نکات کلیدی آبیاری درختان و بهترین روش آبیاری + روش آبیاری درختان میوه

نکات مهم آبیاری درختان میوه

اصول آبیاری درختان و روش های آن : برای سالم بودن درختان و همچنین رشد خوبشون باید بدونیم چطور و در چه زمانی درختان خودمون رو باید آبیاری کنیم، آبیاری نادرست باعث به وجود آمدن مشکلات و بیماری های متعدی مخصوصا بیماری قارچی در درختان شما خواهد شد که همین مورد باردهی و رشد درختان شما رو با چالش مواجه خواهد کرد که در این مطلب به این موارد خواهیم پرداخت.

قبل از پرداختن به آبیاری اصولی درختان یک مقدمه کوچک برای کسانی که در خانه و یا باغ کوچک به نگهداری درخت پرداختن داشته باشیم، وجود درختان و گیاهان در اطراف افراد میتواند در روحیه و سلامت انسان تاثیر گذار باشد. سرسبز بودن این درختان وشادابی که دارند میتواند در زندگی روزمره ما هم تاثیر گذار باشد داشتن دنیایی بدون درخت برای هر موجودی ترسناک و به معنای واقعی واجهه است چرا بدون درخت زندگی بی معناست نفس کشیدن بی معناست. اهمیت درخت در زندگی انسان ها کاملا روشن است و اما درختان،این موجودات زنده نیاز هایی دارند که باید توسط باغبان و یا کشاورز به خوبی فراهم شود تا درختی شاداب و سالم داشته باشیم تا بتوانیم از وجود این درختان به خوبی بهره ببریم که از مهم ترین این نیاز ها آب است.آبیاری در درختان به ویژه درختان میوه از اهمیت بالایی برخودار است.

برای اینکه بتوانیم به خوبی درختان را آبیاری کنیم باید بدونیم که آبیاری درختان به چه فاکتورهایی مربوط می شه برای اینکه درخت به مقدار مورد نیاز آبی که لازم داره برسه این مطلب رو حتما بخونید.

بنر گل من و تو

نقش درختان در زندگی زمین و انسان:

  • درختان توانایی تولید اکسیژن دارند و میتوانند در تامین اکسیژن زمین بسیار موثر است.
  • درختان میتوانند باعث خنک شدن زمین شوند و بر روی اثر گلخانه ای تاثیر بسزایی بگذارند.
  • درختان از فرسایش خاک جلوگیری میکنند.
  • درختان از لحاظ اقتصادی در زمینه صنایع چوب و کاغذ سازی و … دارای اهمیت است.
  • و بسیار نقش های دیگر
آبیاری درختان باید بر چه اساسی باشد؟
آبیاری درختان باید بر چه اساسی باشد؟

عوامل موثر در آبیاری درختان میوه

آبیاری درست واصولی در درختان میوه از اهمیت بالایی برخودار هست با آبیاری درست درخت شما سرسبز تر ،مقاوم تر و پر محصول تر خواهد شد البته با آبیاری درست و منظم. شما با آبیاری نامنظم باعث ایجاد تنش در درخت میشوید که اینکار به درخت آسیب رسانده و در درختان میوه باعث کاهش کیفیت و کمیت در محصول هم میشه.در کل آبیاری درختان به مواردی بستگی دارد مانند:

نوع درخت بر آبیاری تاثیر دارد؟

نوع درخت و رقم آنها در آبیاری اهمیت دارد چرا که درختان بسته به نوع و رقمشان میتونند نسبت به کم آبی و خشکی هوا مقاوم باشند و یا حساس مانند درخت زیتون و با پسته به نسبت در برابر کم آبی و خشکی مقاوم هستند در حالی که درختان مرکبات به رطوبت و آب بیشتری نیاز دارند. آبیاری بیش از حد درختان زردآلو باعث زرد شدن برگ ها ، ریزش آن ها و پوسیدگی ریشه می شود . کمبود آب نیز باعث زرد شدن برگ ها ، ریزش آن ها و ریزش میوه های کوچک می شود . بنابراین بایستی با توجه به نیاز آبی درخت ، آبیاری متعادل را انجام داد .

