کاکتوس ریپسالیس؛ نحوه درست نگهداری، تکثیر و تاریخچه

کاکتوس ریپسالیس
کاکتوس ریپسالیس

شرایط درست نگهداری از کاکتوس ریپسالیس : این گونه از کاکتوس تیغ نداره و بیشتر شبیه به ساکولنت ها هست، کاکتوس ریپسالیس یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی و جذاب محسوب می شود که امروزه با توجه به آب و هوای مناسب ایران به راحتی در کشور عزیزمان نیز پرورش داده می شود و می توان از آن جهت زینت بخشیدن به فضاهای مختلف نیز استفاده کرد.

کاکتوس ریپسالیس به نام های دیگری نیز شناخته می شود که می توان به “کاکتوس زنجیره ای یا کاکتوس زنجیری” اشاره نمود. یکی از دلایل مهمی که سبب جذابیت کاکتوس ریپسالیس در محیط های مختلف شده است طرز نگهداری بسیار ساده و راحت آن است که در بخش های دیگر این مقاله حتما به آن اشاره خواهیم داشت. کاکتوس ریپسالیس از انواع لیتوفیتیک یا اپی فیتیک به شمار می آید. امروزه کاکتوس ریپسالیس در بسیاری از کشورهای خط استوا از جمله ایران، مصر، بعضی کشورهای آفریقایی، کشورهای آمریکای لاتین در خط استوا از جمله برزیل و آرژانتین نیز پرورش داده می شود.

به دلیل جذابیت و محبوبیت کاکتوس ریپسالیس در بین کاربران و علاقمندان به گیاهان و گل های آپارتمانی و اطلاعات کمی که در رابطه با پرورش و نگهداری این کاکتوس زیبا در دسترس این عزیزان است، تصمیم گرفتیم به طور ویژه و مفصل در مورد آن، اطلاعات مفید و ارزشمندی را در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم. لطفا با ما همراه باشید.

بنر گل من و تو

با کاکتوس ریپسالیس بیشتر اشنا بشید

نام علمی این گیاه Rhipsalis است که بومی آمریکای جنوبی، آفریقا و مناطق گرمسیری است و شرایط خوبی برای رشد اون فراهم کنید میتونه از 30 سانتی متر تا 6 متر ارتفاع داشته باشه (6 تر بیشتر در مناطق بومی خواهد بود)، البته این میزان از رشد و قد کشیدن به سن گیاه بستگی داره و نهایتا در سن بلوغ شاهد گلهای سفید یا کرم رنگ اون خواهید بود. در ادامه جدول مشخصات و سایر اطلاعت در خصوص این گیاه رو براتون قرار دادیم.

نام علمی گیاهRhipsalis spp
نام های رایج کاکتوس ریپسالیس، جیره ای یا کاکتوس زنجیری
PH مناسب خاکخاک اسیدی دوست داره (5.0 تا 6.5)
نور مناسبمحلی با نور خوب و فیلتر شده
خاک مناسبخاک غنی با زهکشی بالا، خاک مخصوص کاکتوس
جدول مشخصات کاکتوس ریپسالیس
معرفی کاکتوس ریپسالیس
معرفی کاکتوس ریپسالیس

تاریخچه و افسانه کاکتوس ریپسالیس

کاکتوس ریپسالیس را می توان از دسته ی گیاهان مناطق گرمسیری و به عبارتی عاشق گرما و رطوبت کم دانست. لذا می توان انتظار داشت که این گونه کاکتوس بتواند در مناطق استوایی از جمله برخی نقاط کشورمان به راحتی رشد کند. خلاصه اینکه می توانیم کاکتوس ریپسالیس را از جمله ی گیاهان یا بوته های استوایی تلقی کنیم. اگر بخواهیم به طور مختصر به افسانه کاکتوس ریپسالیس و تاریخچه ی این کاکتوس جذاب اشاره کنیم می توانیم اینگونه بگوییم که کاکتوس ریپسالیس در ابتدا از جمله گیاهانی بود که تنها در فلوریدا و بخش کمی هم در کشور برزیل رشد می کرد. ولی رفته رفته طبق برخی افسانه ها (یا شاید بتوان گفت برخی داستان ها) توسط یک زوج دریانورد به کشورهای گرمسیر آسیایی از جمله ایران و مصر نیز ارسال و منتقل می شود.

