معرفی و نگهداری سرخس شاخ گوزنی : میتونم بگم یکی از گونه های عجیب و جذاب از سرخس ها همین گیاه شاخ گوزنی هست که میتونید به راحتی با با خیال راحت از اون در داخل خونه نگهداری کنید، جلوه ای که این گیاه به خانه شما میده قابل توصیف نیست، فقط برای نگهداری باید یک سری نکات خیلی ریز رو رعایت کنید که در ادامه مورد بررسی قرار میدیم، شکل زیبا و خاص همانند شاخ گوزن آنرا از سایر گونه های سرخس متمایز و زیبا کرده .سرخس شاخ گوزنی بصورت بوته رشد میکند در ادامه اطلاعات بیشتری برای نگهداری این گیاه در اختیارتان قرار خواهیم داد.
جالب هست بدونید که میتونید از سرخس شاخ گوزنی هم به عنوان گلدان آویز و هم گلدان دیواری استفاده کنید، وقتی از اون به عنوان گلدان دیواری استفاده میکنید دیگه نیاز نیست برای تزیین خانه گوزنی شکار بشه، بلکه همون جلوی رو به خونه شما به شکل کاملا سبز و طبیعی خواهد داد.
مشخصات کلی سرخس شاخ گوزنی :
سرخس شاخ گوزنی با نام علمی Platycerium bifurcatum که جز خانواده سرخس ها (پلی پودیاسه Polypodiacea) میباشد و بومی منطقه جنگل های انبوه جنوب شرقی استرالیا میباشد . جز راسته بسپایک سانان و از تیره بسپایکیان است .
| نام علمی | Platycerium bifurcatum |
| خانواده | سرخس ها (پلی پودیاسه Polypodiacea) |
| PH خاک | خاک کمی اسیدی |
| بومی منطقه | جنگل های انبوه جنوب شرقی استرالیا |
| نام دیگر | بیفورکاتوم |
آشنایی با سرخس شاخ گوزنی :
سرخس شاخ گوزنی یک گیاه آپارتمانی است که گونه از سرخس ها میباشد و زیبایی خاصی که بخاطر شکل متفاوت برگها دار میباشد اورا از خانواده سرخس ها متمایز کرده است .علت این نامگذاری شباهت زیاد برگ ها به شاخ های چنگال دار گوزن نر میباشد و رنگ برگها سبز روشن است. این سرخس یکی از 18 گونه سرخس میباشد که محل زندگی بومی آن نواحی جنگلی استرالیا میباشد و فقط یک گونه از انها را میتوانید در گلفروشی ها یافت .در گذشته سرخس شاخ گوزنی جز گیاهان کمیاب بوده ولی با مرور زمان و تکثیر و رشد آن در مناطق اسیایی نیز رشد پیدا کرده است .
این گیاه جز گیاهان هوازی یا اپیفیت (epiphytic ) است که در گذشته بسیار دشوار تلقی میشد ولی امروزه دوست داشتنی هستند و بدین معنی که بستر آنها خاک نمیباشد و بر روی سایر صفحات سوار میشوند مانند سرخس شاخ گوزنی که بر تنه درختان ریشه میکند و انگل وار از تنه درخت تغذیه کرده و ریشه خود را درون تنه درخت فرو برده و بتدریج محکم میکند .برای پرورش این گیاه در محیط خانه بهتر است شرایط را به گونه برای آن محیا کنیم زیرا این گیاه در طبیعت داخل خاک ریشه نمیزند پس به همین علت بهتر است یک صفحه که دارایی خزه است و بجای خاک ، خاکبرگ را بستر رشد گیاه قرار دهیم و برای حفظ رطوبت سطح خاکبرگ را با خزه بپوشانیم همچنین میتوان از گلدان های آویزان یا دیواری برای گلدان استفاده کنیم .
