نگهداری گیاه سرخس در خانه با رشد باور نکردنی

راز و رمز نگهداری گیاه سرخس در خانه: سرخس رو میشه گیاه همیشه سبز دانست که میزان آبیاری و رطوبت بالایی میخواد و نگهداری فوق العاده ساده ای داره، این روزها شاید بشه توی اکثر خونه ها پیداش کرد و میدونم طرفداران خودشو داره، البته خیلی ها با نگهداری این گیاه مشکلات کمی دارند ولی بیشترین مشکل ریختن آب بر روی این گیاه است که از همین اول کار بگم که این کار باعث خشک شدن برگ گیاه میشه، درسته سرخس رطوبت رو دوست داره ولی مه پاشی رو اصلا دوست نداره پس سعی کنید براش جزیره یا دستگاه رطوبت ساز تهیه کنید. شما از سرخس ها میتونید در فضای باز هم نگهداری کنید فقط باید بدونید که خاک خوب و آبیاری درست میتونه عامل موفقیت شما در نگهداری این گیاه در هر نقطه از خونه یا خارج خونه باشه، پس همراه باشید تا تمام نکات لازم برای نگهداری این گیاه زیبا رو بهتون به همراه تکثیر آموزش بدیم.

معرفی سرخس شمشیری

اسم علمی سرخس Nephrolepis exaltata یا Nephrolepis obliterata هست که با نام انگلیسی sword fern هم شناخته میشه، این جنس دارای ۳۰ گونه مختلف از سرخسها میباشد. سرخس برگ شمشیری بومی نواحی استوایی میباشد و ارتفاع آن به حدود یک تا دومتر می رسد و گسترش بسیار زیادی دارد. سرخس گیاهی همیشه سبز است و هم به صورت گلدانی، هم به صورت آویزی استفاده می شود. این گیاهان بدون گل هستند و در مجموع به آنها کریپتوگام گویند.

نام فارسی	سرخس
نام های رایج انگلیسی	Kimberley queen fern, sword fern
PH خاک مناسب	اسیدی یا خنثی
نور مناسب	نور زیاد و فیلتر شده
نام علمی	Nephrolepis obliterata
بومی	استرالیا

گیاهان مشابه آنها، جلبک ها، خزه ها و گلسنگ ها هستند. افزایش طبیعی آنها از طریق هاگ می باشد. سرخس های مناطق و نیمه گرمسیری در منازل به خوبی رشد و نمو میکند ولی به طور کلی خشکی زیاد هوا را نمیپسندد.در مورد بسیاری از آنها محلی خنک و مرطوب در نظر گرفته میشود و رشد آنها در اتاقی به نسبت سرد بهتر انجام میشود.در صورتی که شرایط سرد و مرطوب برای سرخس ها مهیا باشد در خاکی سبک و شنی و مرطوب این گیاهان به رشد و نمو خود ادامه میدهد.

نیازها و نحوه نگهداری سرخس

به طور خلاصه باید بگیم که این گیاه به نور متوسط، آبیاری متوسط تا زیاد، رطوبت هوای ۷۰-۹۰ درصد، حرارت معمولی، و خاک قلیایی احتیاج دارد. ولی در ادامه به بررسی هرکدام از موارد ذکر شده می پردازیم. اگر بخواهیم نگهداری سرخس رو در چند خط بگیم به موارد زیر باید اشاره کنیم

• به طور منظم آبیاری کنید تا همیشه مرطوب بمونه.
• اگر رطوبت خونه خوب نیست حتما از لوازمی برای تامین رطوبت استفاده کنید.
• در خاکی غنی با زهکشی بالا بکارید.
• در طول فصل رشد به طور مرتب کود دهی کنید.
• برای تشویق به جوانه زدن و رشد بهتر ، هر برگ مرده، آسیب دیده یا بیمار را رو از گیاه جدا کنید.