سن درخت چقدر بر میزان آبیاری موثر است؟

ریشه درختان با افزایش سن بزرگتر شده و در عمق بیشتری فرو میروند و این باعث میشه تا به آب بیشتری نیاز داشته باشد تا بتونند جذب کند و یا اینکه در اولین سالی که نهال ها در زمین کاشته میشوند ریشه کمتری دارند و بهتر است آبیاری آن ها با دفعات بیشتر انجام شود تا بتونند ریشه زایی انجام داده و در خاک مستقر بشوند. پس توجه داشته باشید که درخت جوان نیاز به آبیاری بیشتری دارد چون درخت جوان ریشه کم تری دارد پس محدودیت پیدا کردن آب براش پیش خواهد اومد و باید دفعات آبیاری درختان جوان را افزایش دهید.

عوامل موثر بر آبیاری درختان
عوامل موثر بر آبیاری درختان

نوع خاکی که درخت کاشته میشه

 خاک بسته به نوعی که داره میتونه آب را در خودش نگهداره و یا به راحتی از دسترس گیاه خارج کنه. به طور مثال خاک های رسی آب را به مدت زمان بیشتری در خود نگه میدارند در حالی که خاک شنی به راحتی آب را از خود عبور میدهند. وجود مواد آلی در خاک باعث میشه تا رطوبت خاک بیشتر حفظ بشه و این به خاطر این هست که مواد آلی آب را جذب میکنند.

نوع آب وهوای منطقه

آب وهوا و اقلیم منطقه خیلی زیاد در آبیاری درختان موثر است و بسته به نوع آب و هوای منطقه هم تعداد دفعات وهم حجم آبیاری میتونه متفاوت باشه چرا که در آب وهوای مرطوب و بارانی نیاز به آبیاری زیاد نیست و گاها بسته به بارندگی و فصل آن ممکن است نیاز به آبیاری نداشته باشند اما در مناطق گرم و خشک این مسئله کاملا برعکس است و به آبیاری بیشتری نیاز دارند. همچنین اگر سال پیش رو خشک باشد رطوبتی که خاک دارد در همان ماه های اول استفاده می شود و در نتیجه دوران آبیاری درخت ها باید طولانی شود. ولی در سال هایی که مرطوب می باشد نیاز آبی درخت کم میشود و حتی تا تابستان شاید نیاز به آبیاری کمتر هم بشود.

تاثیر فصل در آبیاری درختان میوه

فصل آبیاری هم بسیار مهم هست در فصلی مثل بهار که میزان بارندگی زیاد هست نیازی به ابیاری درختان نیست و در این فصل بیشتر آبیاری ها از ماه اردیبهشت ماه آغاز میشود در حالی که در فصل تابستان هوا گرم تر میشود وگرم شدن هوا باعث افزایش تبخیر وتعرق گیاه میشه و علاوه بر آن در درختان میوه به خاطر وجود میوه و بزرگ شدن آنها حجم زیادی از آب گیاه به سمت میوه جذب میشود تا به رشد میوه کمک کند به همین دلیل به آبیاری زیادی نیاز دارند و در فصل پاییز و زمستان به نسبت فصل های دیگر آبیاری کمتر هست.

در آبیاری کردن درختان باید تک تک موارد گفته شده را بررسی کرده و با توجه به آن آبیاری باغات خود را تنظیم کنید تا علاوه بر داشتن درختی شاداب، محصولی با کیفیت داشته باشید. پس به صورت کلی میتوان گفت که درخت در 6 ماهه اول سال درختان به آب بیشتری نیاز دارد بخصوص زمانی که دما در آن فصل بالاتر باشد. در فصول بهار رطوبت را درخت جذب می کند و در فصل زمستان همان رطوبت ذخیره شده را به خاک پس می دهد.