شاید دلیل اصلی اینکه کاکتوس ریپسالیس ابتدا به سمت کشورهای اروپایی ارسال نشده عدم وجود هوای استوایی و خیلی گرم در این قاره سبز و یا وجود سرمای فراوان حاکم در این کشورها باشد. چرا که کاکتوس ریپسالیس در آب و هوای سرد و مرطوب نمی تواند چندان رشد خوبی داشته باشد.

کاکتوس ریپسالیس و آشنایی با خصوصیات ظاهری آن

بسیاری از افراد همین که اسم کاکتوس را می شنوند در ذهن خود یک درخت یا بوته ی دارای خارهای فراوان و بسیار تیز را به خاطر می آورند. اما شاید برایتان جالب باشد که کاکتوس ریپسالیس هیچگونه خاری روی برگ های باریک خود ندارد. پس می توان اینگونه بیان کرد که خطر خاصی هم برای کودکان در صورت لمس برگ های آن نخواهند داشت.

از لحاظ ظاهری در رابطه با کاکتوس ریپسالیس در نگاه اول می توان به برگ های کشیده یا نیزه ای و باریک و دراز آن اشاره کرد که صاف و تا حدودی کم آب به نظر می رسند. کاکتوس ریپسالیس اغلب به صورت بوته ای جهت مصارف زینتی برای فضاها و محیط های خانگی و حتی ادارات به کار می رود لذا از نوع کوتاهِ آن خریداری می شود. اما بهتر است بدانید بعضی از انواع کاکتوس های ریپسالیس در صورت فراهم بودن شرایط محیطی و آب و هوایی توان رشد تا شش متر را نیز دارند.

کاکتوس ریپسالیس در شرایط مساعد و مناسب می تواند بین 30 الی 60 سانتی متر (در داخل خانه) در حالت بوته ای نیز رشد کند. کاکتوس ریپسالیس همانند بسیاری دیگر از انواع کاکتوس ها گل های زیبایی به رنگ های زرد و بعضا سفید و کرم نیز دارد که از جمله زیباترین گل های خانواده ی کاکتوس ها به شمار می آیند.

گل کاکتوس ریپسالیس
گل کاکتوس ریپسالیس

انواع کاکتوس ریپسالیس

کاکتوس ریپسالیس انواع و اقسام بسیار متنوع و زیبایی دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید کاکتوس ریپسالیس از جمله گیاهانی است که تنوع بالایی در طرح و رنگ های انواع آن موجود است به طوری که بیش از 55 نوع از کاکتوس های ریپسالیس در دنیا یافت و شناخته شده است. یکی از دلایل وجود تنوع در کاکتوس های ریپسالیس احتمالا پرورش این گیاه در بسیاری از کشورها و همچنین تغییرات و اصلاحات انجام شده در بذرها و بوته های آن بوده است.

اگر بخواهیم به معروف ترین گونه های کاکتوس ریپسالیس اشاره کنیم می توانیم به کاکتوس ریپسالیس ملیله، کاکتوس ریپسالیس بارسلون، کاکتوس ریپسالیس کرکی یا کرک دار، کاکتوس ریپسالیس مودار، کاکتوس ریپسالیس کینکی، کاکتوس ریپسالیس بالدار ضخیم و کاکتوس ریپسالیس بیضوی اشاره کنیم. بعضی از گونه های کاکتوس ریپسالیس به صورت پهن رشد می کنند یعنی پس از رشد برگ های باریکشان، این برگ ها به سمت پایین و افتاده قرار می گیرند ام برخی گونه های دیگر کاکتوس ریپسالیس بر خلاف گونه ی دیگر است و برگ های آن اندکی محکم تر یا خشک تر به نظر می آیند و تا حد زیادی پس از رشد، به سمت بالا حرکت می کنند.

