استرس در گیاهان و استرس گیاهان آپارتمانی یکی از عوامل ایجاد علایم متعدد در گیاهان هست. تنش یا استرس توی گیاهان آپارتمانی میتونه دردسر ساز بشه و اگه بهش توجه نکنید باعث از بین رفتن گیاهتون میشه. عوامل متعددی میتونه باعث ایجاد استرس توی گیاه بشه و شناختن این عوامل به رفع مشکل گیاه کمک بزرگی میکنه. در ادامه ی این مطلب شما با تعریف اصلی استرس گیاهان و همچنین با انواع استرس در گیاهان اشنا خواهید شد. بهتره این مطلب رو تا آخر بخونید تا دیگه گیاهتون دچار استرس و اسیب نشه.
استرس گیاهان آپارتمانی چیست ؟
استرس در گیاهان زمانی ایجاد میشه که شرایط محیطی گیاهان آپارتمانی بر وقف مرادشون نباشه. یا به عبارت دیگه وقتی توی محل نگهداری گیاهان تغییر ایجاد میشه گیاه نمیتونه سریع به اون شرایط عادت کنه و این ناراحتی از شرایط ایجاد شده رو با علایم متعددی نشون میده . استرس ایجاد شده بر اثر عوامل محیطی میتونه ناشی از تغییر مکان گیاه، تغییر گلدان گیاهان اپارتمانی، تغییر در دمای نگهداری گیاهان، تغییر در مواد موجود درخاک و… باشه.
استرس های به وجود آمده توی گیاهان میتونه با توجه به عامل ایجاد کننده ی استرس به دو دسته ی استرس غیر زنده در گیاهان و استرس زنده در گیاهان تقسیم بندی بشه. استرس ایجاد شده اگه توسط عوامل زنده مثل باکتری و ویروس و .. ایجاد شده باشه جز دسته‌ی استرسهای زنده‌ی گیاهی قرار میگیره. اگه هم عامل ایجاد کننده‌ی استرس محیطی باشه (مثل: دما و آب و شوری و خشک سالی) جز استرس غیر زنده قرار می‌گیرد. اگه استرس ایجاد شده توی گیاه خفیف باشه اثرش موقتی هست و با تقویت گیاه اثرش از بین میره و گیاه دوباره سرحال میشه ولی اگه استرس گیاهی شدید باشه و گیاه مدت زیادی توی اون شرایط قرار بگیره امکان ازبین رفتن کامل گیاه هست. برای مقابله با هر کدوم از استرس های گیاهی ایجاد شده راه حل مخصوصی وجود داره که توی ادامه ی این مطلب هر کدوم رو توضیح میدم.
طبقه بندی انواع استرس گیاهان آپارتمانی :
در ادامه انواع استرس گیاهان آپارتمانی رو از نظر دما، شوری خاک، محیط نگهداری و… بررسی میکنیم که هر کدام برای درمان نیاز به راه جداگانه ای می باشند.
استرس شوری در گیاهان آپارتمانی
مهم ترین و تنها دلیل ایجاد استرس شوری توی گیاهان میزان بالای سدیم در خاک گیاه هست. خاک مورد استفاده برای گیاه باید دارای استاندارهایی باشه و یکی از عوامل مهم همین شور نبود خاک هست. حالا اگه شما خاک خوبی رو برای گیاه تهیه کنید ولی درست از گیاه مراقبت نکنید هم ممکنه که خاک خوب شما تبدیل به خاک شور بشه مثلا آبیاری نامناسب و زهکشی بد گلدان میتونه بعد از مدتی خاک گیاه رو شور کنه و توی گیاه استرس شوری رو ایجاد کنه و یا حتی استفاده‌ی بیشتر از حد از کودها هم میتونه باعث شوری بشه. حالا این استرس شوری برای گیاه یه عامل محدود کننده هست به طوری که :
- باعث کاهش جذب مواد مغذی توسط گیاه میشه
- تنش شوری توی گیاه میتونه روی مقاومت گیاهان هم اثر بزاره و گیاهان اپارتمانی رو در برابر افت ضعیف کنه
- باعث اختلال توی مکانیسم فتوسنتزی گیاهان میشه
- جوانه‌زنی و رشد گیاهان رو هم کاهش میده
در مطالبی جداگانه در خصوص آب مناسب آبیاری گیاهان آپارتمانی و همچنین نحوه آبیاری گیاهان آپاتمانی صحبت کردیم که حتما مطالعه کنید.