این گیاه دارای دو نوع برگ میباشد که هرکدام مسولیت هایی متفاوت دارد، یک نوع برای رساندن مواد غذایی و آب است و ریشه را پوشش میدهند که شکل برگ های آن کوچک و صاف ست و نوع دوم برگ ، همان برگ هایی است که شبیه شاخ گوزن بوده و از خاک بیرون می آیند کار این برگ ها تولید اسپور بوده و این برگ ها به رنگ سبز روشن میباشند .طول این برگ ها میتواند به 90 سانتی متر و گاهی در شرایط ایده آل به بیش از این مقدار نیز برسد .اصطلاح توله برای این سرخس استفاده میشود که به معنی محلی که برگ های گوشتی سرخس بر روی هم خم شده و با برگ های ریز رشد میکنند است آن هم زمانی که از جایی آویزان میشوند .
در فصل بهار زمانی که دمای هوا میزان رطوبت ایده آل شد مشاهده خواهید نمود که پشت برگها سیاه شده که نگران کننده نیست این سیاهی ها همان اسپور های تولیدی بودی که با ریختن سبب تکثیر گیاه و پر پشت شدن آن میشود و میتوان با جوانه زدن ان ها به گلدان جدید منتقل و آن را تکثیر نمود .
شرایط نگهداری سرخس شاخ گوزنی :
پیش از انکه شرایط نگهداری سرخش شاخ گوزنی را شرح دهیم نکته ای که دارای اهمیت است این است که این گیاه سمی نمیباشد ولی بهتر است از دسترس اطفال و حیوانات دور نگهداشته شود و بهترین مکان نگهداری گلدان های معلق و یا دیواری میباشد .
نور مورد نیاز سرخس شاخ گوزنی چقدر است؟
گیاه سرخس شاخ گوزنی به نور علاقه دارد ولی همانند سایر گیاهان اپارتمانی نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد بلکه باید با نور فیلتر شده به آن نور بدهیم مانند نور از پشت پرده زیرا نور مستقیم سبب سوختگی برگ های آن میشود همچنین توجه آبیاری نیز باید بیشتر باشد. حداقل نوری که این گیاه برای رشد نیاز دارد 6 الی 8 ساعت می باشد. هرچقدر نور بیشتر میشود رشد گیاه بهتر خواهد بود. اگر در خانه نور کافی برای نگهداری این گیاه ندارید میتوانید از نور رشد استفاده کنید، فاصله نور تا نوک گیاه باید حداقل 30 سانتی متر باشد.
آبیاری مناسب گیاه سرخس شاخ گوزنی :
میزان آبیاری گیاه سرخس در فصل رشد باید بگونه ای باشد که گلدان آن خشک نبوده و همیشه مرطوب باشد و توجه شود که این مرطوب بودن همیشگی به معنای آبیاری زیاد نیست اگر گیاه را بیش از اندازه آبیاری کنید و گلدان زهشکی مناسب نداشته باشد به مرور باعث پوسیدگی و مرگ گیاه شما خواهد شد.
پس این نکته که گلدان باید زهکشی مناسبی داشته باشد حایز اهمیت است و چنانچه گلدان دارای زهکش است ولی میزان آن کم است میبایست سوراخ های کف گلدان را بیشتر نموده تا گیاه سالم و زیبایی داشته باشیم. توجه داشته که با زیاد بودن دما و همچنین زیاد بودن میزان نور میزان آبیاری نیز بیشتر خواهد بود.
قبل از آبیاری حتما خاک گلدان را چک کنید، به این معنی که هر وقت خاک تا عمق 2 الی 3 سانتی متری خشک شد به گیاه آب بدهید در غی این صورت و خشک نشدن خاک گلدان آبیاری انجام نشود.
بهترین دما برای سرخس شاخ گوزنی چقدر است؟
سرخس شاخ گوزنی میتواند در دماهای مختلف زندگی کند و حتی گونه های بالغ آن میتوانند در یخبندان نیز جان سالم به در ببرند اما باید به این نکته توجه داشت که این گیاه در گرما و رطوبت رشد خوبی خواهد داشت و عاشق محیط گرم و مرطوب میباشد بهترین و ایده ال ترین دما برای رشد سرخس شاخ گوزنی دمای 20 درجه و بری جوانه های آن کمی بیشتر میباشد. پس سعی کنید دمای محل نگهداری این گیاه را ما بین 18 الی 22 درجه سانتی گراد تنظیم کنید و با بالا رفتن دما باید میزان آبیاری هم افزایش پیدا کند.