بهترین روش آبیاری درختان میوه

برای اینکه بتونیم بهترین روش را برای آبیاری درختان انتخاب کنیم در ابتدا باید با انواع روش های آبیاری آشنا بشیم. انواع روش آبیاری:

روش آبیاری سطحی درختان
روش آبیاری سطحی درختان

روش های آبیاری سطحی درختان

این روش ها جزئی از روش های قدیمی برای آبیاری درختان است که شامل روش های آبیاری کرتی ،آبیاری نواری و آبیاری جویچه ای است.

آبیاری کرتی: در آبیاری کرتی زمین را به قطعاتی تقسیم میکنند که این قطعات به شکل مربع و یا مستطیل هستند که درون این کرت ها مسطح است که توسط پشته هایی از خاک محصور شده و این قطعات به وسیله جویی هایی پر از آب میشوند تا گیاه موردنظر آبیاری شود. تعداد قطعات و اندازه آن ها با توجه به نوع خاک و شیب زمین میتونه متفاوت باشه.

آبیاری نواری: آبیاری نواری مشابه کرتهای مسطح هست. بجز اینکه درجهت طولی دارای شیب هست و در جهت عرضی نیز ممکن است شیب محدودی داشته باشند. نوارهای شیبدار بطور کامل محصور نیستند یعنی انتهای آن ها باز است و آب میتواند ازآنها خارج شود.

روش جویچه ای: این روش بیشتر در محصولات زراعی کاربرد دارد و در این روش آب درون جوی های باریکی در بین گیاهان کاشته شده جریان دارد تا جذب گیاه شود.

روش آبیاری سیلابی و یا غرقابی

روش سیلابی و یا غرق آبی این روش بیشتر در مناطقی که در کنار رودخانه ها هستند انجام میشود چرا که آب بسیار زیادی در زمین جاری میشود وتمام سطح زمین باغ با لایه ای از آب پوشیده میشود.هدر رفت ومیزان مصرفی آب در این روش زیاد هست. و در این روزها که از کشورمون از کمبود آب رنج میبره نمیتونه روش درستی باشه

روش آبیاری شیار بندی درختان

تعداد و ردیف شیار ها باید در این نوع آبیاری به دقت رعایت شود به طوری که برای درختان بارور اولین شیار از فاصله یک متری ردیف درختان کشیده می شود و شیار دوم بر حسب جنس خاک، باید به فاصله 70 تا 100 سانتی متر از شیار اول قرار بگیرد.در صورت وجود دو ردیف درخت که فاصله آنها از هم 6 متر است3 یا 4 ردیف شیار باید کشیده شود در این روش بهتر است که زمین مسطح باشد و میزان آب آبیاری باید طوری تقسیم شود که آب در آن به خوبی جریان پیدا کند( نه سرعت آب در آن زیاد باشد و نه آب راکد باشد)نکته: طول شیارها با توجه به نوع خاک میتونه متفاوت باشد در خاک های شنی طول شیارها کم هست و درخاک های رسی ممکن است طول شیارها را بیشتر احداث کنند تا آب زمان بیشتری برای جذب در خاک را داشته باشد. این روش برای آبیاری درختان میوه مناسب هست هدر رفت آب آن نسبت به روش هایی مثل سیلابی و کرتی کمتر هست.(شیار ها در این روش باریک تر هستند و این باعث میشود تا آب با مدت زمان بیشتری در خاک نفوذ کند)

نکته: در روش هایی مثل آبیاری غرقابی و کرتی و تا حدودی نواری این روش ها به دلیل آسان بودن و هزینه کم اولیه و به خصوص در مناطقی که کنار رودخانه هستند کاربرد دارد اما در این روش ها مقدار مصرف آب بسیار زیاد هست به ویژه در روش آبیاری غرقابی وهمچنین در این آبیاری ها در صورت وجود بیماری در یک درخت به وسیله آب در تمام باغ پخش میشوند و به درختان آسیب میزند و همچنین در این باغات مقدار علف هرز نیز در پای درختان افزایش پیدا میکند.