شرایط نگهداری کاکتوس ریپسالیس

کاکتوس ریپسالیس نسبت به بسیاری دیگر از گیاهان و گل های زینتی و آپارتمانی، راحت تر و آسان تر پرورش داده می شود. این راحتی و آسانی به این دلیل است که کاکتوس ریپسالیس در بسیاری از شرایط سخت مقاوم است و حتی در برابر کم آبی نیز می تواند تا مدت مشخص و البته طولانی دوام بیاورد و نابود و خشک نشود. این گیاه به نور خوبی ولی فیلتر شده برای رشد نیاز داره که خیلی باید به این نکته دقت کنید. در این بخش از مقاله می خواهیم به شرایط و امکانات ضروری و مورد نیاز جهت نگهداری و پرورش و مراقبت از کاکتوس ریپسالیس بپردازیم. لطفا در ادامه نیز با ما همراه باشید.

نور مناسب جهت رشد کاکتوس ریپسالیس چقدر باشه؟

همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم کاکتوس ریپسالیس از جمله گیاهان مقاوم در برابر گرما یا همان نور خورشید است. البته توجه داشته باشید که جهت تامین نور کافی برای رشد کاکتوس ریپسالیس نباید این گیاه را در معرض مستقیم نور و گرمای آفتاب قرار دهید چرا که ممکن است به برگ های آن آسیب جدی وارد شود. نور شدید و زیاد باعث ایجاد سوختگی در ساقه ها شده و اگر این روند ادامه دار باشد گیاه کم کم پژمرده میشود.

البته قرار دادن کاکتوس ریپسالیس چند ساعت در روز در هوای آفتابی اشکالی ندارد (بجز آفتاب صبحگاهی) و اتفاقا سبب رشد بهتر آن می شود ولی نباید به بیش از 5 الی 6 ساعت برسد. لازم به ذکر است که بدانید قرار دادن کاکتوس ریپسالیس در معرض آفتاب صبحگاهی و همچنین آفتاب عصرگاهان چندان خطر یا مشکلی در گیاه ایجاد نخواهد کرد. اما آفتاب ظهر می تواند برای آن خطرناک باشد. پس سعی کنید براش یک نور فیلتر شده فراهم کنید منظورم از نور فیلتر شده این است که گیاه رو پشت پنجره ای که با پرده یا شیشه مات کن فیلتر شده قرار بدیدو یا در فاصله 1 متری از پنجره قرار بدید.

در صورتی که قصد پرورش کاکتوس ریپسالیس در منزل یا آپارتمان را دارید نیز کافیست آن را روی پنجره یا تراس و در معرض نور غیر مستقیم خورشید قرار دهید. ضمنا در صورت نیاز به پرورش کاکتوس ریپسالیس در گلخانه و با نور مصنوعی نیز بهتر است لامپ ال ای دی را به فاصله 30 الی 40 سانتی متری گیاه قرار دهید.

نگهداری کاکتوس ریپسالیس
نگهداری کاکتوس ریپسالیس

نحوه صحیح آبیاری مناسب کاکتوس ریپسالیس چطور هست؟

آب دهی یا آبیاری صحیح و اصولی کاکتوس ریپسالیس نیز از جمله نکات و مولفه های بسیار موثر در رشد بهتر این کاکتوس زیبا به شمار می آید. کارشناسان معتقدند که آبیاری یا آب پاشی برگ های کاکتوس ریپسالیس از بالا می تواند باعث آسیب به این برگ ها و کل گیاه شود لذا توصیه می شود جهت آبیاری و آبرسانی به کاکتوس ریپسالیس حتی الامکان این کار را از سمت پایین کاکتوس انجام دهید. یعنی زیر گلدانی رو پر از آّ کنید و گیاه کم کم از پایین گلدان اقدام به جذب آب کند. ولی اگر از بالا اقدام به آبیاری میکنید مراقب باشید که آب روی برگها و ساقه گیاه ریخته نشه

همین که تمام خاک گلدان یا خاک اطراف بوته خیس شود جت رشد کاکتوس ریپسالیس کافیست. ترجیحا توصیه می شود حتی الامکان اجازه دهید آب ده دقیقه در گلدان و خاک آن بچرخد. طبیعتا اینجا هم ضروری است اشاره کنیم که حتما در پایین گلدان ها سوراخ هایی جهت زهکشی بهتر و مناسب آب گلدان ها ایجاد کنید.