چقدر گل سرخس رو آبیاری کنم؟

ما در چند جا گفتیم که سرخس آبیاری زیادی دوست داره ولی این به چه معنی هست؟ آیا باید کاملا در آب باشه یا خیر؟ درسته رطوبت رو دوست داره ولی حتما بین دو آبیاری سطح خاک خشک شده باشد. طبق خاک سبک گیاه هفته ای ۲ الی ۳ بار آبیاری مناسب است (این زمان بر حسب محل نگهداری شما میتونه متفاوت باشه و حتما خاک گلدان رو بررسی کنید و سپس اقدام به آبیاری کنید) پس حتما قبل از آبیاری چک کنید که خاک تا عمق 2 الی 3 سانتی متری خشک شده یا نه . نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که سرخس طالب رطوبت بالاست ولی هنگام آبیاری باید دقت کنید که بر روی برگ ها آب ریخته نشود.

توجه داشته باشید که سرخس ها می توانند به آب سخت حساس باشند. اگر آب لوله کشی که از آن استفاده میکنید حاوی مقدار زیادی نمک، فلوئور یا کلر باشد، ممکن هست گیاهتون دچار مشکل باشه، در این موارد حتما از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید.

چقدر رطوبت برای گیاه سرخس کافیه؟

طبق توضیحاتی که داده شده و خودتان هم میدانید این گیاه به رطوبت بالایی نیاز دارد، اما برای تامین رطوبت آن باید سینی زیر گلدانی آنها را همیشه پر آب نگه داشت ( توجه داشته باشید که خا ته گلدان نباید با آب تماس داشته باشه و حتما گلدان را روی سنگ ریزه قرار بدید) جالب است بدانید که سرخس رو میشه در ترایوم هم پرورش داد! این هم برای بار چندم میگم 🙂 هرگز روی برگها آبپاشی نکنید زیرا باعث خشک شدن و پژمردگی برگ ها میشه. در حالت کلی رطوبت مورد نیاز این گیاه بین 50 الی 70 درصد هست که من پیشنهاد میکنم از غبارپاشی استفاده نکنید. چون باعث به وجود اومدن لکه روی برگها میشه

نور مناسب برای سرخس چقدر است؟

اولین نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که این گیاهان در مقابل نور شدید آفتاب تابستان مقاومت ندارند همیشه باید نور فیلتر شده را برای این گیاه فراهم کنید یعنی نوری در حدود 50 درصد تابش نور خورشید .پس این گیاهان در کنار پنجره های رو به شمال در محلی که گل های سایه دوست دیگر به خوبی رشد میکنند نگهداری کنید. البته پشت پنجره جنوبی که پرده داره هم میتونید قرار دهید. با افزایش نور و دما باید رطوبت و آبیاری رو هم افزایش بدید.

نحوه و میزان کوددهی به سرخس؟

همانطور که میدانید این گیاه گل نمی دهد و گیاهی برگساره است در نتیجه باید برگهای آن رنگ سبز خود را برای همیشه حفظ کنند، برای این کار شما به کودهای اوره ماهیانه یکبار در فصل رشد گیاه نیاز دارید که میتوانید رشد بسیار خوبی داشته باشد. البته میتوانید کود مورد نیاز این گیاه را به میزان ۱ گرم در لیتر، هر هفته یکبار، از فرودین تا شهوریور، مصرف کرد. توجه داشته باشید که در فصل پاییز و زمستان عمل کوددهی را کاهش و یا متوقف کنید.

چه دمای مناسب نگهداری سرخس است؟

این گیاه تا دمای 25 الی 30 درجه را به شرط داشتن روطبت متونه تحمل بکنه ولی دمای مناسب شب برای این گیاهان ۱۵ درجه سانتی گراد است و در حالت کلی دمای ما بین 15 الی 18 درجه سانتی گراد ایده آل ترین دما برای نگهداری سرخس میباشد.

از چه خاکی برای نگهداری سرخس استفاده کنم؟

در حالت کلی برای گیاه سرخس خاک جنگلی و یا خاکبرگ، جهت رشد سرخس مطلوب و مناسب است ولی اگر بخواهیم بهتر شرح بدیم بهترین خاک برای این گیاهان خاک بسیار سبک ،مخلوطی از خاک لوم، پیت ماس و شن درشت یا ذغال به نسبت مساوی است(ترکیب هاک باغچه با خاک برگ و کمی ماسه هم مناسب هست). اگر بتوان به این مخلوط خاک فقط میزان خیلی کمی کود دامی پوسیده (باید خاطر نشان کنم کود دامی ولی از کود مرغی هرگز) و یا مواد مشابه اضافه میشود. سرخس هایی که به صورت دارزی می باشند، به خاکی که از پیت و خاک اره و شن تشکیل شده باشد نیاز دارند.