آبیاری قطره ای درختان میوه
آبیاری قطره ای درختان میوه

روش های آبیاری تحت فشار درختان

آبیاری تحت فشار روشی از آبیاری است که آب با فشار جریان پیدا میکند و به صورت قطرات ریز از قطره چکان ها، آبپاشها و یا غیره در زمین پخش میشود. آبیاری تحت فشار خود به آبیاری قطره ای وآبیاری بارانی تقسیم میشود.انواع آبیاری تحت فشار:

آبیاری بارانی

در این روش آب با فشار در داخل یک شبکه ای از لوله جریان پیدا میکنه و در انتها از خروجی های لوله ها به صورت قطرات ریز و درشت همانند باران بر روی گیاه ریخته میشود. آبیاری بارانی نیز شامل سیستم های جابجاشونده، نیمه جابجاشونده، ثابت ، نیمه ثابت و غیره هستند. اما این نوع سیستم بیشتر در مزارع کاربرد دارد. و برای درختان زیاد مورد استفاده قرار نمیگیرد

آبیاری قطره ای درختان میوه

آبیاری قطره ای با سیستم های دیگه تفاوت زیادی داره ، چرا که در این سیستم فقط یک نقطه یا مساحت بسیار محدودی از خاک آبیاری میشه. نکته در سیستم آبیاری قطره ای آب در نزدیکی منطقه توسعه ریشه ها به زمین داده میشه تا نزدیکی گیاه تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس بشه . این سیستم در ابتدا برای وضعیتی مانند باغ های میوه، که در آن فاصله درخت ها زیاد است طراحی شده روش آبیاری قطره ای برای باغات بسیار مناسب است.

مزایای آبیاری قطره ای: در آبیاری قطرهای به دلیل برقرار کردن توازن بین تبخیروتعرق و مقدار آبیاری از هدر رفتن آب به صورت رواناب سطحی جلوگیری می شود و از رشد علفهای هرز در نقاطی که آبیاری نمی شود جلوگیری میکند. امکان تنظیم میزان آب مورد نیاز برای انواع خاک ها و کشت ها را دارد.

خود آبیاری قطره ای هم به روش های سطحی و زیر سطحی انجام میشود که روش سطحی پر کاربرد ترین روش می باشد که هم میزان آب استفاده شده و هم کیفیت آبیاری بالایی دارد.

آیا آبیاری قطره ای میتونه باعث شوری خاک بشه؟

بله اگر شما از آب شور برای آبیاری درختان خودتون استفاده کنید به مرور شوری در اطراف ریشه گیاه موجب تشن شوری شده و همچنین قطره سیستم آبیاری قطره ای هم دچار گرفتگی خواهد شد.

آبیاری درختان به روش زیر سطحی
آبیاری درختان به روش زیر سطحی

بهترین زمان آبیاری درختان میوه در بهار چه زمانی است؟

در فصل بهار به خاطر بارندگی ها تا حدودی آب به درخت میرسد و همچنین درخت در زمان گلدهی نسبت به آبیاری حساس است. در زمان آبیاری اکسیژن در خاک کم شده و میزان دی اکسید کربن و متان و متیل خاک افزایش پیدا کرده که باعث تولید هورمون آبسیزیک اسید شده که این هورمون میتونه باعث ریزش گل های درخت شود. پس در نتیجه بهترین زمان آبیاری در بهار بعد از ریزش گل ها(شکوفه ها) است.

بهترین زمان آبیاری در تابستان چه زمانی است؟

بهترین زمان برای آبیاری درختان صبح زود هست درست زمانی که هوا گرم نشده و نور خورشید مستقیم و زیاد نیست آبیاری در این زمان باعث میشه تا برگ ها و شاخه زودتر خشک بشن و با اینکار احتمال سرایت بیماری های قارچی و باکتریایی با آب کمتر میشه(صبح زود مثلا ساعت 5-6 صبح). توصیه میشود تا آبیاری درختان را در زمان ظهر و یا عصر انجام ندهید چرا که در تابستان به خاطر گرما و تابش مستقیم خورشید باعث یک سری مشکلات در درختان خواهد شد.در تابستان زمانی که در صبح زود نتونستید آبیاری انجام بدید بهتر است آبیاری را در غروب انجام بدید.