این گیاه برعکس بقیه کاکتوس ها نیاز به آبیاری زیادتری داره، به هیچ وجه مشخص کردن زمان برای آبیاری کار درستی نیست پس حتما قبل از آبیاری خاک گلدان رو چک کنید، اگر خاک تا عمق 1 الی 2 سانتی متری خشک شده باشه میتونید گلدان رو آبیاری کنید، میزان آبیاری باید در فصول سرد سال کاهش پیدا کند (حداقل تا عمق 3 سانتی متری خاک خشک بشه و بعد آبیاری کنید) چون در این فصول گیاه نیاز به استراحت دارد. در ضمن بعد از آبیاری حتما آب اضافی از زیر گلدان خارج بشه چون جمع شدن آب در زیر گلدان به مرور باعث پوسیدگی ریشه و ساقه گیاه خواهد شد.

سعی کنید همیشه از آب بدون املاح برای آبیاری استفاده کنید یعنی آب رو بجوشونید و به مدت 24 ساعت در ظرفی قرار بدید تا هم دمای محیط بشه و املاح اون خارج بشه و بعد گیاه رو با اون ابیاری کنید، اگر از آب خیلی سرد و یا خیلی گرم برای آبیاری استفاده کنید گیاه دچار شوک خواهد شد.

بهترین خاک برای کاکتوس ریپسالیس چیست؟

خاک مناسب نیز می تواند نقش بسزایی در رشد کاکتوس ریپسالیس ایفا کند. از این نظر بهتر است از خاک های همراه با کود های کمپوست جهت رشد بهتر آن استفاده کنید. متاسفانه در برخی موارد مشاهده شده است که کاکتوس ریپسالیس در خاک های معمولی قادر به رشد مناسب نیست. لذا به نکته ی فوق حتما توجه داشته باشید. حتی الامکان از مقداری شن در خاک گلدان نیز جهت انجام بهتر عمل زهکشی و اطمینان بیشتر از آبرسانی مناسب تر به ریشه های گیاه بهره بگیرید. شما میتونید از خاک های اماده مخصوص کاکتوس برای این گیاه استفاده کنید و یا از تریکب هایی که در ادامه به شما میگم برای این گیاه استفاده کنید.

ترکیب های پیشنهادی برای ریپسالیس : پیت ماس + شن (پرلیت)+ خاک گلدان، پیت + کمپوست + شن (پرلیت) + خزه، خاک گلدان + پرلیت

دمای مناسب رشد کاکتوس ریپسالیس چقدر است؟

همانطور که می دانید طبیعتا با افزایش نور خورشید دمای محیط نیز افزایش پیدا می کند. از طرفی همانطور که در پاراگراف قبل هم اشاره کردیم بهتر است در طی روز یعنی ظهرها از قرار دادن کاکتوس ریپسالیس در معرض نور مستقیم آفتاب جلوگیری نمایید.

خوشبختانه کاکتوس ریپسالیس در بسیاری از مناطق گرمسیری ایران قادر به رشد است. کافیست دمای هوای محیط رشد کاکتوس ریپسالیس بیش از 15 الی 25 درجه سانتی گراد باشد و این باعث می شود این کاکتوس راحت رشد کند. با این اوصاف می توان به این نتیجه رسید که کاکتوس ریپسالیس در مقابل تغییرات دما و افزایش آن، نسبتا مقاوم است.

توجه داشته باشید که در فصول سرد سال به هیچ وجه گیاه رو در کنار وسایل گرمایشی قرار ندید چون میزان رطوبت محیط در این مناطق پایین هست و باعث اسیب دیدن گیاه شما خواهد شد. همچنین قرار گرفتن در معرض باد کولر هم باعث ایجاد مشکل برای گیاه شما خواهد شد.

