هستند. ارکیده های زمینی همانطور که از نامشان پیداست، به طور طبیعی به جای نچسبیدن و روی خاک رشد می کنند. به همین دلیل محیط رشد آنها باید به خوبی زهکشی شود، در غیر این صورت رشد گیاه دچار مشکل خواهد شد.
اگر ارکیده های زمینی را در باغ می کارید، باید روی خاک مرطوب و سرشار از مواد آلی باشد.مخلوط قسمت های مساوی از پیت ماس، پوست درخت کاج یا سرو معمولا بهترین گزینه هستند، یا می توانید دو قسمت پیت ماس ، یک قسمت پرلیت و یک قسمت پوست درخت صنوبر را با هم مخلوط کنید .
حتما مطالعه کنید : شرایط درست نگهداری ارکیده فالانوپسیس
معرفی بهترین ترکیب خاک ارکیده در خانه
در ادامه برخی از ترکیب هایی که شما میتونید در خانه برای خاک گلدان ارکیده استفاده کنید بیان شده :
مخلوط خاك گلدان با پوست درخت و پیت ماس/ کوکوپیت
طریق تركیب: یک قسمت از پوست درخت ( پوست درختانی چون صنوبر داگلاس، پوست سرخس، چوب قرمز و درخت اوسموندا ) را در ظرفی با یک پنجم پرلیت یا پیت ماس کاملا مخلوط کنید. حتما قبل از استفاده چوب را بخیسانید.
مخلوط گلدانی خوب با پوست درخت و زغال و پرلیت
طریق تركیب: با استفاده از یک ظرف اندازه گیری، چهار قسمت از پوست درخت صنوبر ، چیپس کوکوپیت را در ظرفی به همراه كمی زغال ریز و پرلیت ترکیب کنید، باید مخلوط کاملا با هم ترکیب و یکدست بشه. این مخلوط گلدانی خوب برای کاشت ارکیده هایی با ریشه های کوچک مانند اونسیدیوم یا میلتونیا ایده آل می باشد.
مخلوط گلدان با خزه اسفاگنوم ، سنگ اسفنجی و آئرولیت
طریق تركیب: ظرفی به اندازه 9 پیمانه خزه اسفاگنوم به همراه دو پیمانه سنگ اسفنجی متوسط و یک پیمانه آئرولیت اضافه کنید و تمام مواد را با هم مخلوط كنید.
مخلوط گلدن چیپس پوسته نارگیل، زغال ریز، پرلیت، آب و ظرفی با سوراخ های زهکشی
طریق تركیب: چیپس نارگیل (کوکوپیت) را خوب بشورید و 2 پیمانه آن را با 1 پیمانه زغال چوب و 1 پیمانه پرلیت به همراه مقدار كمی آب مخلوط کنید سپس اجازه دهید مخلوط یک شب بماند. توجه داشته باشید قبل از قرار دادن مخلوط در گلدان، آب اضافی آن را بگیرید.
ارکیده یکی از زیباترین گلها برای هدیه دادن به خانم هاست، ولی در نگهداری اون استفاده از خاک مناسب بسیار اهمیت داره که در این مطلب تمامی مواردی که میشه برای خاک ارکیده استفاده کرد به همراه ترکیب خاک مناسب ارکیده رو به شما گفتم که میتونید به راحتی در خانه از آنها استفاده کنید، شما از چه ترکیبی برای این گیاه استفاده میکنید؟ حتما در بخش دیدگاه برامون بنویسید.