استرس دمایی در گیاهان و نشانه های آن
استرس دمایی همون طور که از اسمش مشخصه توسط تغییر دمای ناگهانی توی گیاه ایجاد میشه. اگه دما بیش از حد معمول بالا بره توی گیاه استرس دمایی ایجاد میشه که بهش استرس گرمایی هم میگن. این استرس گیاهی میتونه هم علایم متعدد توی گیاه ایجاد کنه و هم در حد مولکولی برای گیاه اختلال ایجاد کنه. حالا توی این استرس وارد شده به گیاهان علایم ایجاد شده شامل :
- لکه های سوختگی روی برگ
- پژمرده شدن گیاه
- سوختن یه بخشی از ساقه گیاه
- دناتوره شدن (یا ازبین رفتن) پروتئین های گیاه
- ایجاد اختلال توی کار انزیم های فعال گیاهی و در اخر باعث اختلال توی رشد گیاه میشه.
استرس دمایی میتونه در اثر دمای پایین هم توی گیاه به وجود بیاد. ایجاد این نوع استرس توی گیاه با پایین امدن دما ایجاد میشه و نتیجش هم جز یخ زدگی گیاه نیست. برای مقابله با این نوع استرس گیاهی باید دمای مورد نظر گیاه رو بدونید و برای حرفه ای شدن توی مراقبت از گیاه میتونید مطلب دمای مناسب گیاهان آپارتمانی رو مطالعه کنید.
استرس خشکی در گیاهان آپارتمانی
استرس گیاهان آپارتمانی و استرس ایجاد شده در اثر آبیاری نامنظم و کم باعث میشه که گیاه علایمی مثل خشکی و یا حتی سوختگی نشون بده. البته اگه توی مراحل اول این استرس گیاهی اقدام کنید گیاه میتونه با گذشت زمان به حالت قبلش برگرده ولی اگه مدت زیادی توی این نوع از استرس بمونه گیاه خشک شده و ازبین میره. همچنین پژمرده شدن و بیحال شدن گیاهان هم میتونه از آبیاری کم باشه
استرس ناشی از جابه جایی در گیاهان
وقتی که گیاه رو تازه وارد یه مکان جدید میکنید و یا وقتی که گلدون گیاه رو عوض میکنید به گیاه استرس وارد میشه و این استرس ناشی از جابه جایی با پیامد هایی همراه هست. علایمی که توسط این استرس ایجاد میشه شامل پژمردگی گیاه و حتی در بعضی از موارد باعث خشک شدن گیاه میشه. زمانی که گلدون گیاه رو عوض میکنید علاوه بر این که ممکنه به گیاه استرس ناشی از جابه جایی وارد بشه ممکن هست که ریشه های گیاه هم صدمه ببینن پس بهتره این کار رو با دقت به اصول و قواعد انجام بدین. میتونید به مطلب پژمرده شدن گیاه هم مراجعه کنید تا بیشتر درباره‌ی استرس جابه جایی بدونید. علایم ایجاد شده ناشی از این نوع استرس توی گیاه شامل:
- پژمرده شدن گل بعد از تعویض گلدان یا جابه جایی
- لوله‌ای شدن و پیچ خوردن برگ‌ها
- زرد شدن برگ گیاهان آپارتمانی
- توقف رشد توی گیاهان آپارتمانی
حتما مطلب پژمرده شدن گیاهان بعد از تعویض گلدان رو مطالعه کنید.
استرسهای زنده در گیاهان آپارتمانی
عوامل زنده که به گیاهان حمله میکنن باعث،ضعیف شدن گیاهان آپارتمانی شما میشن. عواملی مثل ویروس و باکتری و قارچ‌های بیماری زا (بیماری قارچی گیاهان ) و نماتدها از گیاه تغذیه میکنن و همین امر موجب ایجاد استرس توی گیاهان شما میشه. البته خود گیاه هم با انواع و اقسام مکانیسم‌ها با این عوامل بیماری‌زا مقابله می‌کند. این نوع استرس توی گیاه علایم زیادی رو ایجاد میکنه و استفاده از سموم مسی و قارچکش‌ها میتونه برای کنترل باکتری و قارچ موثر بشه ولی برای کنترل بیماری‌های ویروسی راه حل تایید شده ای وجود نداره و تنها راه حل⸲ پیشگیری از انتقال این نوع بیماری به گیاهان اپارتمانی تون هست.