میزان رطوبت مناسب محیط جهت رشد کاکتوس ریپسالیس

همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم کاکتوس ریپسالیس یکی از گیاهانی است که علاقمند به رطوبت خاک و رطوبت هواست. همین امر سبب رشد مناسب و به عبارتی عالی آن در نواحی گرمسیری کره زمین شده است.
شاید برایتان این نکته مهم باشد که برخی از پرورش دهندگان کاکتوس ریپسالیس جهت مناسب سازی خاک کاکتوس ریپسالیس، مقداری ذغال سنگ را در خاک اطراف آن قرار می دهند تا با این کار از مناسب بودن میزان رطوبت خاک آن اطمینان حاصل نمایند.
چرا که ذغال سنگ می تواند تا حد زیادی مانع نوسانات رطوبتی در خاک شود. یکی دیگر از راهکارهای حفظ رطوبت خاک و رطوبت هوای اطراف کاکتورس ریپسالیس، کاشت گیاهان دیگر در اطراف آن است تا با این عمل، رطوبت خاک کاکتوس نیز به حد چشمگیری حفظ شود.

برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاه شما میتونید از روش های ساخت جزیره برای گلدان، دستگاه بخور سرد و یا غبارپاشی استفاده کنید، من به شما غبارپاشی رو به هیچ وجه پیشنهاد نمیکنم چون اگر اصول این کار رو به درستی انجام ندید حال گیاهتون خوب نمیشه که هیچ بلکه باعث از بین رفتن اون هم میشید. بهترین روش ساخت جزیره و دستگاه بخور سرد هست.

چقدر و چطور ریپسالیس رو کوددهی کنیم؟

این گیاه برای داشتن رشد خوب باید در فصل رشد خود (اوایل بهار تا اواخر تابستان) با استفاده از کودهای گیاهان زینتی تغذیه شود، شما میتونید برعکس سایر کاکتوس و ساکولنت ها از کود سه بیست هم برای اون استفاده کنید، فقط توجه داشته باشید که میزان کوددهی نباید خیلی زیاد و یا با غلظت بالا انجام بشه چون بعد از مدتی باعث شور شدن خاک و از بین رفتن گیاه شما خواهد شد.
سعی کنید هر سه ماه یکبار با استفاده از هیومیک اسید یاه رو آبیاری کنید تا هم PH تنظیم بشه و هم شوری خاک کاهش پیدا کنه، توجه داشته باشید کوددهی باید در فصول سرد سال تا جایی که میشه متوقف بشه تا گیاه بتونه استراحت کنه، برای خرید کود گیاهان آپارتمانی میتونید به فروشگاه گل من و تو مراجعه کنید.

زمان و نحوه تعویض گلدان کاکتوس ریپسالیس

این گیاه خیلی به تعویض گلدان سریع نیاز نداره و میتونه به مدت چند سال در یک گلدان زندگی کنه و هیچ مشکلی برای اون پیش نیاد پس برای تعویض گلدان عجله ای نداشته باشید، در زمان تعویض گلدان باید توجه داشته باشید که گلدان جدید فقط یک سایز با گلدان قبلی تفاوت داشته باشه، گلدان جدید رو با خاک سبک پر کنید و گلدان قبلی رو آبیاری کنید تا ریشه زمانی که خارج میشه دچار آسیب نشه، حالا کاکتوس رو خارج کنید و در گلدان جدید قرار بدید و اطراف ریشه رو با خاک پر کنید.

حتما مطالعه کنید : شرایط درست نگهداری از افوربیا تریگونا

آیا کاکتوس ریپسالیس سمی است؟

خیر این گیاه نه برای انسان و نه برای حیوانات خانگی سمی نیست، بلکه میوه اون طعم شیرون و خوشمزه ای داره، با خیال راحت از اون در خانه نگهداری کنید، البته میتونید در مطلبی جداگانه گیاهان سمی رو که معرفی کردیم رو بشناسید.

کاکتوس ریپسالیس؛ نحوه درست نگهداری، تکثیر و تاریخچه
تکثیر کاکتوس ریپسالیس

چگونگی تکثیر کاکتوس ریپسالیس

تکثیر کاکتوس ریپسالیس نسبتا آسان است به طوری که شما عزیزان می توانید تنها با بریدن یکی از ساقه های کاکتوس و کاشت آن در عمق چهار سانتی متری خاک مناسبی که بالاتر به آن اشاره کرده ایم اقدام به تکثیر کاکتوس ریپسالیس نمایید.