پایان آبیاری درختان چه ماهی است؟

بهتر است درختان را تا زمانی که برگ دارند و فتوسنتز انجام میدهد آبیاری کنیم بعد از برداشت میوه آبیاری را قطع نکنید قطع کردن آبیاری میتونه باعث بشه تا زمان ریزش برگ ها جلوتر بیفتد. در کل با سرد شدن هوا میزان آبیاری کاهش پیدا میکند. نکته بسیار مهم تمامی این موارد گفته شده با توجه به نوع آب وهوا متفاوت است و باید با توجه به نوع آب و هوا منطقه آبیاری را تنظیم کنید. آبیاری زیاد در زمان سرما احتمال سرما زدگی را در گیاه افزایش میدهد به همین دلیل باید آبیاری سبک انجام شود نه سنگین.آخرین آبیاری در تابستان میتونه قبل از شروع ریزش برگ ها انجام بشه در این آبیاری شما میتونید همراه با آب آبیاری مقداری کود هم اضافه کنید تا گیاه بتونه نسبتا در برابر سرما مقاوم شود.

نکات کلیدی در مورد آبیاری درختان:

  • در آبیاری درختان حتما حتما به نکات گفته شده بالا توجه کنید چرا که هر یک بسیار مهم هستند مانند سن گیاه درختان تازه کاشته شده ویا نهال ها به دلیل ریشه کم و مستقر نبودن در خاک به آبیاری منظم و زیادی نیاز دارند تا بتوانند ریشه زایی کرده و در خاک مستقر شوند.
  • ریشه درختان در عمق خاک و در فاصله از تنه درخت قرار دارند به همین دلیل آبیاری باید در منطقه سایه انداز گیاه صورت بگیرد.
  • آبیاری را در نزدیکی تنه درخت انجام ندهید نه تنها جذب گیاه نمیشود بلکه میتواند محیط مناسبی برای رشد باکتری و قارچ باشد.
  • برای تشخیص با دست برای آبیاری درخت بهتر است در خاک با وسیله ای مثل بیلچه چاله ای به عمق 30 سانت ایجاد کنید و رطوبت خاک را با دست چک کنید در صورت خشک بودن به آبیاری نیاز دارد.

میزان آب مورد نیاز هر درخت چقدر است؟

اگر یک راه همیشگی برای نیاز آبی درختان می خواهید باید به قطر تنه درخت دقت کنید. ولی قطر درخت و نوع میوه آن و نسبت آبی درختان متفاوت می باشد. برای مثال اگر قطر تنه درختان سیب ، گیلاس و گردو ۳۰ سانتی متر باشد نیاز آبی روزانه ها آنها حدود 4 لیتر می باشد و با همین قطر در مورد درختان میوه گلابی ، هلو و آلو حدود 28 لیتر است.

به طور کلی 25-75 لیتر برای درختان آب مورد نیاز می باشد.

برای اینکه درختانی که می کارید بخوبی ریشه بدهند و بزرگ شوند باید اوایل آنها را خیلی خوب آبیاری نمایید.

آبیاری درخت کم سن و سال خیلی مهمتر از تغذیه آن درخت می باشد. درختی که ریشه کمتری داشته باشد بایید آبیاری بیشتری بشود. در پاییز ولی به آبیاری نیازی ندارند. مگر اینکه فصل خشکی پیش رو داشته باشند.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم تا نکات مهم و کاربردی را در مورد آبیاری درختان بیان کنیم. آبیاری گیاهان آپارتمانی با درختان متفاوت است برای مطالعه در مورد زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی و آب مناسب آبیاری گیاهان میتونید مقاله مطالعه کنید. اگر سوال، مشکل یا تجربه ای در مورد آبیاری درختان دارید حتما در بخش دیدگاه برای ما بنویسید تا کارشناسان گل من و تو در سریع ترین زمان پاسخ شما رو ارسال کنند.