راه های مقابله با انواع استرس در گیاهان
برای مقابله با انواع استرس در قدم اول باید شرایط محیطی رو برای گیاه فراهم کنید مثلا میزان ابیاری درستی داشته باشید و یا گیاه رو در دمای مناسبی نگه دارید. در قدم دوم که موثرتر هم هست میتونید از انواع مختلف کود و تقویت کننده های گیاهی استفاده کنید. توی ادامه ی مطلب به معرفی این مواد تقویت کننده که ضد استرس گیاهی هم هستن می پردازیم. برای مقابله با استرس و تنش‌های وارد شده به گیاهان اپارتمانی میتونید از امینواسید- هیومیک اسید و درمان‌های خانگی استفاده کنید. توی ادامه‌ی مطلب به توضیح نحوی استفاده و کارای هر کدوم از این موارد اشاره میکنیم.
کود آمینو اسید برای مقابله با استرس های گیاهی
آمینواسید یکی از اجزای مهم در مکانیسم های گیاهی هست به خاطر همین خیلی از امینواسیدها رو به صورت کود دراوردن تا نیازهای گیاه راحتر برطرف بشه. با دادن کود امینو اسید به گیاهان میتونید اثرات مخرب استرس های گیاهی رو کاهش بدین و در برابر انواع استرس‌ها که در بالا معرفی شده گیاه رو مقاوم کنید. اثرات مهم دیگه‌ی این کود علاوه بر مقابله با تنش و استرسهای گیاهی شامل:
افزایش فتوسنتز، بالا بردن کیفیت محصول، افزایش و کمک به جذب مواد مغذی دیگه در گیاه است. کود امینو اسید به دو صورت در بازار وجود داره به فرم مایع که به صورت محلول پاشی مورد استفاده قرار میگیره و به فرم جامد و یا پودری که همون طوری روی خاک ریخته میشه تا با آبیاری جذب گیاه بشه (همراه با اب ابیاری هم استفاده میشه). توی مقاله‌ی آمینو اسید برای گیاهان هم به صورت کامل درباره‌ی امینواسیدها توضیح داده شده که توصیه میکنم حتما بخونید. برای خرید آمینو اسید میتونید به فروشگاه گل من و تو مراجعه کنید.
مقابله با استرسهای گیاهی با مصرف هیومیک اسید
اول از همه هیومیک اسید چیه: هیومیک اسید ترکیبی از مواد هوموس دار هست که از تجزیه بیولوژیکی هر نوع پسماند آلی به دست میاد. این ماده اثرات مثبت زیادی رو توی گیاه میزاره مثل افزایش ریشه زایی توی گیاه- افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌های گیاهی – تاثیر مثبت روی میکروارگانیسم های خاک – مقابله با انواع استرسهای گیاهی- بهبود عملکرد گیاه. این ماده به سه صورت توی بازار پیدا میشه مایع، پودر، گرانوله. برای گرفتن اطلاعات بیشتر و تخصصی تر میتونید مطلبی که با عنوان هیومیک اسید نوشته شده رو مطالعه کنید.
درمان‌های خانگی برای مقابله با استرس گیاهان آپارتمانی
کوتاه کردن شاخ و برگ گیاهان: هرس کردن گیاه هم نقش موثری توی کنترل استرس گیاهی داره این طوری که گیاه دیگه انرژی اضافی صرف شاخ و برگ نمیکنه و خودش رو تقویت میکنه
استفاده از قرص اسپرین: برای مقابله با استرس گیاهان میتونید از قرص اسپرین استفاده کنید به طوری که توی اب حل کنید و به گیاه بدین.
زمان دادن به گیاه: اخرین مرحله هم زمان دادن به گیاه هست. گیاه با گذشت زمان و مراقب های شما میتونه از پس استرسهای گیاهی پیش امده برمیاد .
کلام آخر
استرس گیاهان آپارتمانی یکی از شایع ترین اتفاقاتی هست که میتونه برای گیاه بیافته. اگه در مراحل اول ایجاد استرسهای گیاهی اقدام اولیه برای گیاهان انجام بشه گیاه سالم میمونه ولی اگه استرس گیاهان اپارتمانی مدت زیادی طول بکشه گیاه ازبین میره. با دقت به نکات گفته شده و مراقبت از گیاهانتون میتونید که استرسهای گیاهی رو کاهش بدین. اگه تجربه ای و یا سوالی در رابطه با همین موضوع دارین میتونید با ما در میان بزارید تا متخصصان ما به شما پاسخ بدن.