در ضمن میتونید از خاک های آماده مانند خاک برگ بسته بندی شده و یا پرلیت و پیست ماس هم استفاده کنید.

نحوه تکثیر سرخس در خانه

گل سرخس را می توان به سه رورش تکثیر کرد:

1- تکثیر به روش هاگ

2- تقسیم بوته می باشد که ساده ترین روش تکثیر این گیاه می باشد.

3- تکثیر به روش ساقه رونده(قلمه)

تکثیر سرخس به روش تقسیم بوته

بهترین راه تکثیر این گیاهان برای خانه دارها و مبتدی ها، تقسیم بوته در بهار می باشد. به طوری که گیاه را از گلدان خارج کرده و آن را به چند قسمت تقسیم می کنند. باید ریزوم ها را با احتیاط برید.

تکثیر سرخس به روش ساقه رونده

زمانی که گیاه ساقه های رونده ریشه زا تولید می کند در صورت تماس انتهای ساقه ها با خاک گیاهان کوچک بوجود می آیند که پس از ریشه دار شدن، با جدا کردن و پرورش آنها می توان گیاهان جدیدی تولید کرده این روش زمانی که گیاه در طول بهار و تابستان فعالی است عملی خواهد بود برای این روش گلدانهایی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست بذر و قلمه یا کمپوست گلدانی مناسب خواهد بود. خاک را به اندازه کافی مرطوب کنید و دمای محیط را ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد نگاه داری.

تکثیر سرخس به روش هاگ

وش دیگر تکثیر سرخس، استفاده از هاگهای بوحود آمده در سطح زیرین برگها است. هاگها را روی یک صفحه کاغذ سفید جمع آوری کنید و در سینی بذر حاوی کمپوست بذر و قلمه، به شکل پراکنده روی سطح خاک بکارید. گلدان یا سینی بذر را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید و در دمای ۲۱ درجه سانتیگراد نگاه دارید. زمانی که سرخسها جوان تقریبا ۵/۲ سانتیمتر شدند، آنها را بیرون آورده و هر یک را در گلدانی با قطر دهانه ۶ سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی بکارید و زمانی که بزرگتر شدند. گلدانها را نیز بزرگتر کنید. گیاه را همیشه دور از تابش مستقیم خورشید بگذارید. بهتر است آبیاری از زیر انجام گیرد یعنی گلدان را در بشقابی قرا داده و آب را داخل بشقاب پر کنید. ضمنا گاهی گیاه را با یک سمپاش کوچک خیس نمایید.

باید ها و نباید ها تکثیر به روش هاگ

این عمل نباید در ماه های زمستان که خطر سرما وجود دارد انجام گیرد و محل کاشت باید گرم باشد. برای کاشت آن از بسترهای مختلف استفاده می شود. به عنوان مثال از بستری که حاوی خاک لوی و خاکبرگ پوسیده به مقدار مساوی باشد و یا از محیط مغذی مانند آگار در آزمایشگاه می توان استفاده کرد. باید دقت کرد که محیط کار، ظروف و خاک باید ضدعفونی شده باشند. خاک را می توان با بخار آب گندزدایی نمود. پس از گندزدایی و تسطیح خاک، پاشیدن اسپورها زمانی انجام می شود که رطوبت خاک کمی کاهش یابد. اسپورها به طور یکنواخت پراکنده می شوند.

دمای محیط کشت اهمیت زیادی دارد. مناسب ترین دما 25 درجه سانتیگراد است. اگر دما بالاتر رود تشکیل اندام جنسی به تأخیر می افتد.

زمان تعویض گلدان گیاه سرخس

بهترین زمان برای تعویض گلدان سرخس بهار و تابستان است در ماه های پائیز، بسیاری از سرخس ها حالت رکود رشدی را می گذرانند و در این دوران جابه جا کردن آنها به گلدان های بزرگتر توصیه نمی شود. در زمانی که ریشه ها از ته گلدان بیرون آمدند ( برای همه گیاهان عمومیت دارد) و رشد و نمو آنها به بیشترین حد رسید و ریشه ها قوی و فعال شدند، تعویض گلدان آنها بلا‌مانع است همین طور کاشت در گلدان های پلاستکی نسبت به سفالی توصیه میشه.