از آنجایی که بیشترین میزان رشد کاکتوس ریپسالیس مربوط به فصول گرم سال می باشد لذا توصیه می کنیم حتما این گیاه را در فصل های تابستان یا بهار بکارید تا شاهد رشد خیلی بهتری در کاکتوس ریپسالیس باشید. سعی کنید حتما گلدان کاکتوس دارای سوراخ های زهکشی باشد. خاک گلدان نیز ترجیحا خاک معمولی و بدون کمپوست نباشد. قلمه ی کاکتوس ریپسالیس اغلب پس از 30 روز شروع به رشد می کند پس اندکی صبور باشید. در صورتی هم که قصد کاشت کاکتوس ریپسالیس از طریق دانه های آن را هم دارید می توانید این دانه ها را در عمق چهار الی پنج سانتی متری خاک قرار دهید و اقدام به مرطوب نمودن خاک آن کنید.

برخی از مشکلات رایج و آفات و بیماری ها در پرورش کاکتوس ریپسالیس

خوشبختانه کاکتوس ریپسالیس چندان دچار بیماری خاصی نمی شود و آفات نسبتا کمی دارد ولی در این زمینه لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید.
پوسیدگی ریشه های کاکتوس ریپسالیس می تواند به دلیل آبیاری نامناسب و زیاد آن رخ دهد.
در صورت مشاهده سوراخ های متعدد در برگ ها یا ساقه حتما اقدام به سمپاشی کاکتوس نمایید چرا که می تواند به دلیل شپشک آردی رخ دهد که اغلب بر روی این گیاهان نشسته و اقدام به سوراخ نمودن آن ها می کند.

علت پژمرده شدن کاکتوس ریپسالیس چیست؟

هم آبیاری زیاد و هم آبیاری کم باعث پژمرده شدن کاکتوس ریپسالیس بشه ولی در حالت کلی آبیاری زیاد و از بین رفتن ریشه اصلی ترین دلیل هست.

علت کم شدن رشد ریپسالیس چیست؟

در صورتی که خاک نامناسبی را انتخاب کنید شاهد افت سرعت رشد خواهید بود. همچنین کوچک بودن گلدان و تغذیه نشدن گیاه هم میتونه از دلایل افت رشد گیاه باشه

علت پژمرده شدن ساقه ریپسالیس چیست؟

پژمردگی ساقه ها می تواند به دلیل تابش زیاده از حد نور خورشید به کاکتوس باشد. سعی کنید کیاه رو به محلی با نور فیلتر شده منتقل کنید.

سخن آخر درباره کاکتوس ریپسالیس

کاکتوس ریپسالیس از دسته ی کاکتوس های بدون خار و دارای شرایط راحت و ساده جهت پرورش در محیط های مختلف (اعم از منزل یا اداره) است. در این مطلب به معرفی کاکتوس ریپسالیس، شرایط نگهداری و پرورش کاکتوس ریپسالیس، دما، خاک، نور و آب مناسب جهت رشد بهتر کاکتوس ریپسالیس و همچنین انواع و اقسام آن پرداختیم. همچنین تاریخچه ی کاملی از پیدایش کاکتوس ریپسالیس نیز در اختیار شما کاربران عزیز قرار دادیم. در صورتی که قصد پرورش و نگهداری از کاکتوس ریپسالیس را دارید حتما به نکات ضروری و کاربردی این مطلب جهت رشد بهتر کاکتوس ریپسالیس توجه کافی را داشته باشید. ضمنا لازم به ذکر است که کاکتوس ریپسالیس از جمله گیاهان خوراکی محسوب می شود و سمی نمی باشد.

امیدواریم که اطلاعات مفیدی را درباره کاکتوس ریپسالیس در اختیار شما کاربران گرامی قرار داده باشیم. لطفا نظرات، پیشنهادات و دیدگاه های خودتون رو در بخش نظرات، با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.