رطوبت مناسب برای سرخس شاخ گوزنی :
سرخس شاخ گوزنی در فصل رشد ،برای رشد بهتر به رطوبت نیاز دارد و این نیاز را میتوان با غبار پاشی رفع نمود توجه کنید آبی که برای غبار پاشی استفاده میشود فاقد املاح باشد و دمای آبی که استفاده میشود نباید سرد باشد و بهتر است از آب هم دمای محیط استفاده کنیم. همچنین یک راه دیگر برای حفظ رطوبت گیاه داریم که از روش غبار پاشی راحتتر است آن هم قرار دادن سنگریزه زیرگلدان و ریختن آب توجه شود که این مقدار آب بگونه ای نباشد که با کف گلدان در تماس نباشد زیرا سبب پوسیدگی ریشه ها و خفگی گیاه میشود. به این روش ساخت جزیره برای گلدان هم میگویند. پس برای گیاه حداقل 50 درصد باید فراهم کنید تا رشد آن بهتر شود.
خاک مناسب سرخس شاخ گوزنی چیست؟
همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد این گیاه در زادگاه خود بر تنه درختان رشد میکند و بستر خاک ندارد پس میتوان گیاهان بالغ را همانند گونه بومی خود روی خزه و گلدان های دیواری و آویزی استفاده نمود ولی برای گیاهان جوان بهتر است که داخل خاک غنی مانند کمپوست ها یا الیاف طبیعی که با املاح تقویت شده است و دارای زهکشی خوبی است نگهداری شود. میتوانید از خاک ارکیده هم برای این گیاه استفاده کنید که در مطلبی جداگانه ترکیب خاک ارکیده را توضیح دادیم.
کود دهی مناسب سرخس شاخ گوزنی :
این یگاه در ابتدای رشد خود نیاز چندانی به کوددهی ندارد و میتوانید از کود سه بیست برای اون در فاصله زمانی ماهی یکبار استفاده کنید ولی با بزرگ شدن گیاه باید هر دو هفته یکبار با استفاده از کودهایی مانند 121236 و سه بیست تغذیه شود. کودها را در آب حل کنید و به شکل آبیاری به گیاه بدهید.
تعویض گلدان سرخس شاخ گوزنی :
همانطور که در قسمت بالایی مطلب گفته شد سرخس شاخ گوزنی در نوع بالغ خود و در زیستگاه اصلی خود که دارای ریشه های هوازی میباشد ریشه خود را به تنه درخت فرو برده و بصورت انگل وار زندگی میکند و ما گونه های نابالغ و جوان را در گلدان با زهکشیی بالا نگهداری میکنیم.زمانیکه این سرخس های جوان در فصل رشد کمی بالغ میشوند میتواند همانند زمانیکه در طبیعت هستند از آن ها نگهداری کنیم بدین صورت که تنه درخت را بعنوان بستر آن قرار دهیم و میتوانیم برای حفظ رطوبت آن از خزه استفاده کنیم و یا هر چیزی شبیه به آن باشد و یا حتی استفاده از گلدان های آویزی نیز گزینه مناسبی برای تعویض گلدان میباشند .
تکثیر سرخس شاخ گوزنی :
تکثیر سرخس شاخ گوزنی یکی از کارهای بسیار سخت است واگر در این راه موفق نشدید ناراحت نشوید.یکی از روش های تکثیر را در مطلب بالا گفتیم و آن تکثیر از طریق اسپور بود همان لک های سیاهی که در فصل رشد پشت برگها پدید اماده و پس از ریزش بر روی خاک گلدان یا بهتر بگوییم خزه و بودن بستر مناسب برای رشد تکثیر پیدا کرده ریشه زده و پس از جوانه زدن میتوانیم به گلدان جدید منتقل کنیم روش بعدی که میتوانیم سرخس شاخ گوزنی را تکثیر کنیم تکثیر به روش تقسیم بوته میباشد بدین صورت که این گیاه زمانیکه بصورت بوته پر پشت و شلوغی در آمد میتوانیم قسمتی از آن که هم دارای برگ و هم ریشه بوده را به گلدان جدید منتقل کنیم توجه کنید که گلدان جدید شریط مناسب برای رشد از قبیل گرما و رطوبت و بستر مناسب را داشته باشد اگر شرایط مناسب را فراهم کردید و در گلدان جدید ریشه های جدید مشاهده نکردید بازهم دلسرد نشوید همانطور که در ابتدا گفته شد تکثیر این گیاه را حتی باغبانهای ماهر هم ممکن است به مشکل برسند .