مشکلات نگهداری سرخس

اگر شرایط گفته شده در بالا را رعایت کنید شاید خیلی کم دچار مشکلات نگهداری گیاه سرخس بشید ولی در ادامه به بررسی رایج ترین مشکلات این گیاه خواهیم پرداخت. در مقاله ای جداگانه به بررسی کامل مشکلات گیاه سرخس پرداختیم که حتما مطالعه کنید.

علت قهوه ای شدن نوک برگ سرخس چیست؟

اگر برگها قهوه ای می شوند ممکن است نشان دهنده مشکل رطوبت باشد. سطوح رطوبت و همچنین برنامه آبیاری رو بررسی کنید و بر اساس نیاز گیاه اون رو تغییر بدید. از جزیره هم میتونید برای رفع مشکل رطوبت کم استفاده کنید.

زرد شدن برگ سرخس

زرد شدن برگ ها می تواند به معنای چیزهای زیادی باشد، از جمله زهکشی ضعیف، آبیاری خیلی زیاد یا کمبود مواد مغذی. بررسی کنید تا مطمئن شوید خاک شما زهکشی خوبی دارد و در صورت نیاز برنامه آبیاری خود را تنظیم کنید. و در فصل رشد از کودهای مناسب استفاده کنید.

یک گلدون سرخس داریم که تمام برگهای آن رو به خشک شدن است؟

گلدانتان را کنار پنجره شرقی ساختمان قرار دهید.در تابستان هفته ای 3 مرتبه ودر زمستان هفته ای یک مرتبه ابیاری نمایید.

سرخس من يكم تنك شده البته يك مدته آبياريش و بيشتر كردم و يكم بهتر شده و جوونه زده مي خواستم ؟

فاصله بین آبیاری را طوری تنظیم کنید که سطح خاک گلدان همیشه مرطوب باشد .گلدانتان را در کنار پنجره جنوبی یا شرقی ساختمان قرار دهید برای تقویت گیاه میتوانید کود دامی پوسیده را با خاک گلدانتان مخلوط کنید.

 سرخس من برگهای جدید زیادی در آورده ولی اکثر برگها از قسمت اول ساقه سوخته و لخت شده و نوک تمام یرگهای قدیمی سوخته؟

سرخس طالب رطوبت نسبی بالا است ولی نباید روی برگ های ان اب اسپره کنید.برای تامین رطوبت میتوانید از روش ریختن اب در زیر گلدانی حاوی سنگ ریزه ویا استفاده از خزه بهره ببرید وعلت نوک سوختگی هم میتواند همین باشد در مورد تعویض گلدان سعی نمایید گلدان جدید کمی بزرگتر باشد خاک اطراف ریشه را بهم نزنید سریعا گیاه را به گلدان جدید منتقل نمایید خاک برگ جدید را قبل از ریختن در گلدان نم دار نمایید بلافاصله پس از جابجایی گیاه ان را ابیاری ننمایید سوراخ های انتای گلدان را باز نمایید

سرخسی دارم که  هر روز اسپری می کنم چند روزه برگهاش جمع شده به سمت بالا رفته در ضمن یک روز در میان آبیاری می کنم؟

سرخس نسبت به اسپره کردن اب روی برگها حساس بوده.برای تامین رطوبت در زیر گلدانی کمی سنگ ریزه واب بریزید.در زمستان یکبار در هفته ابیاری کافی است.

من یک هفته پیش یه سرخس برگ شمشیری خریدم.توی اتاق با نور معمولی گذاشتم.پشت پنجره نیست.نورش غیر مستقیمه و معمولی. زیر گلدونش سنگ ریزه ریختم و الان که هوا زیاد گرم نیست هفته ای 2 بار زیر گلدونش آب میریزم که سریع جذب میکنه.به نظر شما شرایطی که گفتم خوبه؟

بله مناسب است. گیاه را همیشه دور از تابش مستقیم خورشید بگذارید. با گرمتر شدن دما دفعات ابیاری را افزایش دهید.بهتر است آبیاری از زیر انجام گیرد یعنی گلدان را در بشقابی قرا داده و آب را داخل بشقاب پر کنید.