هرس کردن سرخس شاخ گوزنی :
همانطور که مشاهده میکنید این گیاه رشد بصورت بوته ای دارد و با زیاد شدن برگ ها گیاه زیباتر میشوداما به این نکته توجه داشته باشید که با زیاد شدن برگ ها وتماس آن ها با یکدیگرسبب قهوه ای شدن کناره های برگ سرخس شده و گیاه جلوه بدی پیدا میکند همچنین زیاد شدن برگ های شاخ گوزنی میتواند باعث بوجود آمدن قارچ در گیاه شود پس بهتر است پیش از اینکه گیاهمان بیماری و یا تغییر رنگ دهد خودمان به روشی که در بالا اشاره کردیم برای تکثیر به روش تکثیر بوته و انتقال قسمتی از گیاه همراه برگ به گلدان جدید این روش هم باعث تکثیر گیاه و هم جلوگیری از خراب شدن آن میشود فقط نکته ای که قابل توجه است اینکه اینکار را یکباره انجام ندهید بلکه با فاصله انجام داده تا گیاه به یکباره تنک نشود .
انواع سرخس شاخ گوزنی :
سرخس شاخ گوزنی انواع مختلفی دارد،البته در مقاله انواع سرخس مطلب کاملتری وجود داردولی تعدادی از این گونه ها را اینجا نام میبریم که رایج ترین آن Platycerium bifurcatum است و گونه P. bifurcatum دارای بیشترین تنوع است که معمولاً به عنوان یک گیاه زینتی کشت می شود، زیرا احتمالاً راحت ترین رشد را دارا میباشد.گونه ای دیگر از سرخس شاخ گوزنی که شکل برگ های جالبی دارد P. grande که دارای برگ های بزرگ است و گاهی طول این برگ ها به 1.5 متر هم میرسد .گونه ای دگیر از سرخس ها که طول بزرگتری دارند و نادر هستند گونه ای از کلکتورها میباشد که با نام های مانند P. willinckii و P. superbum در دسترس است.توجه کنید نام هایی که ما میگوییم ممکن است در گلخانه ها نامگذاری متفاوت تری داشته باشند .
بیماری و آفات سرخس شاخ گوزنی چه میباشد ؟
قبل از بررسی بیماری های رایج سرخس شاخ گوزنی این گیاه نکته ای که برای تمام گیاهان آپارتمانی حایز اهمیت است این است که گیاهی که در جوار گیاه جدید ما قرار دارد آیا سالم است، زیرا ممکن است بیماری از گیاهی به گیاه دیگر منتقل شود .وجود گیاه بیمار سبب تار عنکبوتی شدن سرخس برگ انجیری میشود .این گیاه بخودی خود دارای آفت و بیماری نمیباشد ولی اگر رطوبت ان کم شود باعث بوجود امدن شته و کنه میشود که راهکار از بین بردن آن سم پاشی بوسیله سم مالاتیون است .در ضمن پس از سم پاشی بهتر است گیاه را غبار پاسی نموده و برگ های انرا بشوید همچنین در صورت زیاد بودن رطوبت وجود لک های سیاه بر روی برگ را شاهد خواهیم بود که همان اسپورها میباشند و برای پاکسازی میتوانید از روغن چریش استفاده کنید .
در این مطلب ما سعی کردیم اطلاعاتی درباره این گیاه زیبای آپارتمانی در اختیار شما قرار دهیم. ممکن است شما که این گیاه را داشته و یا علاقه به داشتن ان داشته باشید .اگر مطلبی بیش از مطالب گفته شده میدانید و یا علاقمند هستید درباره موضوعات بیشتری درباره سرخس شاخ گوزنی بدانید با ما در ارتباط باشید.
